Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
- NESKA GALDU (L, BN, S ap. Lh; Lar). Muchacha perdida, muchacha de mala conducta, de mala vida;
prostituta. "Mozcorra, neska limuria, galdua, mozkorra" Lar. � Egiñ jatzu emakume edo neska galdubaren
bekokija. JJMg BasEsc 103s. Jaialdi ariek alaitzeko, Donostitik bertatik eraman izan zituen bein baño geigotan
neskagalduak ere. TAg Uzt 174. Kristoren gorputzkin dan bat, neska galduaren gorputzkin egiten dulako. MAtx
Gazt 42.
- NESKA GARBI. Muchacha decente, limpia; virgen, doncella. � Dontzella guztietan hoberena, ederrena,
neska garbiena. Arti MaldanB 209. Zer gertatu ete yaka neska garbi izandakoari? Erkiag BatB 178. Mutil lizun
batek ez du neska garbi batekin ezkontzeko eskubiderik. MAtx Gazt 35.
- NESKA GAZTE (V-gip ap. Elexp Berg). Muchacha joven. v. NESKA KOSKOR. � Neska gazte bati
Xenpelarrek jarriyak. Xe 188. Neska gazte aldratxo bat dua bidezabaletik barriketa andiyaz. Kk Ab II 154.
Neska gazte bat / segan jokatu nayian. Tx B I 232. Arles-ko neska gazte batzuk. 'Filles'. Or Mi 49. Urtero-urtero,
neska gazte eder bat zugaitz bati lotuta uzten zuten. Etxde JJ 94. Haren gibeletik ibilia zen neska gazte baten
ixtorioa. JEtchep 51. Oraingo neska gazte / askoren jantzia, / gorputza estaltziari / ziaro utzia. Uzt Sas 258. Bi
neska gazte eder iruditu zitzaizkion edo bi dama zoragarri. "Doncellas". Berron Kijote 45. v. tbn. Ag G 181.
Barb Leg 129. ABar Goi 42. TAg Uzt 201. Mde Pr 291. Anab Poli 126. Erkiag Arran 106. And AUzta 119. Gazt
MusIx 191. Alzola Atalak 45. Mattin 138. Xa Odol 283. � Apaindu bei gorputza / neska gaztetan lez / ta eukiko
dau gizona / zoratu ta pozez. Azc PB 259s. � (Forma con palat.). � Yeloskuan bizi dela / nexka gazte anitz, / nik
ez nitzazke sala / publiko ez balitz. Bordel 168. Espos-laguntzat hautatu zuen / nexka gazte bat beharra. Etcham
151. Zure urratsen segi / nexka gazteak doaz. Or in Gazt MusIx 200. Urkoitar nexka gazte bat, Serora Xurietan
hila. "Jeune fille". Ardoy SFran 21. Nexka gaztia naiz, baña / nai det esplikatu. Mattin in Uzt LEG II 205. v. tbn.
Lap 215 (V 97). � (Con suf. dim.). � Maiatzeko jai-artsaldetan an oi dijuaz neska gaztetxo guziak. Urruz Zer
118. Neska gaztetxu bat agertzen dala añeketan estartia-gora. Kk Ab II 88. Neska gaztetxo bat sartu zan
Ojanguren erretratistianera. SM Zirik 50.
- NESKA KOSKOR (V-gip, G-bet), NESGAKOSKOR. Ref.: Etxba Eib; Elexp Berg; Zt (comunicación
personal). Niña; adolescente. "Bialdirazu neska koskorra sagar batzuk emon deixorazen" Etxba Eib. v. NESKA
GAZTE. � Etxea utsik, umezai zeukaten nesgakoskor batek alde egin ziotelako. JAIraz Bizia 96. Zortzi urteko
neska koskor pertxenta bat. Etxde JJ 92. Nola ezagutu nai duk amabi urtetsuko neska koskor bat. Ib. 240. Mayi,
amabost urteko neska koskorra, etxekoetan gaztiena. Ib. 27. � (Con palat. en el segundo miembro). "Neskakoxkorra,
hasta hacia los 10 años" Iz ArOñ (s.v. neska). "Mutil-koxkor, neska-koxkor, aundixeagoak diranean:
mutil-koskor, neska-koskor" Zt (comunicación personal). � Poxpolintxo berria neska koxkor zoragarri bat
egokitu zen. Etxde JJ 180. Neska koxkor bat, beltza, lurrera erori zan. Anab Aprika 89. � (Con palat. en los dos
miembros). � Nexka-koxkorren moduban lepotik beera meralla zinzilik zubela! Moc Damu 25. Maria amaika
urteko nexka-koxkorra degu. MAtx Gazt 45. Seaska inguruan zortzi nexka koxkor dantzan egiteko prest. NEtx
LBB 314. v. tbn. Alz Ram 77. Anab Poli 81. � "Neska koskorretan, siendo muchachita" A Apend.
