06.01.2013 Views

Francisco Petrarca, con los seys Triunfos de toscano - eHumanista

Francisco Petrarca, con los seys Triunfos de toscano - eHumanista

Francisco Petrarca, con los seys Triunfos de toscano - eHumanista

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

362 Roxana Recio<br />

Prosigue <strong>de</strong>más <strong>de</strong> Virgilio nuestro poeta 815 y dize que tras él venía Cicerón, diziendo que<br />

tras Virgilio vio venir uno en el tiempo que florescía y que en él y en Virgilio parescía bien ser la<br />

luz <strong>de</strong> la lengua latina. Y tras éstos 816 vio venir a Demóstenes fuera <strong>de</strong> pensamiento <strong>de</strong> tener<br />

primer lugar, y no <strong>con</strong>tento <strong>de</strong> entrar en segundo honor o aposento. Y dize el testo <strong>de</strong> esta<br />

manera:<br />

Al tiempo <strong>de</strong>l florescer,<br />

según su eloqüencia muestra,<br />

a Tulio vi proce<strong>de</strong>r.<br />

Él y Virgilio, a mi ver,<br />

son luz <strong>de</strong> la lengua nuestra.<br />

Demóstenes vi pasar<br />

muy fuera <strong>de</strong> pensamiento<br />

<strong>de</strong> tener primer lugar,<br />

no bien <strong>con</strong>tento <strong>de</strong> entrar<br />

en segundario aposento;<br />

Marco Tulio Cicerón, como scrive Plutarco, fue <strong>de</strong> Arpino hijo <strong>de</strong> un Tulio. Descendió<br />

por antigua origen <strong>de</strong> Tulio rey <strong>de</strong> <strong>los</strong> volscos y <strong>de</strong> Olvia su mujer. El qual, dándose <strong>de</strong>s<strong>de</strong> su<br />

primera edad al exercicio <strong>de</strong> las letras, en tal manera saló gran hombre que <strong>con</strong> justo título le es<br />

<strong>con</strong>cedida la palma <strong>de</strong> la eloqüencia; y por esto scrive <strong>de</strong> él el Plutarco que estando en Grecia<br />

aprendió las letras grecas <strong>de</strong> muchos maestros. Y <strong>de</strong>s<strong>de</strong> algún tiempo siendo venido a Rodas por<br />

importunación <strong>de</strong> Apollonio, philósopho y orador greco, <strong>de</strong>clamó en lengua greca; <strong>de</strong> lo qual<br />

todos <strong>los</strong> que le oyeron gran<strong>de</strong>mente se maravillaron, y finalmente fue por el<strong>los</strong> muy alabado.<br />

Apollonio <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> luengo silencio dixo en favor <strong>de</strong> Cicerón estas gentiles razones: “Ego te<br />

laudo equi<strong>de</strong>m et admiror Cicero, quod autem te dicente. Causa etiam perorata diutius tacuerim<br />

dolor, et commiseratio quadam efficit repetebam namque ipse mecum superiora tempora et armis<br />

et gubernatione rerum publicarum et institutis domesticis Grecos preceteris nationibus floruisse,<br />

quibus in rebus Romani nobis palmam iam pri<strong>de</strong>m vera et incredibili virtute superantes<br />

<strong>con</strong>fessione omnium abstulerunt, reliqua una sola superat doctrina et eloquentie gloria, quam et<br />

ipsam per te nobis auferriet ad Romanos transferri vi<strong>de</strong>o, ut nihil iam precipue laudis apud<br />

nostros relinquetur”. Dize: “Por cierto yo tengo en mucho y estoy maravillado, Tulio, <strong>de</strong> lo que<br />

avéys dicho. Y he callado en tanto que hablastes y <strong>de</strong>spués que acabastes <strong>con</strong> doloroso amor <strong>de</strong><br />

mi griega naturaleza, porque sé que todos <strong>los</strong> tiempos pasados <strong>los</strong> grecos en armas y<br />

administración <strong>de</strong> las comunida<strong>de</strong>s y leyes a todas las naciones han echo mucha ventaja, y agora<br />

<strong>los</strong> romanos <strong>con</strong> maravil<strong>los</strong>a virtud, según todos afirman, esta gloria nos han quitado. Y la<br />

excellencia <strong>de</strong> la sciencia y eloqüencia que nos quedava, vos, Tulio, nos la avéys quitado y dado<br />

a <strong>los</strong> romanos, <strong>de</strong> forma que no queda alguna excellencia a <strong>los</strong> griegos <strong>de</strong> que principalmente se<br />

puedan alabar”. No menos alaba Quintiliano a Cicerón en el X De institutione oratoria, diziendo:<br />

“Marcus Tullius, cum se totum ad imitationem Grecorum <strong>con</strong>tulisset mihi vi<strong>de</strong>tur, effinxisse vim<br />

Demostenis, copiam Platonis, iucunditatem Socratis. Nec vero quod in quoque optimum fuit<br />

studio <strong>con</strong>secutus est tantum, sed vel plurimus potius omnes ex se ipso virtutes extitit inmortalis<br />

ingenii beatissima ubertas. Non enim pluvias, ut ait Pindarus, aquas colligit, sed vivo gurgite<br />

exundat, dono quodam provi<strong>de</strong>ntie genitus in quo totas virtutes suas experiretur eloquentia. Nam<br />

quis docere diligentius, movere vehementius potest, cui tanta unquam iucunditas affuit? Ipsa illa<br />

815 poeta: B “poeta <strong>Francisco</strong> <strong>Petrarca</strong>”.<br />

816 éstos: B “esto”.<br />

<strong>eHumanista</strong> 2012

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!