Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
buru feblea. EZ Man I 50. Unha ahal diteke eta nekha, baiña ez ase. Ax 385 (V 252). Goizik etzin, berant iaiki /
eta neka bizia: / hauk guziok alfer dira, / ezpadigu grazia. (Interpr?). Hm 155. Zure espiritua eztadin hagitz
nekha deusik asmatzean. SP Phil 102s. Borthitz asko dire debotak nekhatu gabe obra beren egiteko. Gç 29. Nahi
dute ikhan jakintsunen herronkara, ordea nekhatu gabe. ES 180. Nekhatua bazare beroaz edo hotzaz [...]
berehala bistan har zazu probidenzia dibinoaren ordena. He Gudu 140s. Merkatari nagiak ez nekatu naiez galdu
oi ditu irabaz-aldi geienak. Mb IArg I 80 (I 241 neketu). Penitenzia egin badezu ere, ez nekatu, ez aspertu, ez
utzi, zeren barkatua zauden ezdakizun. Cb Eg II 66. Langille hek etziren guziak orobat nekhatu. Lg II 196.
Zertako nekhatzen, zertako trabailatzen, zertako mintzatzen othe naiz? Brtc 133. Gura dau jan, baña ez erein, ez
soluan nekatu, ez laarrak kendu. Mg CO 93. Nekatu bage eztago iñorenzat saririk. Gco II 73. Nai izate utsarekin
egin litzake zure egille andiak beste gauza berriak ta berriak beñere nekatu ta bere eskua ta indarra gutxitu
gabe. AA III 310. Gox guztian oñez bide luzea ibilli zan ta ebanjelioak diño neketu zala. Añ NekeA 237. Beste
ofizijo edo lan batzuk dagoz, zeinzuk egiteko eztan ainbeste nekatuten. Astar II 241. Atsegin andi batekin
jarraituko diot, nekatzen ez zaitudala ikusten dedan ezkeroz. It Dial 48 (Ur aspertuten, Dv unhatzen, Ip
eñhetzen). Ikasiko dituzu alde alde batera eta nekatu bagarik munduko jakiturija mueta guztijak. Ur MarIl 61.
Kargako abreak iduri, / nekhatzen gare net, darigula izerdi. Gy 193. Zaharrak gehiago nekhatzen badire, /
izerdi ithurriak bilhatzeko dire. Hb Esk 164. Bere eta besteren salbazioa irabazten nekatu bear dala. Lard 434.
Aurthen hemen naiz eta behar-bada heldu den urthean ez! Zertako nekha? Dv Lab 83. Gu aise gabiltza oinez, zu
nekhatua zare, nekez dabilazu eskuineko zango hori. Laph 35s. Nekatu gera eta / baguaz emendik. Sor Gabon
23. Lurra zan dollortu, zer jana ukatu, / alperrik nekatu, / asko ereinagaitik, puzkat nekez artu. AB AmaE 352
(419 nekau). Gezurrak esan eta / egiyak ukatu, / saltsa eziñ bukatu, / izketan nekatu. AzpPr 27.
� (s. XX). Uste eban neskatilla onegaz da bere irabasbideaz, asko neketu barik biziko zala ondo. Echta Jos 287.
Bigarren astean zauri asko osatu jakazan da neketu barik egitten eban berba. Ib. 344 (79 nekatu). Ibillera
motelagoa darama gure gazte baldarrak, nekatu dalako. Ag G 306. Ondo nekatu arren biar gogorrian, /
ondasun gitxi artu solo biarrian. Enb 164 (120 nekauko). Neketu ez nadin, eztagit negarrik. "Por no cansarme".
Laux BBa 4 (2 nekatu). Luzaro zutunik egon ezkero nekatu egingo naz. Otx 81. Gizon artean nekatzen danak /
izena nekazaria. "El que se cansa". Or Eus 206. Lanak ez nekatu, baizik poztu ta alaitu egiten dik. ABar Goi 45.
Zertako gogoetatuz alper neka garuna? Or Poem 539. Nekatu naiz lanetan, min dut ene buruan. Mde Pr 128.
