26.12.2012 Views

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan<br />

maneatu. v. manaiatu.<br />

maneatzaile (-alle Lar, Añ, H). � (El) que prepara, maneja, dispone. "Peletero, el que las compone, larruen<br />

maneakiña, maneatzallea" Lar. "Aderezador en la comida" Ib. "Afinador así" Ib. "Aparejador" Ib. "Preparativo,<br />

preparador" Ib. "Disponedor así" Añ. v. LARRU-MANEATZAILE. � Beste errezeta erraz askoren gisa, ez da<br />

edozeinentzako egina, horrela badirudi ere. Maneatzaile trebea behar nonbait. MEIG I 171.<br />

maneatze (Lar, Izt 97r). � Preparación (de comida). "Aliño" Lar. � Joste piskak, elze maneatzeak eta itxea<br />

garbitu ta moldatzea zela orien egiteko guzia. Mb IArg I 352.<br />

manedun. � Artístico. Cf. mane. � Eun ta ogeita bost peseteen baliyoko arte edo manedun betezarri bat<br />

(Donostia, 1881). JFlor.<br />

maneera. v. 2 manera.<br />

maneiatu. v. manaiatu.<br />

maneilla. v. manailla.<br />

manejatu (V-gip, G-azp). Ref.: Ort Voc; Elexp Berg (manejau); Gte Erd 218. �1. Manejar(se), preparar(se),<br />

disponer. "Darse maña" Ort Voc 140. "Ze moduz manejatzen da bakarrik, etxeko lanak eitteko?" Elexp Berg.<br />

"Nai duzun moduan manejatzen dituzu (G-azp)" Gte Erd 218 (junto a erabili, de otras zonas). � Manejátzean<br />

óngi déna etxean guziendáko. LE Matr5 295. Komerziante oiek / eta likoristak / ura manejatutzen / dabilzkite<br />

festak. JanEd I 28. Ongi pensatu zuten / nola manejatu, / jendeak etzezala / asko murmuratu. Noe 117. Diru asko<br />

manejatzen oituak gaude. Iraola 74. Gaiztuai beti utzi pakian / lana ondo manejatzeko, / kolpia egin da majo<br />

jarri da / atsuakin jostatzeko. EusJok 112. v. tbn. Uzt Noiz 29. �2. (V-gip, G-azp). "Robar, hurtar, birlar dinero,<br />

etc., a escondidas, subrepticiamente. Bos milla duro manejau jotsan aittai karteratik" Elexp Berg. �3. "Manejar,<br />

conducir. Amar urterako bazekixen kotxia manejatzen" Elexp Berg.<br />

maneju (V-gip ap. Elexp Berg), manejo. �1. Manejo; desenvoltura. "Badakizu telebisiño onen manejua?" Elexp<br />

Berg. � Berla goratzen dire hume geistoak etxeko manejoareki (Ororbia, 1758). ETZ 109. Korrioera<br />

erreparatzeko onelako tituloko rebistarik pasatzen dan Tolosako balijara eta Mondragoian pasatu eta bere<br />

denboran allegatzen ezpada, agertuba legoke Tolosako manejua dala. CartAnd 376. Bai jasotzalle garbi,<br />

ederra, / bai maneju aundikoa. Basarri 84. �2. "Manejo, tejemaneje. Eztakitt, baiña uste dot manejun bat<br />

badarabillela eren artian" Elexp Berg.<br />

manekio. "Présent, cadeau. Erregali edo manekio bat eskeintzea, offrir un régal ou présent" H.<br />

manekunza. v. maneakuntza.<br />

manent (S ap. A; Dv, H (S)). � Sumiso, obediente. � Zunbatenaz gizona bere beithan ümilago eta Jinkuari<br />

manentago izaten beita, hanbatenaz zühürrago date bere egiteko orotan. Mst I 4, 2 (Ip manentago; SP<br />

obedientago, Leon menago). Neskatila gazten artian, ümilena zen, manentena, lagünentako hobena eta<br />

zerbütxantena. Ip Hil 58. v. tbn. Eskual 7-8-1908, 4. Herr 19-11-1959, 3.<br />

manentasun, manentartzun (H). � "Obéissance, soumission" H.<br />

maneo. "Maña, habilidad, saber desenvolverse. Ori andrea maneo bakoa da" Totor Arr.<br />

1 manera (B ap. A; Lcc, SP, Lar, Añ, Arch VocGr, VocBN, Dv, Gèze, H, VocB), manea (S ap. Lrq), banera (Val<br />

ap. A). � Tr. Propio de la tradición septentrional desde Leiçarraga. Al Sur se encuentra en Lazarraga,<br />

Cardaberaz (EBO 61), DurPl (83), Iturriaga (Fab 74), Iztueta, Pello Errota y JanEd, en los alto-navarros Beriayn<br />

y Lizarraga de Elcano, y en Zoilo Moso (84). La única forma documentada es manera. En DFrec hay 18 ejs. de<br />

manera, 9 de ellos septentrionales.<br />

�1. Manera, modo, forma; método; modo de vida, comportamiento. "En otra manera, manera bestean" Lcc. v.<br />

maneria. � Eliza primitibako manerá eta kostumá utzirik. Lç Ins F 7v (v. tbn. ABC B 6r). Iaun bakezkoak<br />

bethiere dizuela bakea manera guzian. Lç 2 Thess 3, 16 (TB gisa guziez, BiblE era guztietan). Asi zan manera<br />

Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten<br />

mende.<br />

96

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!