06.01.2013 Views

Francisco Petrarca, con los seys Triunfos de toscano - eHumanista

Francisco Petrarca, con los seys Triunfos de toscano - eHumanista

Francisco Petrarca, con los seys Triunfos de toscano - eHumanista

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

192 Roxana Recio<br />

principio <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>t celum et tota natura”. Cicerón en el sexto De la república al mesmo<br />

propósito dize: “Nihil est enim principi illi <strong>de</strong>o, qui omnem mundum regit, quod qui<strong>de</strong>m fiat in<br />

terris, acceptius quam <strong>con</strong>cilia cetusque hominum iure sociati, que civitates appellantur”. Por las<br />

quales palabras manifiesto se 219 vee Tulio atribuir a Dios el principio <strong>de</strong>l universo; y Plinio da<br />

esta sentencia, por lo qual en panegricio Ad Traianum Augustum dize: “Bene ac sapienter<br />

maiores instituerunt, patres <strong>con</strong>scripti, ut rerum agendarum, ita dicendi initium a precationibus<br />

caperent, quod nihil rite, nihil provi<strong>de</strong>nter homines, sine <strong>de</strong>orum immortalium opere, <strong>con</strong>silio,<br />

honore, auspicarentur”. Scrive también el mesmo Livio Ab urbe <strong>con</strong>dita libro tertio; <strong>de</strong>spués <strong>de</strong><br />

ser encarcerado Apio Claudio por causa <strong>de</strong> Virginio como arriba 220 diximos, dize así: “Fremetes<br />

scrive, quod nihil si cum potentiorem humani iuris relinquitur in opere ad <strong>de</strong>os iudices<br />

intoleran<strong>de</strong> superbie <strong>con</strong>fugiam et precabor”. Afirma lo mesmo in De secundo bello punico LI,<br />

IX in Oratione Locrensium adversus Pleminium, introduziendo el exemplo <strong>de</strong> Pyrrho quando lo<br />

<strong>de</strong>l templo <strong>de</strong> Proserpina. Lo mismo dize César en el Gállico comentario, tanbién Virgilio en el<br />

primo <strong>de</strong> la Eneida quando introduze a Venus, <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> echado Eneas, <strong>de</strong>zir esto a Júpiter: “O<br />

qui res 221 hominum <strong>de</strong>umque eternis regis imperiis, et fulmine terres”. Últimamente [fol. lxvii v]<br />

Averroyz en el secundo <strong>de</strong> la Phísica, <strong>con</strong>cediendo la natura obrar a <strong>de</strong>terminado fin, <strong>de</strong>termina<br />

tener Dios cuydado y solicitud <strong>de</strong> todas las cosas <strong>de</strong>l mundo. Así que <strong>con</strong>cluymos que el eterno<br />

Dios está en el cielo, y <strong>de</strong> allí rije y govierna el mundo universo; y esto pruevan todas las<br />

autorida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> arriba.<br />

Segundariamente es <strong>de</strong> enten<strong>de</strong>r que no sin gran fundamento introduze miser <strong>Francisco</strong> a<br />

madona Laura en <strong>con</strong>sentir la muerte según la divina voluntad, y no según la suya<br />

absolutamente, porque no sólo es proibido por la religión christiana el <strong>de</strong>sear la muerte antes que<br />

sea la voluntad <strong>de</strong> Dios, mas aún <strong>de</strong> <strong>los</strong> gentiles philósophos; principalmente Pithágoras entre <strong>los</strong><br />

otros preceptos que dava a sus discípu<strong>los</strong> <strong>de</strong>zía: “Scitote namque disce<strong>de</strong>ndum non esse <strong>de</strong><br />

statione nisi iussu imperatoris”. Dize: “No ha el hombre <strong>de</strong> tomar ni <strong>de</strong>sear la muerte asta que<br />

Dios se lo man<strong>de</strong>”. Y Cicerón in De somno Scipionis introduziendo a Paulo Emilio respon<strong>de</strong>r a<br />

Scipión, el qual se quería matar por yr a la possessión <strong>de</strong> aquel<strong>los</strong> bienes, <strong>los</strong> quales veía que el<br />

padre gozava, dize así: “Nisi enim cum <strong>de</strong>us is, cuius est hoc templum omne quod <strong>con</strong>spicis, istis<br />

te corporis custodiis liberaverit, huc tibi aditus patere non potest”. Dize: “No pue<strong>de</strong>s subir al<br />

cielo hasta que Dios te saque y libre <strong>de</strong> esta cárcel corporal, porque el cuerpo y todo lo que vees<br />

está en su po<strong>de</strong>r”. Y en el primo <strong>de</strong> las Tosculanas dize así al mesmo effecto: “Vetat enim nobis<br />

dominans ille <strong>de</strong>us in iussu hinc suo nos <strong>de</strong>migrare”. Dize: “Dios no quiere que sin su<br />

mandamiento nos ayamos <strong>de</strong> matar ni querer la muerte”. Mas si viene alguna ocasión en la qual<br />

se <strong>con</strong>ozca que a Dios plega la muerte <strong>de</strong>l hombre, entonces se <strong>de</strong>ve cada uno alegrar que<br />

mediante la muerte es quitado <strong>de</strong> la tierra, así como en el mesmo libro el mismo Cicerón aña<strong>de</strong>,<br />

diziendo así: “Cum vero causam iustam <strong>de</strong>us ipse <strong>de</strong><strong>de</strong>rit, ut tunc Socrati, nunc Caton, sepe<br />

multis, ne ille me Dius Fidius vir sapiens letus ex iis tenebris in lucem illa excesserit, nec tamen<br />

illa vincula carceris ruperit, leges enim vetant, sed tanquam a magistratu aut ab aliqua potestate<br />

legitima, sic a <strong>de</strong>o evocatus atque emissus exierit”. Dize: “Quando Dios diere algún hombre<br />

justa causa <strong>de</strong> morir como a Sócrates y a Catón, y a otros muchos, no <strong>de</strong>ve recusar la muerte,<br />

como este sabio y gran varón que <strong>con</strong> mucho plazer se partió <strong>de</strong> estas tinieblas para aquella 222<br />

gran luz sin oscuridad, ni él <strong>con</strong> sus manos tomara su muerte, pues las leyes lo vedan, si justo<br />

219 se: R “si”.<br />

220 arriba: R “ariba”.<br />

221 qui res: RB “quies”.<br />

222 aquella: R “quella”.<br />

<strong>eHumanista</strong> 2012

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!