- NESKAKOTZAT EGON. "Reputada, neskakotzat egon, estar reputada por muchacha" Izt 105r.
- NESKA-LAGUN. Amiga. � Jantzarazoetara joaten zan auzoko neska lagunakaz da etzan eurakandik
aldenduten. Echta Jos 42. [Kantua] gure gazte denporan neska-lagun danok kantetan geiñune. Alzola Atalak 93.
v. tbn. Mde HaurB 58. Erkiag Arran 44. � (Con palat.). � Nexka lagunen abotsak eta istillua. NEtx LBB 149.
- NESKA-LORE. "Neska-loria, mujer virgen" Elexp Berg.
- NESKA MOTZ (V-gip ap. Elexp Berg). Moza, muchacha, adolescente; niña. "Nun ete dabill gure neskamotza"
Elexp Berg. v. NESKA GAZTE, NESKA TXIKI. � Joakiña badakizu, beste neskamotz Donostian
puska batean serbitzen bere osabarekin izan dana. CartAnd 388. Aizkeneko urten iruitu zitzekon neska motz bat
mantentzeko aime bazala. Otag EE 1884a, 122. Neska motz masaill zuri gorri, sagar panpandoja bezelakuakiñ.
Alz STFer 117. Bere gazte-denborako neskamotzak. "Mozas". Mok 16. Aldi artan, au, amaika urteko neskamotz
ederra zen. Etxde JJ 222. v. tbn. Berron Kijote 173 (47 neskamotz). � (Con palat. en el segundo miembro).
� Ai, ai gure neska motxa! Moztu diote mototxa. Illun du begi zorrotza. NEtx LBB 140.
- NESKA-MUTIKO (V-gip, AN-5vill), N.-MOTIKO. Ref.: Elexp Berg; Gte Erd 109. (Pl.). Muchachas y
muchachos. "Amak neska-mutikuk nai zittun (neska bat eta mutiko bat) (AN-5vill)" Gte Erd 109. � Neskamotiko
batzuk, mirabe egin zunaren senideak noski. Etxde JJ 159s. Ipiñeburuko neska-mutikoak sei kilometroko
bidea egin-bearra eukien. Akes Ipiñ 9. Sasi-eskola egiteko edonoiz gertu egon oi ziran neska-mutikoak. Erkiag
BatB 18. � (Con palat.). � Gorderik uzkur zauden Bidarrain nexka mutiko xoraldak. Ox 31. Eure begiz nexkamutikook
ezagutu bitarteko. Ldi IL 15. Nexka-mutikoz beteko lirake kale ta kaia. NEtx LBB 310.
- NESKA-MUTIL (V-arr-gip, G-azp, AN-gip, B). Ref.: Elexp Berg; Gte Erd 109. a) (Pl.). Chicas y chicos,
muchachas y muchachos. "Neska mutillak zeuden (mutil bat eta neska bat) (V-arr-gip, G-azp, AN-gip, B), neska
mutil taldea zegoen (G-azp, AN-gip), [...] neska mutil mordoska bat (AN-gip)" Gte Erd 109. "Ze familixa
daukazue? Neska-mutillak" Elexp Berg. � Neska-mutillen danzak. Mb IArg I 223. An dabilz neska mutilak
auzitan, dabeena ta ez dabeena kastetan alkarren gorrotuan, berba emona ukatu deutsalako. fB Ic III 328.
Onenbestegaz aldendu zirean neska mutillak bata besteagandik. Ag Kr 113 (G 42 neskamutil). Neska mutillak
berriz / aruntz jun, onuntz jira, / an ibilliko dira / ta gu begira. Tx B 195. Neska mutillak ez dira asarre.
"Jóvenes". Or Eus 84. Bekoz beko zeuden seska artean neska-mutil biak alkarren ondoan. TAg Uzt 101.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
968