Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
[laudorioak]. Berron Kijote 108. Neroni ere, aitortzen dut, horietakoa nauzu. MEIG I 123. Guztioi eta neroni
aurrenik, itzurtzen zaizkigun zenbait huts. MEIG II 85. Nik neronek ere ezagutzen ditut. MEIG VI 56. Argi eta
garbi ikusten dut nerauk ere dabiltzaten arrazoien indarra. MEIG VII 182 (164 ni nerau, VIII 98 neronentzat,
IX 71 neronen).
v. tbn. Nerau: PE 134 (74 neronen). Sor Bar 56 (AKaik 127 neroni). Elizdo EEs 1913, 106. Urruz Zer 125 (95
neronek). Mok 22. Mde Pr 197 (325 neronek). Gazt MusIx 200 (233 neroni). Neroni: Ch III 27, 4. Lg I 353. Brtc
104. Dh 145 (neronek). TB Rom 15, 14. MarIl 126. Jaur 145. It Fab 185 (neronek). Aran SIgn 61. Ud 118
(neronek). Bv AsL 101 (neronek). Elzb PAd 29. Arrantz 79. Noe 54. HU Zez 13. Arb Igand 156 (neronek). Goñi
65. Iraola 14. Ag G 300 (neronek). ArgiDL 89 (neronek). Etxeg in Muj PAm 21s. Altuna 63 (neronek). Alz Ram
130. Lab EEguna 107. Canc. pop. in Or Eus 110. Lek EunD 40 (neronek). Markiegi in Ldi IL 12 (neonek). ABar
Goi 41 (neronek). TAg Uzt 111 (neronek). Munita 63 (neronek). Zerb Azk 98 (neronek). Etxde JJ 43. Vill Jaink
19 (neronek). MAtx Gazt 16 (neronek). Salav 64 (71 dat.). Mattin 136. Uzt Sas 205. Xa EzinB 55. Azurm HitzB
52 (neronek).
- NERONEZ. Por mí mismo. � Eztet inoiz ardurarik artu, neronez, nere kabuz ikasteko. A Ardi 99.
Dasaizuedana ez dut nik neronez esaten. Ol Io 14, 10 (Lç neurorganik, He ene baitarik, TB neure baitharik, LE
neuregánik, EvS nihauen beithatik, Or nerez, BiblE neure kabuz). Legunkeriz beteko nindutelakoan, neronez
ekin diot, dutan asmoa azalduz. Or BM 6. Zer diote biok, mamiz, nik neronez diodana ezpada? Ldi IL 92. Ukaldi
ori, berriz, nire buruaren aurka beste iñork ez zidan bere kabuz irautzi, neronek neronez baño. Zait Sof 94s.
nerba. � "(L; Hb), cabillaud (pois.)" Lh.
- NERBA TXIKI. "Cierto pez (V)" Darric ms. (ap. DRA).
nerbio (V-gip ap. Elexp Berg; Lcc, SP). � Nervio. "Garunetatik eta bizkarmunetik jaiotzen diran beste zaiñ
batzuen gaxoen gañean, zeñak izendatzen diran zaiñ zuriak edo euskal-erderaz nerbioak" Aran-Bago ManMed
262. "Nerbixon bat dauka bizkarrazurrak arrapauta" Elexp Berg. � Nik emongo deutsedaz nerbiyo eta zanak.
Zuzaeta 105. Bere burua neka ta ler egin arte nerbio artegatsuen azpi-lanez. Etxde JJ 73. Nerbio-astinaldiak ezi
naian, zigarroak alkarren ondoren erretzen asi zan. Ib. 152. Oso lan gaitza bukatu dut oraintxe eta nerbioak
dantzari daduzkat. Arti Ipuin 75. Atarian maatsadarra zaintsua orma edo paretari nerbio bailitzan estu-estuan
elduta... LMuj BideG 110. Horra zergatik ez duten jaten [...] izter-giltza gaineko nerbiorik. BiblE Gen 32, 32
(Dv, Ur zain, Bibl hankazain). Zergatik ez esan nola dauden edo dabiltzan atergabe hezurrak, zainak, nerbioak?
MEIG VI 119. En DFrec hay 7 ejs. � Nervio, energía, ánimo. "Nerbixo gutxiko personia" Elexp Berg. � Kirijo
edo nerbio bagako gixona irudijan. Kk Ab I 51.
- NERBIOTAKO. "Llámase así a las enfermedades mentales. Gazte-gaztetatik dago nerbixotakuakin" Elexp
Berg.
nerbioso (V-gip ap. Elexp Berg). � Nervioso. � Ni nerbioso jarria nintzan / iñon ezin kabituan. Uzt Sas 142. Ni
bezin nerbiosoak edo lotsatiak ez dira asko izango. Ib. 22. En DFrec hay 2 ejs.
nerbiosotu. � Ponerse nervioso. � Apaiza berehala hasi omen zen errezelo txarrak hartzen eta nerbiosotzen.
PPer Harrip 93.
nerbiotsu. "Nerveux, zaintsua" SP.
nere. v. s.v. ni.
nerebe. v. 1 nerabe.
nerebiziko. v. s.v. biziko.
neredako. � Propio (de mí). � Aphur bat kontregin ondoan neredako amodioz. Birjin 196. Behar nuela hustu
munduko izpiritutik, ta neredako amodio sobraniakotik. Ib. 211. Nigatik beraz, eta neredako maithaguneak
garaiturik erori izan da nere Jesus maitea judu bihotz-gogorren eskuetarat. Dh 241.
- NERE-NEREDAKO. Propio (de mí). � Nere-neredako amodioaren kontra izanen diren guzien [...]
pairatzeko. Birjin 168. Nere-neredako maithagune itsua hain ardura sartzen da egiten dudan ongi gutian ere.
Dh 83.
neregandu. v. nireganatu.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
964