06.01.2013 Views

Francisco Petrarca, con los seys Triunfos de toscano - eHumanista

Francisco Petrarca, con los seys Triunfos de toscano - eHumanista

Francisco Petrarca, con los seys Triunfos de toscano - eHumanista

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

177 Roxana Recio<br />

mundo se sometió a él o por victoria o <strong>con</strong>cierto. Así que Octaviano quitó el nombre <strong>de</strong><br />

gran<strong>de</strong>za y estado a todos <strong>los</strong> príncipes que fueron en el mundo. Constituido Octaviano en la<br />

monarchía <strong>de</strong>l mundo, <strong>de</strong>liberó saber el número <strong>de</strong> las gentes que <strong>de</strong>baxo <strong>de</strong> su imperio estavan,<br />

y por esto hizo mandamiento 205 general en todo lugar que escriviesesn la cuenta <strong>de</strong> <strong>los</strong> que bivían,<br />

lo qual testifica el Evangelio en Sant Lucas al segundo capítulo quando dize: “In diebus illis exiit<br />

edictum a Cesare Augusto ut <strong>de</strong>scriberetur universus orbis”. “Octaviano César en su tiempo<br />

mandó que se escriviessen todas las personas <strong>de</strong>l mundo”.<br />

En el tercero lugar es <strong>de</strong> notar que quien dio <strong>de</strong> bever a sus cavalleros en el arroyo<br />

mezclado en sangre fue Cayo Mario por origen natural <strong>de</strong> Arpinio. El qual siendo ydo <strong>con</strong>tra <strong>los</strong><br />

cimbrios y tu<strong>de</strong>scos, y aquél<strong>los</strong> siendo puestos sobre unos arroyos <strong>de</strong> agua clara, <strong>los</strong> romanos<br />

avían muy gran sed y no tenían qué bever y cansados <strong>de</strong>l mucho travajo importunavan a Mario<br />

que alçasen el campo y fuessen don<strong>de</strong> oviessen agua para bever. Lo qual Mario <strong>con</strong> un<br />

razonamiento muy copioso les <strong>de</strong>negó, y tras esto les dixo: “Ve<strong>de</strong>s allí el agua cabe nuestros<br />

enemigos. Por esso si soys hombres como parescéys, no avéys <strong>de</strong> buscar agua más lexos <strong>de</strong> la<br />

que tienen vuestros <strong>con</strong>trarios”. Por lo qual movidos en gran furor, <strong>los</strong> romanos tomaron las<br />

armas y fueron <strong>con</strong>tra el<strong>los</strong>, haziendo tan gran matança que <strong>los</strong> arroyos crescieron <strong>con</strong> la sangre<br />

<strong>de</strong> <strong>los</strong> muertos. De manera que complida la victoria <strong>con</strong> la mortandad <strong>con</strong>traria, quando fueron a<br />

bever, bevieron agua y sangre juntamente, lo qual afirma nuesto poeta en aquella canción 206 suya<br />

quando dize “Italia mia, benché il parlar sia indarno” quando <strong>de</strong>spués pone: “Ben provi<strong>de</strong> natura<br />

al nostro stato, quando <strong>de</strong> l‟Alpi schermo pose poi infra noi et la to<strong>de</strong>sca rabia; ma il <strong>de</strong>sir cieco,<br />

e ‟n<strong>con</strong>tra il suo ben fermo, se è poi tanto ingegnato, che al corpo sano ha procurato scabia. Hor<br />

<strong>de</strong>ntro ad una gabia, fiere selvagie et mansuete gregie se annidan si che sempre il miglior<br />

gemme, et questo il mal semme, por piú dolor <strong>de</strong>l popul senza lege, al qual, como si lege, Mario<br />

aperse si il fiancho, che memoria <strong>de</strong> l‟opra anchora ne langue, quando assetado et stancho, non<br />

piú beve <strong>de</strong>l fiume aqua che sangue”. Tanbién fueron muchos triumphos hechos a Gayo Mario,<br />

como fue el <strong>de</strong> Jugurta, potentíssimo rey <strong>de</strong> Numidia. También triumphó <strong>de</strong> <strong>los</strong> cimbrios y<br />

<strong>de</strong>spués <strong>de</strong> <strong>los</strong> tu<strong>de</strong>scos, <strong>de</strong> <strong>los</strong> quales ganó grandíssima gloria y honor y traxo infinito número<br />

<strong>de</strong> presioneros al Capitolio, siendo ya siete vezes cónsul antes.<br />

Finalmente <strong>con</strong>cluyendo, todos estos triumphos fueron poco o nada en stimación <strong>de</strong>l <strong>de</strong><br />

Laura ganado en el vencimiento <strong>de</strong> Cupido. Junto <strong>con</strong> esto muestra nuestro poeta por<br />

comparación quánta fuese la limpieza y innocencia <strong>de</strong> madona Laura, diziendo que, tornándose<br />

ella a su origen, era su rostro en tal manera y disposición <strong>de</strong> gentileza [fol. lxii v] y blancura, que<br />

todo cisne, que es animal muy blanco, sería en <strong>con</strong>paración <strong>de</strong> él un cuervo o un poco <strong>de</strong> tizne,<br />

que es también cosa muy negra. Esto dize porque, quien siempre sigue la parte <strong>de</strong> la razón, el<br />

fundamento <strong>de</strong> todas las obras que <strong>de</strong> él proce<strong>de</strong>n es la innocencia ; y significando ésta una<br />

blancura sin mácula, dize bien nuestro poeta que el cisne en su comparación parescería cuervo<br />

cabe el rostro <strong>de</strong> Laura.<br />

Pone agora en <strong>los</strong> versos siguientes que madona Laura tornava <strong>de</strong> la victoria y se yva por<br />

mar a la parte <strong>de</strong> poniente, adon<strong>de</strong> Sorga y Druencia, que son dos ríos, entran en el Ródano, que<br />

es un gran río que pasa por Aviñón cerca <strong>de</strong> Gravesons, que es el lugar don<strong>de</strong> Laura nasción y<br />

don<strong>de</strong> <strong>Petrarca</strong> a causa <strong>de</strong> madona Laura estuvo algún tiempo escriviendo, phi<strong>los</strong>ophando y<br />

haziendo cosas <strong>de</strong> ingenio. Y por esto dize aver sido allí su Parnaso, o porque avía estudiado un<br />

tiempo en Carpentras, que es una cibdad pequeña cerquita 207 <strong>de</strong> Gravesons.<br />

205 mandamiento: R “mnadamiento”.<br />

206 canción: R “canciun”.<br />

207 cerquita: B “cerca”.<br />

<strong>eHumanista</strong> 2012

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!