Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
fuente de lágrimas" A. � Hi nigar ithurri... / apezari zer diok zor? Ox 40. b) "Larme, nigarriturri (Ae)" VocPir
217.
- NEGAR-ITURRIETAN. Llorando a lágrima viva. � Nigar iturrietan / iru madamita, / guri ordenatziaz /
ainbertze tormenta. Bordel 45.
- NEGAR-JARIO (Lar; iario H), NIGAR-J. (iario H). "Llorón, lloroso" Lar. "Pleurard" H. � (Con -zko,
adnom.). � Azken aapaldi au [...] neurriduna da, negar-jariozko dardara gordea igerri zaiolarik. Gazt MusIx
70.
- NEGAR-KORRONTA (H (V)). Llanto. "Pluie de larmes" H (s.v. nigar). � Indazuz negar-korrontak urtuteko
neure bekatu andiak. Añ EL 1 195 (EL 2 103 negar-korronta).
- NEGAR-MALKO (V, G, AN; Añ (G, AN), Izt 67r, H (V, G); negar-marko V-gip; near-marku V-gip),
NIGAR-MALKO (L). Ref.: A; Lh (nigar-malko); Iz UrrAnz (malko), ArOñ (ne(g)árrak); Etxba Eib; Elexp Berg
(negar-marko). Lágrima. "Entzun ari bere tristurak eta negar-malkuak etortzen jatazen begixetara" Etxba Eib.
"Ale, sikatuizu negar-markuak paiñoluakin" Elexp Berg. � Tr. Documentado en textos meridionales desde el s.
XVIII. La forma general es negar-malko; hay negar-malku en Iturzaeta. � Begietatik negar malkoak ijurtean.
OA 142. Damuaren damuz itzak baño negar malkoak geiago ziran. Cb Eg II 200. Zenbat negar malko gori bota
bearko dituzu. Mg CC 180. Asi zan negar malko samurrak botaten, egin eban penitenzija. Ur MarIl 89. Aaronen
il-berria artu zutenean, negar-malko miñak isuri zituzten. Lard 99. Ainbesteko atsegintasun zeruzkoak eta negarmalko-iturri
gozoak. Aran SIgn 46. Erori zitzaizkon begietatikan paparrera ur aleak baño negar malko aundiago
bi. Apaol 54. Negar malko lodia erion Kitolisi. Ag Kr 92. Bere begi biyetatik negar-malku ugariyak eriozala. Itz
Azald 106. Alkarri begiratuta negar malkoak jausten jakezan senar-emazteari. Echta Jos 23. Begietatik bera
negar malkoak zara-zara yarioan. Zait Sof 141. Gure ugazabari negar-malkoak ateratzen zitzaizkion begietatik.
Arti Ipuin 28. Negar-malkuak ixurtzen zaizkit / zurekin gogoratzian. Uzt Sas 44. Negarrez asi zan eta oiñak bere
negar-malkoakaz bustiten eutsazan. Ker Lc 7, 38 (Oteiza, Brunet, negar-malko; Lç nigar uri, TB, Leon nigar,
Ol, BiblE malko). Negar-malko mardul nabarrak. MEIG II 93. v. tbn. Zuzaeta 159. CatElg 206v. Echag 217.
Arr GB 19. Zab Gabon 82. Bv AsL 35. AB AmaE 113. Goñi 39. Urruz Zer 118. A Ardi 117. ArgiDL 32. Pi Imit
IV 11, 1. Jaukol Biozk 51. Or Mi 36. Tx B II 51. Ir YKBiz 157. Mde Pr 173. Erkiag BatB 178. Gand Elorri 14.
Osk Kurl 76. MAtx Gazt 106. Etxba Ibilt 485. Salav 77. NEtx LBB 330.
� (Con -zko, adnom.). � Negar-malkozko iturriz. BEnb NereA 92.
