26.12.2012 Views

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan<br />

- FUNTSEAN DELA MANERA. "Funtsean dela manera, bref, tout compte fait..." Lh. � Funtsean dela<br />

manera, ikusi dugu egungo yuduen eta framazonen debru errepublika hunek iduri duela baratzeko xenila batzu.<br />

Elsb Fram 148s.<br />

- JENDE-MANERA. (Pl.). Modales, maneras. � Hain zituen jitez "jende manera" pollitak, nun Japonia<br />

bezalako herrialde batetarat joaiteko, lagun hoberik eta baliosagorik ez baitzetzaken hauta. "Des manières si<br />

polies". Ardoy SFran 207.<br />

- MANERA BATEZ (Lar). De algún modo. "(De alguna) manera, manera batez" Lar. � Uste zuen katolikoak<br />

ere manera batez kristau direla. Mde Pr 75.<br />

- MANERA BEREAN. De la misma manera, del mismo modo; asimismo. v. ERA BEREAN. � Hi eure<br />

Aingeru zelestialek hire manamenduak egiazki konplituz obeditzen auten bezala eta manera berean othoi hire<br />

borondatea [...] konpli bedi. Lç Ins A 3v. Lurrak zure dire eta airea / nola manera berean lur bihotzeko mea. EZ<br />

Man II 130. Ezen nola gezurraren kontrako erremedio beregainekoa baita [...]; manera berean koleraren<br />

kontrako erremedio ona da. SP Phil 235 (He 237 orobat). Egunaz bai, gauaz manera berian. Tt Onsa 102. Zuk<br />

ere manera berean sarthu behar duzu zure bihotzeko tabernaklean. Ch III 38, 2 (SP hala, Mst orobat, Ip<br />

halahala, Ol orrela, Pi onelan, Leon hola). Suaren bazka baita olioa, manera berean alferkeriarena da<br />

gaztetasuna. ES 186. Indio tartean / edo naiz kortean, / manera berean / beti pelean. It Fab 202. v. tbn. Mih 124.<br />

He Phil 104. � Ber forman eta maneran, gizonak bere buria ikusten dianian danjer espiritual haietan, [....] peril<br />

handi batetan ezarten du bere arima. Tt Arima 9.<br />

- MANERA GUZIEZ. En cualquier caso, de todas maneras. � Zer da zirkonzisionearen probetxua? Hainitz,<br />

manera guziez. He Rom 3, 2 (Lç manera orotara; TB gisa guziez, Dv, Ol alde orotara, Ker edozelan be, BiblE<br />

alde guztietatik).<br />

- MANERAK EGIN. Guardar las formas, guardar las apariencias. � Zergatik manerarik egin eme horren<br />

aurrean bere neskamearen aurrean egiten ez bazuen? Mde HaurB 36.<br />

- MANERA(Z)KO (SP, sin trad.). (Adnom.). � Neure hainitz manerazko izterbegien aztaparretarik Iainko<br />

pietatez bethe hunek [...] athera nau. Harb 271. Eritasun luzeak, munduko egitekoek, hainitz manerazkorik<br />

izanez, maiz urruntzen dituztela senharrak bere emaztetarik. SP Phil 256 (He 258 suertetako; v. tbn. SP Imit III<br />

21, 3). Hainitz manerako obren eredura. Ib. 465 (He 471 efetuen). - MANERAN. a) (Precedido de frase<br />

relativa). Como, tal como, de forma que. � Ebanjelistek eskiribatzen duten maneran. SP Phil 102 (He 104<br />

manera berean). Brebiarotxo hau zuei heldu zaitzue, debotak zareten maneran deboten izenarekin. Arg DevB III.<br />

Ttipitodanik hazten balituzte behar den maneran. ES 181. Hark ordenatu duen denboran eta maneran. CatLav<br />

