Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
Phil 3, 11 (Dv nolazbait).
Inolako maneraz defendidu al bagagizu. Lazarraga 1154v. Zer maneraz eta nola aditzen diren. Mat 52. Fiñean
zuek gaitzesten zaituztet handi herraz / nork ukitu bainauzue zer nahi den maneraz. EZ Man I 101. Ene
hautatuak bisitatzen ohi tut bi maneraz, tentazioneaz eta konsolazioneaz. SP Imit III 3, 4. Hanitz gisaz eta
maneraz orok ofensatzen dugu. Tt Onsa 170s. Bertze maneraz ezin jakin baitezakegu bertzeren gogoko berririk.
ES 382. Zer maneraz behar ditugun ohoratu sainduak. Ch III 58, tít. Gaxtotasuna hainitz maneraz deskobri
daiteke. He Gudu 153. Bi maneraz, bihotzez eta ahoz. CatLan 67. Ones eta gaitzes ta ásko manéras. LE Ong 36r.
Zer bekhatu mortalezko itsasotan ezta pulunpatzen eta gogoetaz eta gutiziaz eta bertze asko maneraz? Dh 145.
Beste zunbait maneraz erakusten ahal düzia [...] gure Errelijione Saintia egiazko dela? CatS 30. v. tbn. Ber Doc
104r. Harb 141 bis. Arg DevB 152. Gç 178. CatLav 127 (V 68). Monho 60. UskLiB 43. Bordel 64.
b) (Precedido de frase relativa). Como, tal como, de forma que. � Hala non, paillardizari dagokan maneraz
gutan deus makulaturik eztén. Lç Ins D 7r. Hau begiratzen baitugu arrazoin den maneraz. EZ Man II 8. v. tbn.
SP Imit IV 10, 6. � (Sin aux.). � Berriz ere lotzen zaizko hisiz eta koleraz / eta tormentatzen dute asma ahal
maneraz. EZ Man I 112.
2 manera (Lar � H, Añ), maneera (Lar). � "Arte, gentileza, garbo, maneera, liraiñera" Lar. "Aseo, apaina,
apainera, manea, maneera" Ib. "Orden, buena disposición" Ib. "Filis, gracia, primor, manea, manera" Ib.
"Disposición así, manera" Ib. "Orden de arquitectura, etxakintzako manera" Ib. "Orden, buena disposición, (c.)
era o manera ona" Añ. v. mane.
- MANERAKO. "Dispositivo" Lar.
3 manera. "Sumisión" Lar.
4 manera (Vc, Gc, AN-5vill, B ap. A; VocB). � "Manera, abertura lateral de la saya" A. � Batek gerrira jasoa
zuen / bere gonaren egala, / an dabillela puntara askatu, / manera zeukan zabala, / itxura ederra ematen zuben /
kamixa agiri zuala. PE 44. Bere manera zabal zuala / kale guziak barrena. Ib. 45.
maneradun. �1. "Manièré" Lh. �2. "Qui a de bonnes manières" Lh.
maneragabeko. � Sin fundamento, desordenado. v. MANERARIK GABEKO. � Beren mintzatzeko manera
astrugaitz nahasi maneragabekoa, hitz bat latinez, bertzea franzesez, bertzea gastelaniaz edo italianoz. ES 167.
manerala. "(AN-gip), instrumento de herrería que sirve para hacer la berola u ojo de azadas, hachas" A.
maneraro. "Dispositivamente" Lar. "Ordenadamente" Ib.
maneratsu (H, T-L). �1. "Qui fait des manières" H. "Affété", "cabotin, au fig." T-L. � Gazteluzarrek badaki
nortaz zer erran, itzuli-mitzuli maneratsu zonbait gora-behera. Lf ELit 131. �2. "Ingénieux, adroit, peu usité en
ce sens" H.
maneratu (Lar � H, VocS, Añ). �1. Disponer, componer, ordenar. v. maneatu. � Doktrina kristioarén
kathetxima euskarás [...] aldiritako apez-aita batek manerátua. LE Doc tít. Nola daude maneraturik edo
zuzendurik sekretario oiek? EConst 64. Armen indarra maneratzea, partitzea eta banatzea protxurik geiena dan
moduan. Ib. 55. Jainkoak guzia txit egoki zuzentzen eta maneratzen du. Arr GB 128. �2. Arreglarse, amoldarse.
� Pekatu mortalian erori zena, nola maneratu biar du komulgatzeko? (AN-gip, 1863). BOEans 658.
maneratzaile. "Disponedor así, maneratzallea" Lar.
maneratze. � Disposición, preparación. v. maneatze. � Begira astegunean egin zintzakean lanak jaiera utzi
ote dituzun berariaz? Jaierako gurdi-maneratzea, jaierako abarkak jostea. AA II 59.
maneria. � Manera, forma, modo. v. 1 manera. � Bizitzeko manerien khanbiuak. Mst I 17, 2 (SP azturen, Ol,
Pi ekanduen, Leon bizi-moldea). Zure grazia saintütik ezin pribatü izaten ahal nizan maneria batez. Mercy 3.
Xapeletaren erraiteko maneria. UskLiB 144. Bigarren maneria bat meza saintiaren entzüteko. Ib. 54. Maneria
ageri batez. CatS 67s.
- MANERIAZ. (Con predeterminantes). � Jinkua hanitx maneriaz mintzatzen zaizü ihuren berhezkeriarik egin
gabe. Mst I 5, 2 (Ip maneriaz; SP moldez, Ch manera suertez, Leon gisaz). Erran izagüzü zunbat maneriaz
besteren huna hartzen den. CatS 50.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
99