- NEGAR-MALKOKA. Llorando a lágrima viva. � Lurrera yausi zen Mirei. Amak, nigar malkoka, yoan ta
besoetan artzen du. Or Mi 142.
- NEGAR-MALKOTAN. Llorando a lágrima viva. � Neskatx ederrak utzi ditugu negar-malkotan gure zai.
NEtx LBB 369. Guk umetxoak bialtze'itugu / zugana ikasitzera, / jakinduriaz arlote eta / negar-malkotan etxera.
Agirre in Uzt Noiz 110.
- NEGAR-MARRAKA (Sal, R ap. A), NIGAR-M. (L, BN, S ap. Lh). Lamento.
- NEGAR-MARRAKAZ, NIGAR-PARRAKAZ (Dv, H). "Nigar parrakaz egoitea, être à pleurs aux hauts cris"
H (s.v. parraka).
- NEGAR-MARRASKA (Lc, BN-ciz-baig, Sc ap. A), NIGAR-M. (S ap. Lh; Dv, H, Foix ap. Lh). Llanto,
lamento. � Leze beltz batetarat, zeinetan ez baida entzuten nigar-marraskarik eta hortz kharraxkarik baizen. Lg
II 237. Ama, etzaitia orrela atsekabetu, zure negar-marraskak barrena zauritzen didate ta. Alz Ram 23.
Kanpoko illunbetara egotziko dituzte, an izango da negar-marraska ta ortz-karraska. Ir YKBiz 147. v. tbn.
BOEanm 1305 (Mt 13, 50). Zait Sof 57. Nigar-m.: Dh 162. Dv Gen 45, 2. � Lagun beltzen illetan diote
negarrez, / negar-marraska-antzean, ez ote-gezurrez? Or Eus 287.
- NEGAR-MARRASKAZ (nigar- Dv, H). Llorando, lamentándose. "Nigar marraskaz haritzea, pleurer avec de
hauts cris" Dv (s.v. marraska). "Nigar-marraskaz [...] egotea, pleurer avec de hauts cris déchirants, avec des
mugissements" H. � Beragana barruruntz yoan eta negar-marraskaz ots dagio: Zorigaiztodun orrek, zer egin
duk? Zait Sof 195.
- NEGAR-MARRASKETAN. Llorando, lamentándose. � Athera zen nigar marrasketan lekhu hartarik. Lg II
264. Zuek, gure adiskide maiteak, / diote maiz nigar-marrasketan, / otoitz, barur eta karitateak / egitzue gure
fagoretan. 'Tout en larmes'. Monho 128. Mariñelek nigar marrasketan adio diote untziari, adio biziari. Laph
223. Printzipe ttipia [...] eman zen bihotza erdirarazten zuten heia gora eta nigar-marrasketan. Elsb Fram 109.
v. tbn. Dh 167 (nigar-m.). � (Sing.). � Zaldi hura zerabilan haurra beldurditua oihuz hasten da eta nigar
marraskan. Prop 1880b, 20.
- NEGAR-MARRUMA, NIGAR-M. (S ap. Lh; Dv, H, Foix ap. Lh). "Pleurs aux hauts cris" Dv. "Sanglot" Lh. v.
NEGAR-MARRASKA.
- NEGAR-MARRUMAZ, NIGAR-M. (H). Llorando, lamentándose. "Nigar-[...] marrumaz egotea, pleurer avec
de hauts cris déchirants, avec des mugissements" H. � Eskoletan haur ttipiak nigar marrumaz zaudek. JE Bur
121.
- NEGAR MIN, NEXAR M. (R ap. A). Sollozo, llanto. � Hautsaren guztua diot aurkhitzen ogiari / eta nigar
miñarena / neure edariari. EZ Eliç 334. Hura zori hobeagoz egin baitzuen bere nigar minen ume. SP Phil 403
(He 407 nigarretako ume; v. tbn. SP Imit IV 14, 1). Urrikal zakizkote horren nigar minei. Brtc 263s. Negar min
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
923