06.01.2013 Views

Francisco Petrarca, con los seys Triunfos de toscano - eHumanista

Francisco Petrarca, con los seys Triunfos de toscano - eHumanista

Francisco Petrarca, con los seys Triunfos de toscano - eHumanista

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

142 Roxana Recio<br />

artículo primero. Al qual propósito aún dize Augustino: “Amamus qui<strong>de</strong>m invisa, incognita<br />

autem nequaquam”. Dize: “Amamos las cosas que no vemos, mas no las que no <strong>con</strong>oscemos”.<br />

Y por esto el entendimiento apareja a la voluntad una proposición universal, que es que todo bien<br />

se <strong>de</strong>va seguir, porque tiene potencia <strong>con</strong>cupiscible y reglada <strong>de</strong> la razón. Después en la otra<br />

proposición <strong>de</strong> <strong>los</strong> lógicos, llamada menor, se <strong>con</strong>tiene el ábito particular, cerca <strong>de</strong>l qual la<br />

voluntad <strong>con</strong> la electión se <strong>de</strong>va levantar, y limitadamente la voluntad seguir aquél siendo bien o<br />

huirle quando fuese mal. De don<strong>de</strong> así como en las cosas speculativas vista la menor se <strong>con</strong>osce<br />

la <strong>con</strong>clusión, así en la operable propuesta la proposición menor luego levanta la voluntad a<br />

elegir. Y porque ninguna cosa corporal se mueve tan presto quanto las potencias <strong>de</strong>l alma, por<br />

esto, siendo aquéllas bien dispuestas, dize nuestro poeta que son más prestas que llamas ni<br />

vientos por <strong>de</strong>clarar <strong>de</strong>spués la efficacia y gran turbación <strong>de</strong>l ánimo que tienen <strong>los</strong> hombres<br />

quando están juzgando en sí mesmos si obe<strong>de</strong>scerán al apetito o a la razón. La qual <strong>de</strong>liberación<br />

es dificultosa, según la sentencia <strong>de</strong> Tulio en el primero De <strong>los</strong> officios quando dize: “In primis<br />

autem <strong>con</strong>stituendum est, quos nos et quales esse velimus et in quo genere vite que <strong>de</strong>liberatio<br />

est omnium difficilima”. Dize: “Ante todas cosas <strong>con</strong>viene pensar qué tales <strong>de</strong>seemos ser y qué<br />

manera <strong>de</strong> bivir más nos <strong>con</strong>venga, y ésta es la más dificultosa <strong>de</strong>terminación <strong>de</strong> todas las <strong>de</strong>l<br />

mundo”.<br />

Y por esto pone miser <strong>Francisco</strong> por semejança quál fuesse el duro sobresalto quando<br />

Amor <strong>con</strong>tra madona Laura se movió, diziendo que fue mayor el ruydo <strong>de</strong>l acometimiento<br />

dudoso que no el que haze el monte Ethna quando Encelado se menea, ni lo que las aguas <strong>de</strong>l<br />

mar hazen en Scilla y Caribdi quando mayor fortuna tienen, lo qual aún no se halla po<strong>de</strong>roso<br />

para bien <strong>de</strong>clarallo. Y dize assí:<br />

No dan tan gran estampida<br />

Ethna a causa <strong>de</strong> Encelado,<br />

ni Scilla por ser movida,<br />

ni Caribdi <strong>con</strong>batida<br />

siendo su mar muy ayrado,<br />

que más furia sin reposo<br />

no tuviesse el començar<br />

<strong>de</strong>l sobresalto dudoso,<br />

el qual pienso po<strong>de</strong>roso<br />

no seré <strong>de</strong> le <strong>con</strong>tar.<br />

Para mayor entendimiento <strong>de</strong> <strong>los</strong> versos prece<strong>de</strong>ntes es <strong>de</strong> saber que Encelado fue hijo <strong>de</strong><br />

Titán y <strong>de</strong> la Tierra, y fue entre <strong>los</strong> otros grandíssimo gigante. Éste <strong>con</strong> Tipheo su hijo, así como<br />

capitanes <strong>de</strong> <strong>los</strong> otros gigantes, movieron <strong>con</strong> su gente guerra a <strong>los</strong> dioses y a Júpiter, y el<strong>los</strong><br />

fueron fulminados <strong>de</strong> Júpiter; y puesto que no muriesen por su gran po<strong>de</strong>r, fuele echado encima a<br />

Encelado el monte <strong>de</strong> Ethna y sobre Tipheo la isla <strong>de</strong> Inarime, la qual se nombra Iscla. Y <strong>de</strong> esta<br />

fición aña<strong>de</strong>n <strong>los</strong> poetas que estos gigantes por quitarse tal peso <strong>de</strong> a cuestas se sacu<strong>de</strong>n y<br />

tiemblan entonces la tierra.<br />

Qué fuese Scilla harto lo mostramos en el Triumpho <strong>de</strong> Amor, don<strong>de</strong> <strong>de</strong>ximos su forma,<br />

la qual muestra bien Virgilio en el primero <strong>de</strong> la Eneida quando en persona <strong>de</strong> Eneas hablando a<br />

sus compañeros dize: “Vos et Scileam rabiem penitusque sonantes accestis scopu<strong>los</strong>, vos et<br />

ciclopea saxa experti, revocate animos, mestumque timorem mittite, forsan et hec olim<br />

meminisse iuvabit”. Dize Eneas: “¡O, troyanos compañeros! Pues avéys pasado el ravioso<br />

peligro <strong>de</strong> Silla y las espantosas rocas y peligros <strong>de</strong>l mar, tened esfuerço, no temáys, que algún<br />

tiempo avremos plazer <strong>de</strong> <strong>con</strong>tar <strong>los</strong> trabajos que agora pasamos”.<br />

<strong>eHumanista</strong> 2012

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!