Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
nereida. � Nereida. � Lutxanako zubirik / Deusto bitartean / batzar bat ikusi dot / Nereiden artean. Azc PB
205. Naz Santo Domingoko / Nereida gazte bat / eta Ozamako errekan / gela eder bat daukat. Ib. 205s.
nerekauz. v. kabu.
neroi. v. nerau.
nerone. � Nerón, persona muy cruel. � Lenago ezaundu baño / uste duei guziak / Nerone bat zerala / bai zera
estiak / dulze ta gozo / zugatik gauza gustiak / izten dut oso. Gamiz 203.
neroni, nerone. v. nerau.
neror (L; SP (sin trad.), Dv, Arch Gram 27, H (G, L)), nerorri (L-côte), nerori (Volt 13, SP, Urt Gram 71),
nehor, nehorri, neori (AN-ulz, L-sar), nerorre (AN-5vill; Urt I 12), neorre (L-côte), neurre (AN-5vill), negorri
(B). Ref.: A (neror); EI 219, 220. � Yo mismo. "Nehorrek egin dut" Arch ms. (ap. DRA). AxN explica neror
(496) por nerau. v. nerau, nihaur. � Tr. Documentado en textos septentrionales desde el s. XVII; su uso
disminuye notablemente en el s. XX en el que sólo se encuentran los ejs. de Barbier y Mattin. Emplean neror,
Haramburu, Axular, Argaignarats, Duvoisin (tbn. nerori) y HeH. Hay además nerorri en Duhalde y Goyhetche,
nerori en Etcheberri de Ziburu y Gasteluçar, y nehorri en Larreguy (II 284), Barbier y Mattin. Se documenta el
erg. nerorrek en Haramburu, Chourio, Larreguy (-rh- (I 335); tbn. nehorrek (II 210)), Goyhetche y Duvoisin, y
nehork en Barbier. En cuanto al dat., hay nerorriri en Duhalde (246; tbn. neroriri (82)) y Duvoisin (LEd 132). Si
no se trata de una errata, hay además un ej. de erg. nerrorek en Chourio (III 58, 3). � Deusik eztut eta nerori
naiz zurea. EZ Man II 19. Ezen nerorrek huts badaidit, baina neror ez naiteke neure indar xoillez erremedia.
Harb 197. Neror agur egitera aitzintzen banaiz, erranen dute eztheus bat naizela. Ax 295 (V 197). Nadiñ
amurus bezala, / neror neure buruaz. Arg DevB 157. Nerori konsekratu natzaizunaz geroztik. Gç 26. Zuk artha
gehiago duzu nitaz nerorrek ahal dukedan baiño. Ch III 17, 2 (SP neronek, Mst, Ip, Pi nik, Ol neraunek, Leon
nihauk). Ordean horietan guzietan deus ezta nerorri baitharik dudanik, bertzek emanak ditut. Dh 105. Nahi
dudanean, / nerorrek nahi tokian, / pot ere bademot gorphutz eder bati. Gy 287. Lotsa ninteken nerorri. Ib. 109.
Zorion hori neretzat balitz-ere, neror baithan baino sinheste hainitz hobea nuke zu baithan. Dv LEd 89. Honda
bedi mundua, fundi nedila nerori, zuri laido bat eginen darotzudan baino lehen. Ib. 94. Nerorrek ezarri darotzut
ene neskatoa zure besoetan. Dv Gen 16, 5 (Ur nik, Bibl nihaurek, BiblE neuk). Neror zaharra naiz eta ene
emaztea adinetan iragana da. HeH Lc 1, 18 (Lç, Dv, Brunet, Leon, Ker, BiblE ni). Bertzalde, nehorri ere maiz
aski tokiz aldaratu naiz! Barb Sup 153. --Zer duk bada? Zer duk? Nork hola funditu hau?... --
Nehorknereburuk!... Nehorknereburuk! Barb Leg 24. Bekatoros bat naiz nehorri ta / bertzentzat griña guzia.
Mattin 57.
nerorri, nerori, nerorre. v. neror.
nerprun, neprun. � Aladierna. � Neprun duzu berriz oihan belzetan kausitzen den elhorri belzaren frutua
bezala, baxa arana iduri duena. Mong 594. Har zazue laur nerprun bihi. Ib. 588.
nerrabe. v. 1 nerabe.
nertroi(a). v. nostrai(a). � Denbora hartan emozue yaterat forru ostuak xehaturik ogi nertroiarekin batean.
Mong 590.
nesaki (G-nav, AN-erro). Ref.: A; A Apend; Iz Als (nesakiya); EAEL 38. � "Muchachuela" A. "La chica (hasta
los 14 años). Nesakiyak fan berremen dai mezaa" Iz Als. v. neskatxa.
nesako (AN-egüés-erro-ilzarb-olza). Ref.: Bon-Ond 138; EI 70n. �1. "Criada" EI 70n. �2. (AN-5vill-ulz-arceerro-gulina,
Ae; A Apend), nexako (Ae). Ref.: A Aezk 294; EI 70 y 307; Echaide Nav 230. "Muchacha, chica" A
Aezk 294. v. neskatila, neskato, neskatxa. � Eta berla ekarzuté burua plater andi batean eta entregatu zioté
nesakoari (Mt 14, 11). BOEanm 1306. Erretirazaiste, zéren nesakoa eztá ilá, baizik dágo lóó (Mt 9, 24). Ib.
1294 (Samper nexkatxa).
nesbakierazi. v. neskaberazi.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
965