Arabakia jartzen ari da betaurrekoen laguntzaz bixta neka ez dakion. Etxde JJ 92. Iru-lau pausu barru, nekatuta
be baegozan-da, gerizpe baten jarri zirean. Bilbao IpuiB 113. Banaiz nekatua / ta doloratua! / Mendia haltua, /
gizona flakoa... Arti MaldanB 231. Zetarako, ganera, gorputza nekatu, jateko lain ozta irabazteko? Erkiag BatB
154. Egia esan, billakuntzak egiten ere etzuten burua asko nekatu. Vill Jaink 17. Nekatu gabe lurra lantzen ari
danak eta alorrak beti ere bere mendean daduzkanak. Ibiñ Virgil 71. Legu bat bidean nekatu gabe eramango
iñuket bizkarrean. NEtx Antz 144. Nik gauza hauxe pentsatutzen dut / nekatu gabe burua. Mattin 121. Illundu
orduko asiko ziran / paketiak bizkarrian, / gorputza oso nekatu arren / ezin utzi baztarrian. Uzt Sas 178. Nagia,
beti nekatua (AN-5vill). Inza NaEsZarr 1780. Bere erria maitatzen ere au ez degu izan otza, / bera maitatzen ari
dalarik nekatu zaio biotza. Lazkano in Xa Odol 335. Etxepareren liburuan, honelakoak aurki daitezke, sobera
nekatu gabe, lehen plametan. MIH 388.
v. tbn. CatLav A 6r (V 7; -kh-). LE Prog 102. Ub 3. VMg 90. Dh 258 (-kh-). Zav Fab RIEV 1909, 37. Echag 29.
Aran SIgn 204. Xe 252. Ud 122. Zab Gabon 45. Elzb Po 214 (193 -kh-). Bv AsL 56. Arr May 73. Urruz Urz 36.
Zby RIEV 1909, 108 (-kh-). Alz STFer 137. Apaol 43. Dih GirLeg 118 (ed. 1892, ap. DRA). JanEd I 75. Moc
Damu 15. Itz Azald 62. Iraola 63. JE Bur 35. Kk Ab I 98 (II 117 nekau). A Ardi 3. JanEd II 118. EusJok 146.
ArgiDL 90. Inza Azalp 52. Altuna 62. Tx B I 28. Zub 21. FIr 150. Etcham 190. Lab EEguna 105. Lek EunD 25
(28 nekauko). Ir YKBiz 280. Eguzk GizAuz 119. Zait Sof 135. SMitx Aranz 125. JAIraz Bizia 100. Txill Let 122.
SM Zirik 87. Basarri 163. Anab Aprika 39. Ugalde Iltz 26. And AUzta 130. Gand Elorri 218. Osk Kurl 66. Izeta
DirG 49. BEnb NereA 263. MAtx Gazt 83. Salav 102. Azurm HitzB 48. Lf in Casve SGrazi 15. Berron Kijote
65.
� (Part. en función de adj.). "Nekhatua, travaillé" Ht VocGr. "Afanado, nekatua" Lar. "Aperreado" Ib. "Cansado,
kansatua, nekatua" Ib. "Fatigado" Ib. � Gizon nekatua, gogo uts. "El hombre trabajado, lleno pensamientos".
RG A 10. Bidiazti nekatuak arnasa artu ta jarraitzen dion bezela artu zuan bideari. Mg CC 172. Zaar nekatuei
ondo begiratu, / bear egiñak ondo saristatu. VMg 30. Zeren arbolak lan nekhatu guti duten. Dv Lab 16.
Bakotxak bere etxera arrantzale nekatuok eruan naian. Ag Kr 30. Lan onetan, gorputz neketuakaz, galbide
errimeak igaroten, jarraittu eben olatuak ibittuarte. Echta Jos 203. Kemen nekatuaren xuxpergarritzat. Ldi IL
87. Lepo, zango ta beso nekatuz / igo du bizkor maldarra. "Fatiga de brazos". Or Eus 299. Makurtu zure soin
nekatua. Zait Sof 105. Jagi eta azur nekatuak zerbait atseden egin dauala adierazoten deutse. Erkiag BatB 118.
Pago zaar nekatu aren paretik atzerantza begitu eban. Azurm in Gand Elorri 189. Bekoki nekatua / arindu nai
leuskion / ama baten antzean. Gand Elorri 107. Erle nekatuak xuxpertu ditezen iaki ezaguna ianaz. Ibiñ Virgil
113. Agoan lekuan agola, agur, Patxi, lagun zar nekatua. NEtx LBB 103. v. tbn. TAg Uzt 9. Mde HaurB 100.
MAtx Gazt 14. Azurm HitzB 62. � Zu zara [...] hotzen berotasuna, nekatuen pausatasuna, flakoen
borthiztasuna. Mat 282. Hemen bada hartzen dugu nekhatuek pausua. EZ Man II 138. Huna non eriak edireiten
duen osasuna, [...] nekhatuak pausua, penitentak barkhamendua. Harb 218. Izen santu au da nekatuben
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
943