Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
nazkaldi, naskaldi. � Náusea. � Zelaiari berari ere naskaldia eman zion ta goragal pitxatu zan, zarratatu
zan... ta zirkilluetatik sarraski ustela lurperatu omen zan! EG 1952 (1-2), 52.
nazkante (G). � Fastidioso, asqueroso. En DFrec hay 2 ejs.
nazkarazi, nazka erazi. � Repugnar, hacer sentir asco. � Koldarkeriak hamorratzen eta naska erazten zuen.
Mde HaurB 9.
nazkaro. "Asquerosamente" Lar.
nazkarri. v. nazkagarri.
nazkatasun. � Repugnancia. � Iñok eztau auzoko jatunen naskatasunik eukiten. Ag Kr 49.
nazkatsu. "Nauséabond, dégoûtant, répugnant, fastidieux, ennuyeux; litteralement, qui cause des nausées, du
dégoût, de l'ennui dans beacoup d'aspects" H.
nazkatsuki (H), naskatsuki (H). � "D'une manière fortement nauséabond, dégoûtant, fastidieux" H.
nazkatsukiro (H), naskatsukiro (H). � "D'une manière fortement nauséabond, dégoûtant, fastidieux" H.
nazkatu (G-azp-to-bet; Lar, Añ, Izt 15r, H), naskatu (G; Dv, H), lazkatu (G-nav). Ref.: A (nazkatu, naskatu);
Ond Bac (lazkatu). � (Aux. trans. e intrans.). Repugnar, asquear(se); hartar(se), fastidiar. "Abominar", "asquear"
Lar. "Fastidiar, dar asco" Lar y Añ. "Naskatu naiz ori ikusita, me he revuelto al ver eso, su presencia me ha
causado repugnancia" A. "Sentir asco" Ond Bac. AxN explica higuintza emaiten du (359) por nazkatzen du. �
Tr. Documentado en textos meridionales (tbn. en Birjin y Mirande); entre los vizcaínos sólo se encuentra en
Enbeita (182). En DFrec hay 9 ejs. de nazkatu. � Lurreko gauza itsusiak gogoan jo edo nazkatzen naute. Cb Eg
III 280. Ango kiratsak naskatu ta ill zezakean. Cb Just 54. [Bekhatua] nahi bezain arin dirurien arren, higuindu
behar da, hartaz arras nazkatu behar da. Birjin 147. Ezin jasan dezaket gogoeta hori, arras nazkatzen naiz. Ib.
312. Nazkatzen eta goragalea ematen digu janari ezerez onek. AA I 452. Nola bere kirats eta marraskarekin
nazkaturik iguñduko lituzkean ala esaleak, nola enzuleak. Izt D 48. Tito ere nazkatzen zan bazter guzietara
zijoan kirats eta usai zikiñarekin. Lard 544. Iñor egiten bada / itz oiekin nazka, / bere belarri biyak / itxitzia
dauzka. JanEd I 112. Pekatu egin duan animak lotsatu eta nazkatu bear du bere buruaz. Echve Dev (ed. 1885),
127 (ap. DRA). Edozein nazkatu ta asarreazten duan gauza da. Inza Azalp 126. Jende guziya nazkatu dezu / zere
izketa zikiñez. Tx B 141. Ke zulo ontan nazkatuta natxeon. Etxde JJ 203. Gure erritarren konformismuak
nazkaturik naduka. Mde Pr 192. Argiak berak ere nazkatzen nindun. Or Aitork 84. Nere amorrazioarekin zapalzapal
egin arte joko nuan, txirtxildu arte, neroni nazkatuko banintz ere. Anab Aprika 49. Ainbertze lanak
nazkatzen nau. Izeta DirG 104. Aurki nazkatzen da, ordea, lanaz eta diruaz. MIH 336. Maria Walewskak
Napoleoni azkenean esaten dizkion hitzak lotsatu edo nazkatu gabe entzuteko, gorra behar da izan. MEIG I 166.
v. tbn. Alz Bern 60. ABar Goi 15. Txill Let 23. MAtx Gazt 91. Naskatu: Ag G 28. � Nazkatuarena eginaz
mintzo. Mde HaurB 80.
- NAZKA-NAZKA EGIN (G-azp-bet). Hartar, asquear. � Azkenerako gogait eragin zion aitagiarrebak bere
"apaizkeriakin" eta nazka-nazka eginda zera esan zion [...]. Etxde JJ 139.
- NAZKATUXE. (Forma con suf. -xe, de valor aprox.). � Aspertuxe, gogaituxe eta are nazkatuxe genduzkan
aterraldirik gabe ikusten genizkion ergelkeriekin. MEIG I 196.
nazki. "(V-oroz), cierta hierba cuyo cocimiento se da a las mujeres recién paridas" A.
ne. v. 2 ene.
nehabe. v. 1 nerabe.
near. v. negar.
� neharrointasun. v. noharrointasun.
neaune. v. nihaune.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
914