06.01.2013 Views

Francisco Petrarca, con los seys Triunfos de toscano - eHumanista

Francisco Petrarca, con los seys Triunfos de toscano - eHumanista

Francisco Petrarca, con los seys Triunfos de toscano - eHumanista

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

289 Roxana Recio<br />

India y Persia transcorriendo,<br />

vencieron pueb<strong>los</strong> diversos.<br />

Cerca <strong>de</strong>l entendimiento <strong>de</strong> <strong>los</strong> versos que se siguen, es <strong>de</strong> saber principalmente que por<br />

tres razones nuestro excelente poeta dize y nombra pueblo <strong>de</strong> Mars a <strong>los</strong> romanos. Primeramente<br />

por el primero progenitor y padre que fue Mars, aviendo sydo padre <strong>de</strong> Rómulo y Remo, <strong>de</strong><br />

don<strong>de</strong> todos <strong>los</strong> romanos son <strong>de</strong>scendidos. La segunda razón es porque el exercicio <strong>de</strong> las armas,<br />

que se atribuye a Mars, nunca fue jamás <strong>de</strong> tanta excellencia en algún pueblo como en Roma. La<br />

tercera y última es porque, según <strong>los</strong> astrólogos, Mars se dize el significador 509 <strong>de</strong> <strong>los</strong> romanos.<br />

Así que por estos respectos justamente son llamados pueblo <strong>de</strong> Mars.<br />

Segundariamente quanto a la noticia <strong>de</strong> Hánibal, poco queda <strong>de</strong> <strong>de</strong>zir, comoquiera que<br />

sus hechos gloriosos están ya escriptos por muchas partes. Y por esto quanto a la presente<br />

noticia sólo nos baste el testimonio <strong>de</strong> Livio, en la tercera Década al primo libro, scriviendo la<br />

natura <strong>de</strong> Haníbal y el testimonio <strong>de</strong> sí mismo Haníbal a Scipión, lo qual asimismo scrive Livio<br />

en la IIII Década al III libro. Y quanto a la prima noticia, dize así: “Hanibal cum plurimum<br />

audacie ad pericula capessenda, plurimumque <strong>con</strong>silii inter ipsa pericula haberet, nullis nunquam<br />

parcens laboribus, suas tamen ingentes virtutes vitiis <strong>de</strong>nigravit, in eo tanquam inhumana<br />

cru<strong>de</strong>litas, perfidia plus quam punica, nihil veri, nihil sancti, nullius <strong>de</strong>i metus, nullum ius<br />

iurandum, nulla religio”. Dize: “Aunque Haníbal fuese muy esforçado y para acometer todos <strong>los</strong><br />

peligros tuviese mucha osadía, y entre <strong>los</strong> peligros nunca le faltase <strong>con</strong>sejo ni trabajo le cansase,<br />

scuresció sus gran<strong>de</strong>s 510 virtu<strong>de</strong>s <strong>con</strong> muchos vicios, porque en él avía más crueldad que en bestia<br />

fiera y menos verdad que en <strong>los</strong> africanos, porque no tenía verdad, ni bondad, ni temor <strong>de</strong> Dios;<br />

no guardava juramento ni fe que prometiese”. Así que mediante esta arte y perfidia púnica<br />

venció Haníbal siendo en Ytalia a Taranto por medio <strong>de</strong> Nico y Philomeno, <strong>los</strong> quales, fingendo<br />

<strong>de</strong> andar a caça la noche, metieron <strong>de</strong>ntro la gente <strong>de</strong> Haníbal. Y tanbién mediante uno llamado<br />

Pacuvio Calano engañosamente ganó a Capua. Allen<strong>de</strong> <strong>de</strong> esto hizo el engaño <strong>de</strong> <strong>los</strong> hazes<br />

encendidos que traxeron <strong>los</strong> bueys <strong>de</strong> noche quando lo <strong>de</strong> Quinto Fabio Máximo; y el otro<br />

engaño que hizo en la batalla <strong>de</strong>l mar <strong>con</strong>tra las naves <strong>de</strong> Eumenes rey <strong>de</strong> Ilio, quando encerró<br />

serpientes en vasos <strong>de</strong> tierra y las 511 echó <strong>de</strong>ntro en las naves <strong>de</strong> Eumenes, lo qual al principio dio<br />

causa <strong>de</strong> risa a <strong>los</strong> <strong>con</strong>trarios, mas <strong>de</strong>spués por la crueldad y espanto <strong>de</strong> las serpientes fueron<br />

vencidos y <strong>de</strong> <strong>con</strong>fusos se rendieron a Haníbal.<br />

Quanto al segundo testimonio que <strong>de</strong> sí mismo affirma Haníbal, scrive Livio que, siendo<br />

Haníbal cerca <strong>de</strong>l rey <strong>de</strong> Siria llamado Anthíoco, Scipión Africano fue embiado <strong>con</strong> otros<br />

embaxadores a Anthíoco, don<strong>de</strong> hablando un día <strong>con</strong> Haníbal Scipión le preguntó quál le<br />

parescía el emperador más <strong>de</strong> loar <strong>de</strong> quantos eran, y respondió Haníbal que Alexandro<br />

Macedónico porque <strong>con</strong> poco principio avía vencido innumerables exércitos y allegado a lo<br />

último <strong>de</strong> la tierra. Preguntó <strong>de</strong>spués Scipión <strong>de</strong>l segundo y Haníbal respondió que Pirrho rey <strong>de</strong><br />

<strong>los</strong> epirotas, porque era el primero que avía monstrado a aposentar y poner en buen lugar <strong>los</strong><br />

exércitos, y ninguno más a su provecho supo escojer lugar <strong>de</strong> batalla y más ventajoso 512 que él.<br />

Preguntó <strong>de</strong>spués Scipión <strong>de</strong>l tercero y Haníbal respondió que el mesmo Haníbal. Entonces le<br />

dixo Scipión riyendo: “¿Pues qué más dirías si a mí me vencieses?” A esto le replicó Haníbal<br />

diziendo: “Si yo a ti te venciese, entonces antes que Alexandro, ni que Pirrho, ni que todos <strong>los</strong><br />

509 significador: B “edificador”.<br />

510 sus gran<strong>de</strong>s: B “sus”.<br />

511 las: B “<strong>los</strong>”.<br />

512 ventajoso: B “ventajosa”.<br />

<strong>eHumanista</strong> 2012

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!