Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
nazional. � Nacional. � Fundament horien guzien gainean ordenatu du Asanblada Nazionalek pausatuak izan
ditezen inposak. Revol 135. Uztailaren 14an zelebratzen dugu besta nazionala delakoa. Elsb Fram 75. Guardia
nazionaleko yeneralak. Ib. 85. Peregrinazio nazionala. Goñi 117. Herriko hizkuntza nazionala. Mde Pr 240.
Urte hortan berean unibertsitate nazionala eraikitzen ahal dute katolikoek. Ib. 242. [Irakaskuntza] pribatukoak
maizegi saiatu ohi ziren, bere "abertzaletasuna" erakusteko, nazionalekoei gainak ematen. MEIG IX 28. En
DFrec hay 322 ejs., meridionales.
nazionalismo, nazionalismu. � Nacionalismo. � XIXgarren mendeko azken erdian, nazionalismua aitzinatuz
zoan. Mde Pr 241. En DFrec hay 59 ejs., meridionales.
nazionalista. � Nacionalista. v. abertzale. � Euskaldun guztien, bai nazionalista, bai jaimista, bai
tradizionalista, alderdi guztietako euskaldunen izkera garbia dan euskerea jasotzeko. Belaus LEItz 108. Orduko
nazionalistek enda hau salbatu nahi izan dute oroz lehen. Mde Pr 240. Pan-pan! lau tiro eman eta seko utzi
zuten. [...] Zergaitik? Nazionalista omen zala ta. Ugalde Iltz 59. Buru-langile, nazionalista, predikari, hizlari eta
idazleen artean. MIH 188. Nazionalisten euskera akademikoaz ari naiz, jakina; nik konprenitzen dudan euskera,
amonak eta amak irakatsia dut. In MEIG IX 44. En DFrec hay 24 ejs., meridionales.
nazir. � Nazareo, judío consagrado a Dios. v. nazareo, nazireu, nazirtar, nazarear. � Arrezkero, nazir izanak
ardoa edan dezake. Ol Num 6, 20. Au da nazir-legea. Ib. 6, 21. Yauberentzako nazir-zantzua buruan bait-daroa.
Ib. 6, 7. Orduan, nazirak bere nazir-aldiko ulea Batzar-Txabolako ataurrean moztuko dau. Ker Num 6, 18 (Dv
nazarear). Dirudienez, nazir-promesa izan zen. IBe Act 18, 18n.
naziraldi. � Nazareato, tiempo de consagración de un nazareo. � Bere naziraldi osoan ez beza maatsondotik
etorritako ezer yan. Ol Num 6, 4. Orduan, nazirak bere nazir-aldiko ulea Batzar-Txabolako ataurrean moztuko
dau. Ker Num 6, 18.
nazireu. � Nazareo, judío consagrado a Dios. v. nazir. � Ilea motz-motz egingo du nazireuak elkarketaetxolako
sarreran. BiblE Num 6, 18 (Dv nazarear). Ilea moztu gabe uztea nazireuen sagarapenaren seinale zen.
BiblE Ier 7, 29n.
nazirgo. � Condición de nazareo (consagrado a Dios). � Nazirgoaz. Ol Num 6, tít.
nazirtar. � Nazareo, judío consagrado a Dios. v. nazir. � Nik zuen semetartetik igarleak / eta zuen
gaztetartetik nazirtarrak eraiki ditut. Ol Am 2, 11 (Ker nazirak).
nazitar. � Nazi. v. 2 nazi. � Aita Santuak nazitarren kontra egin zun Enziklika Españian argitaratzea debekatu
zulako. Or QA 93. Familia guzia nazitarrek desterruan suntsiturik [...], bera gelditu da bizirik. Herr 15-10-1959,
4. En DFrec hay 3 ejs.
nazka (G, AN; Lar, Añ, Izt 15r, H), naska (G; Lar, Dv, H). Ref.: A (nazka, naska). � Repugnancia, asco;
abominación. "Asco", "abominación" Lar. "Arcada del estómago, naska" Ib. AxN explica higuin (43) y narda
(590) por nazka. v. higuin. � Tr. Aparece en textos guipuzcoanos, además de en Birjin, Lizarraga de Elcano,
Erkiaga y Mirande. En DFrec hay 3 ejs. de nazka. � Ori enzuteko zure nazka edo otztasun ori. Cb Eg I 93.
Múnduko maliziarén usái gaistoa kausatzendióna Jangoikoai názka ta goragále. LE in BOEanm 868s.
Bekhatuaren nazka oso batez. "Horreur". Birjin 146. Galemeneko nazka bere lekuan jarriko dute. Ur Dan 11, 31.
Ikusten dezutenean, bada, toki santuan dagoala galdumeneko naska. "Abominationem desolationis". Ur Mt (G)
24, 15 (BOEanm 1327 galmendeko nazka; Ur (V) ondamendijaren iguiña, BiblE profanatzaile higuingarria).
Iñork artutzen badu / kanta oietzaz nazka, / bere belarri fiñak / itxitzia dazka. JanEd I 109. Daniel Profetak
esandako ondamenaren nazka bear eztan lekuan, toki sanduan dagoela ikusi dezazuenean. Ir YKBiz 409. Onek,
ordea, nazkak eraginda zapuztu zittun azalutsok. Etxde AlosT 49. Zakurrak berak bertan iltzen asi ziran, naskaz.
EG 1952 (1-2), 52. Piarresen alde egiten zula igarri zion ezkero gorroto ta nazka bizia artu zion. Etxde JJ 39.
Nazka ezin esanezko batez beterik, estanda egiteraino okaztaturik so egiten zion etseko jaunak. Mde HaurB 77
(Po 74 naska). Ezin dut nik nere nazka garaitu. Txill Let 97. Alako naska arpegi bat jarri zuan. Ugalde Iltz 32.
Naska ori, egia esan, bereala baztertua izan oi zan. Erkiag BatB 37. Ainbesteko nazka sartu zitzaion, barren
guzia naastu zitzaion naastu eta or bota zituan goraka tripa guziak. Berron Kijote 202. Urrutiegi aurreratzen
bagara, herriak nazka hartuko digu eta ez digu jarraituko. PMuj in MEIG I 93. v. tbn. TAg Uzt 32. JAIraz Bizia
102. Naska: Jaukol Biozk XIII. � Miazka gozotan, asegi nazkatan. Ayerb EEs 1916, 154.
- NAZKA EGIN. "Rebosar, ganez, gañez egin, gañeztu, nazka, gora egin" Añ. "Revesar, vomitar" Ib.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
912