300 (V 149). Hark berak nahi duen maneran. Mih 111. Eginez fedezko [...] edo bertze halako zenbait akta, nihor<br />

ohart ez diteken maneran. Brtc 11s. Urrikalgarria naiz / nabilan maneran, / malurosagorik baden / ez ditaike<br />

erran. Xa EzinB 103. v. tbn. Gç 55. Ch III 15, 2. He Gudu 86. CatLan 108. CatS 128. � Lan hau dakhusazun<br />

bezalako maneran jendarteratzeagatik. Harb a) 7r. � (Precedido de part. + -zko). Como para. � Athera nazazu<br />

basatik han sarthua ez nagoen, eziñ nihoiz ilkhizko maneran. Ch III 20, 2. � (Precedido de sust. con suf. -zko).<br />

Como, a la manera de. � Imolatzen edo hiltzen da sakramentüzko maneran. CatS 75. � (Precedido de sintagma<br />

vb. con suf. -t(z)eko). � Publiko da Baigorrin / neskatuen solasa, / oraino aintzinago / ez baladi pasa; /<br />

sinesteko maneran / izan dut abisa / joka aizan direla / adiskide gisa. Bordel 169. Eta geroztik hemen naiz,<br />

erraiteko maneran, eskualdun bakarra. In Xa Odol 292. Senpertarra; erraiteko maneran hauzokoa eta gaztean<br />

ongi ezagutzen nuena. Ib. 292.<br />

b) (Precedido de posesivo). A mi (su...) manera. � Nahi nikezi mintzatu, / pertsularien egun ederra / neure<br />

maneran aipatu. Etcham 239. Apez ona segurki bere maneran: othoitz egilea, predikari biphila, beharduneri<br />

emailea. Lf Murtuts 3. v. tbn. Mde Pr 58. � Bere gisan eta maneran egiten du bere iokoa. Tt Onsa 63.<br />

- MANERA OROTARA, OROZ. En cualquier caso, de todas formas. � Zerik da zirkonzisionearen probetxua?<br />

Handia manera orotara. Lç Rom 3, 2 (He manera guziez). Manera oroz, gauza berria izanen da: Santa Grazin<br />

Santagraztarrek berek beren xokoko euskaraz Santa Grazi goretsiko dute. Lf in Casve SGrazi 17.<br />

- MANERARA (Lar). (Precedido de frase relativa o gen.). Como, tal como. "(A) manera de, zerbaiten [...]<br />

manerara" Lar. � Orena ezta skripturán orain usatzen dugun manerara hartzen. Lç Decl a) 4v. [Martirak] izatu<br />

dire bestia errabiatuen manerat utziak. Mih 100.<br />

- MANERARIK EZ IZAN. "Ez du manerarik horrek, cela ne tient pas debout" Lh. � Herrestan egon nintzen,<br />

lotura bat nahi nuelakotz, garbiki egina. Eguna iragan zen hala hala. Huts arau zokoak betetzen. Beti oihu bera:<br />

"Oinez abia!" Etzen alabainan deusen manerarik han berean. StPierre 18.<br />

- MANERARIK GABEKO. Sin fundamento, sin razón. v. maneragabeko. � Ainbeste s manerarik bagekoak<br />

nola oker esan ta jakinezak. Izt, carta a JJMg 35.<br />

- MANERAZ (Lar, H). a) (Con predeterminantes: beste maneraz, etc.). "(De otra) manera, beste maneraz" Lar.<br />

"¿(De cuántas) maneras?, zenbat maneraz?" Ib. "¿(De qué) manera?, zer maneraz, nolako maneraz?" Ib. "Bertze<br />

maneraz, d'autre manière. Niholazko maneraz, d'aucune manière. Nolazpaiko maneraz, de quelque manière" H.<br />

Cf. INOLAKO MANERAZ, NIHOLATAKO MANERAZ. � Bekhatu egin diagu bada, Iauna, eta anhitz<br />

maneraz ofensatu ukhan augu. Lç Ins A 5v (v. tbn. ABC I 4r). Zer bada? Exzelentago gara? Ezeinere maneraz.<br />

Lç Rom 3, 9 (TB neholaere, Ol iñola ere ez). Eia zerbait maneraz hel ahal naitenez hilen resurrekzionera. Lç<br />

Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten<br />

mende.<br />

98

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!