Francisco Petrarca, con los seys Triunfos de toscano - eHumanista
Francisco Petrarca, con los seys Triunfos de toscano - eHumanista
Francisco Petrarca, con los seys Triunfos de toscano - eHumanista
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
294 Roxana Recio<br />
Aviendo así estos varones vengado la muerte por sus manos <strong>de</strong> 543 su rey natural Mergi<strong>de</strong>s,<br />
<strong>de</strong>liberaron entre sí hazer un rey y vinieron en este <strong>con</strong>cierto: que fuessen todos a cavallo en un<br />
cierto lugar <strong>de</strong>terminado 544 y que, el cavallo que al salir <strong>de</strong>l sol primero relinchase, su dueño<br />
quedase rey. Darío la noche antes <strong>de</strong>l día <strong>de</strong>terminado hizo secretamente levar una yegua al<br />
mismo lugar y dio a su cavallo el uso y olor <strong>de</strong> ella; por lo qual la mañana venida, quando allá<br />
llegaron, el cavallo <strong>de</strong> Darío en llegando allí començó a 545 relinchar por la memoria <strong>de</strong> la noche<br />
passada; y así Darío <strong>de</strong> <strong>con</strong>cordia <strong>de</strong> todos fue electo por rey <strong>de</strong> Persia. Este Darío fue hijo <strong>de</strong><br />
Idaspo.<br />
Constituydo Darío por rey, por monstrar su virtud real tomó por mujer la hija <strong>de</strong> Ciro.<br />
Fue a campo a Babilonia, siendo <strong>los</strong> assirios revelados <strong>de</strong> él, la qual al fin <strong>de</strong> muchas batallas por<br />
obra <strong>de</strong> Zéphiro venció. Después fue <strong>con</strong>tra <strong>los</strong> grecos, don<strong>de</strong> llegado <strong>con</strong> sus exércitos fue<br />
vencido y <strong>con</strong>streñido a huyr por causa <strong>de</strong> Themístocles y Milcia<strong>de</strong>s athenienses. Tornando 546<br />
<strong>de</strong>spués a instaurar y a aparejar <strong>de</strong> nuevo la segunda guerra, tomole la muerte, y así acabó.<br />
El otro Darío fue aquél que combatió <strong>con</strong> Alexandro Magno. 547 Don<strong>de</strong> aviendo Philipo su<br />
padre ya instituido <strong>de</strong> hazer la Guerra Pérsica y <strong>de</strong>spués siendo muerto por <strong>los</strong> <strong>con</strong>jurados,<br />
succedió Alexandro en el reyno y <strong>de</strong>liberó seguir la expedición <strong>de</strong> la Guerra <strong>de</strong> Persia por<br />
reverencia <strong>de</strong> la or<strong>de</strong>n <strong>de</strong>l padre. Darío, sintiendo esto y <strong>con</strong>fiándose en sus riquezas y gran<br />
multitud <strong>de</strong> pueb<strong>los</strong>, quiso antes <strong>de</strong>xar entrar a Alexandro en <strong>los</strong> reynos <strong>de</strong> Persia que salirle a<br />
recebir fuera <strong>de</strong> el<strong>los</strong> para combatir <strong>con</strong> él. Siendo Alexandro ya entrado en Persia, salió Darío a<br />
él <strong>con</strong> setecientos mil combatientes, como scrive Justino; don<strong>de</strong> combatiendo en <strong>los</strong> Campos<br />
Adastros, fue vencido Darío <strong>con</strong> grandíssima mortandad <strong>de</strong> persos, y así le fue forçado huyr. Y<br />
como [fol. cii v] este aucto no puso miedo a Darío, tornó a restaurar sus exércitos y fue <strong>con</strong>tra el<br />
vencedor Alexandro. Don<strong>de</strong> segundariamente combatiendo, mostró cada uno <strong>de</strong> el<strong>los</strong> tanta<br />
animosidad que entramos reys en aquella batalla se hallaron cruelmente heridos; mas todavía fue<br />
Darío inferior aquel día y Alexandro tomó allí presas las hijas, y mujer y la madre <strong>de</strong> Darío.<br />
Últimamente viendo Darío que la ventura <strong>de</strong> Alexandro no se podía resistir, <strong>de</strong>terminó <strong>de</strong><br />
humiliarse a él, y embiole embaxadores a <strong>de</strong>mandar paz y a ofrescerle parte <strong>de</strong>l reyno y la hija<br />
por mujer, mas Alexandro no fue <strong>de</strong> ello <strong>con</strong>tento. Por lo qual Darío, buelto al postrer remedio,<br />
<strong>de</strong>terminó <strong>de</strong> combatir la tercera vez, y luego amonestando y esforçando sus caballeros <strong>con</strong>cluyó<br />
<strong>con</strong> estas palabras su razonamiento, como scrive Quinto Curtio: “Sua cuique <strong>de</strong>xtera aut<br />
ultionem tot malorum pariet aut finem. Equi<strong>de</strong>m quam versalitis fortuna sit documentum ipse<br />
suum, nec immerito mitiores vices eius expecto. Sed si iusta ac pia bella dii adversantur, fortibus<br />
tamen viris licebit honeste mori. Per ego vos <strong>de</strong>cora maiorum, qui totius orientis regna cum<br />
memorabili lau<strong>de</strong> tenuerunt, per il<strong>los</strong> viros quibus stipendium Macedonia quondam tulit, per tot<br />
navium classes in Greciam missas, per tot trophea regum oro et obtestor ut nobilitate vestra<br />
gentisque vestre dignos in spiritus capiatis, ut ea<strong>de</strong>m <strong>con</strong>stancia animorum, qua preterita<br />
tolerastis, expiamini quicquid <strong>de</strong> in<strong>de</strong> fors tulerit. Me certe in perpetuum aut victoria egregia<br />
nobilitabit, aut pugna”. Dize: “Cada uno <strong>de</strong> nosotros por su mano ha <strong>de</strong> alcançar oy vengança <strong>de</strong><br />
tantos males o per<strong>de</strong>r la vida. Y pues que la fortuna es mudable, como por experiencia veemos,<br />
<strong>con</strong> razón <strong>de</strong>vemos tener buena sperança. Mas si Dios a nuestra justa y santa guerra fuere<br />
<strong>con</strong>trario, <strong>los</strong> buenos pue<strong>de</strong>n honestamente morir en ella, y por esto hos ruego y por Dios hos<br />
543 por sus manos <strong>de</strong>: B “<strong>de</strong>”.<br />
544 <strong>de</strong>terminado: R “<strong>de</strong>terminando”.<br />
545 a: B “<strong>de</strong>”.<br />
546 Tornando: B “Tornado”.<br />
547 Magno: B “el magno”.<br />
<strong>eHumanista</strong> 2012