06.01.2013 Views

Francisco Petrarca, con los seys Triunfos de toscano - eHumanista

Francisco Petrarca, con los seys Triunfos de toscano - eHumanista

Francisco Petrarca, con los seys Triunfos de toscano - eHumanista

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

354 Roxana Recio<br />

Sócrates y Xenophón<br />

vi, <strong>con</strong> el viejo querido<br />

<strong>de</strong> las musas <strong>con</strong> razón,<br />

por quien Troya y Argos son,<br />

y Micena, en gran sonido:<br />

Aristótiles, como scrive Laertio, fue <strong>de</strong> Stragira, que es una villa cerca <strong>de</strong> Athenas, y fue<br />

hijo <strong>de</strong> un Nicómacho y <strong>de</strong> su mujer Phestiada. Era este Nicómacho por origen <strong>de</strong>scendido <strong>de</strong><br />

Nicómacho hijo <strong>de</strong> Machaón, que fue hijo <strong>de</strong> Esculapio como testifica Hermipo. Assí que<br />

siendo Aristótiles llegado a la edad <strong>de</strong> XVII años y siendo docto en eloqüencia, se dio a<br />

phi<strong>los</strong>ophía tres años <strong>con</strong> Sócrates y XXVIII <strong>con</strong> Platón, en la qual salió tan perfecto que dixo<br />

Cicerón que <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> Platón avía sido Aristótiles el más excelente <strong>de</strong> todos <strong>los</strong> grecos. Verdad<br />

es que Averoyz cordobés le pone en mayor lugar que Cicerón le puso, y dize <strong>de</strong> él en esta<br />

manera en el prólogo <strong>de</strong> la Phísica: “Nomen autem auctoris est Aristotiles Nicomaci filius<br />

sapientissimus Grecorum, qui composuit libros multos in hac arte et in logica et in methaphisica<br />

et ipse invenit et complevit, has tres artes invenit quicquid invenit scriptum ab antiquis non est<br />

dignum ut sit pars artis huius neque principium neque ambiguitas, ne dum principia essent.<br />

Complicuit autem quia nullus eorum qui secuti sunt eum usque ad hoc tempus invenit in dictis<br />

eius errorem alicuius quantitatis et hanc dispositionem reperit in individuo uno miracu<strong>los</strong>um et<br />

extraneum extitit, et quia alias reperta fuit in isto homine meretur potius dici divinus quam<br />

humanus”. Dize: “El nombre <strong>de</strong>l autor es Aristóteles, el más sabio <strong>de</strong> todos <strong>los</strong> griegos, porque<br />

lo que <strong>los</strong> antigos escrivieron es cifra en comparación <strong>de</strong> lo que éste scrivió, que tuvo más<br />

entendimiento angélico que humano”. Confirma esto mesmo en el tercio De ánima y primo De<br />

generatione, don<strong>de</strong> dize aver alcançado Aristótiles la última perfeción <strong>de</strong> la naturaleza <strong>de</strong> <strong>los</strong><br />

hombres; y Diógenes Laertio dize <strong>de</strong> él atribuyéndole gran honor: “Cunctis enim in rebus summo<br />

studio atque industria fuit inventionisque incredibili copia viguit”. Dize: “En hallar todas las<br />

cosas <strong>con</strong> gran trabajo y diligencia <strong>con</strong> mucha abundancia a todos hizo ventaja”. Quintiliano<br />

tanbién, X De institutione oratoria, <strong>con</strong>umerando <strong>los</strong> philósophos dize <strong>de</strong> Aristótiles: “Quid <strong>de</strong><br />

Aristotele que dubito 798 an scientie rerum, an scriptorum copia, an eloquendi usu suavitate, an<br />

inventionum acumine, an varietate operum clariorem putem”. Dize: “¿Qué diré <strong>de</strong> Aristótiles en<br />

qué tuvo más excelencia: en <strong>con</strong>oscimiento <strong>de</strong> las cosas, o en abundancia <strong>de</strong> scrivillas y<br />

excelente manera <strong>de</strong> hablar, o en biveza verda<strong>de</strong>ra <strong>de</strong> su ingenio?”<br />

Cerca <strong>de</strong> las opiniones <strong>de</strong> Aristótiles, primeramente dixo <strong>de</strong> Dios ser una simple<br />

substancia única y sempiterna, como <strong>de</strong>muestra en el XII <strong>de</strong> la Methaphísica quando dize:<br />

“Quoniam qui<strong>de</strong>m pluralitas mala est, unus est ergo princeps”. Dize: “Pues no es menester<br />

muchos governadores, claro se <strong>con</strong>osce que no ay más <strong>de</strong> uno”. Y éste prueva en el VIII <strong>de</strong> la<br />

Phísica ser <strong>de</strong>l todo inmovible y <strong>de</strong>leytarse <strong>de</strong> su proprio entendimiento en el XII <strong>de</strong> la<br />

Methaphísica; don<strong>de</strong> mostró singularmente aver entendido la eternidad divina, como podríamos<br />

fácilmente comprehen<strong>de</strong>r ayuntando muchas sentencias suyas. Dixo tanbién que aquel Dios era<br />

el subjeto <strong>de</strong> la bienaventurança en el X <strong>de</strong> la Éthica, y criador y hazedor <strong>de</strong>l universo in libro De<br />

natura <strong>de</strong>orum; y en el libro De mundo ad Alexandrum <strong>con</strong>firmando esta sentencia scrivió estas<br />

palabras: “Oportet enim hoc <strong>de</strong> <strong>de</strong>o <strong>con</strong>si<strong>de</strong>rare vi qui<strong>de</strong>m ente fortissimo specie vero<br />

gloriosissimo vita inmortali virtute autem potentissimo, quapropter invisibilis omni nature,<br />

visibilis factus est ex operibus suis. Nam passiones omnes que in aere quidque in aqua que super<br />

terram vere dicuntur opera esse <strong>de</strong>i”. Dize: “Conviene pensar que Dios, por ser su ser, es muy<br />

po<strong>de</strong>roso y su presencia muy gloriosa. Su vida es sin fin, su virtud sin término. Por esto ningún<br />

798 Quid <strong>de</strong> Aristotele que dubito: B “quam dubito”.<br />

<strong>eHumanista</strong> 2012

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!