Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
Arch Gram 26. Izokin, amurraia, korrokoin, xarboa / Arrain maite hautatuz bethi yatekoa, / Erne direnek yakin
nola har nazetan, / Utzi gabe guziak bertzentzat hazitan. Hb Esk 93. Urak egiten dituen desarrimenduen
xuxentzeko, nazen erreparatzeko. Elsb LehE 2. Han ere badira mendi zuhaitzdunak, eta osin zabal bat bere naza
haundiarekin, olako tresnak higitzen dituenak. Zub 118. Santa Grazi [...] bere errekako naza gaitzarekin,
Kakuetako bere gerenda lazgarriekin. JE GH 1932, 397. Hego-ekaldean bazen eraikia [...] naza handi bat;
bazterretako urak harat biltzen ziren. Herr 10-12-1959, 1. Ühaitzaren naza. Casve SGrazi 78.
�3. Alberca, cisterna. � Hiru naza handi dira, harri bihotzean zilhatuak. Naza edo aska heien ura jausten da
harat bereziki aiphatu dugun ithurritik. Ducq 207 (ap. DRA). Biltzen da uri denboretako eta kalernetako ur
guzia naza handi batzuetara. Prop 1894, 37.
- NAZA-BULAR. "Naza-bulhar (BN-lab), parte del depósito de un molino, tangente a la presa" A.
- NAZAKO BORTA. "Mazako borthak (S; Foix), écluse" Lh.
2 naza. "(B), casta, lo mismo hablando de personas que de animales" A.
naza. v. 1-2 nasa.
nazarear. � Nazareo. "Nazarear, nazaréen, juif consacré à Dieu" Dv. v. nazir; cf. nazaretar. � Orduan
nazarearrari bat-tasuneko tabernaklearen athe-aitzinean murriztuko zaio bere kontsekrazioneko ilaia. Dv Num
6, 18 (Ur BOEg 290 nazareo).
nazarear. v. nazaretar.
nazarendar, nazareendar, nazariendar. � Nazareno, de Nazaret. v. nazareno, nazaretar. � Deithua izanen da
Nazarendarra. He Mt 2, 23 (TB nazariendarra, Echn, SalabBN nazarendarra; Lç, BOEanm 1281 nazareno, Dv,
Ur, Leon, Ol, BiblE nazaretarra). Bizar-nabalak ez du egundaino ukitu ene burua, nazareendarra naizelakotzat
(erran nahi da Jainkoari konsekratua ene amaren sabeletik). Lg I 233.
nazareno. �1. Nazareno, de Nazaret. v. nazaretar. � Ni nauk Iesus Nazareno, hik persekutatzen duana. Lç Act
22, 8. Eta hara ethorririk habita zedin Nazareth deitzen den hirian: Profetéz erran izan zena konpli ledinzat,
ezen Nazareno deithuren zela. Lç Mt 2, 23 (BOEanm 1281, Ur (V), Hual, Samper nazareno; He, Echn, SalabBN
nazarendar, TB nazariendar; Dv, Ur, Ip, Ol, Leon, IBk, IBe nazaret(h)ar). Betleenen iaioko da, / Nazareten
haziko, / Nazarenoa hargatik / jendeak du deithuko. EZ Noel 34. Nazarenoa deritzan Jesus / Emen ote da
arkitzen? Bast 6. Nor nai dezute, Nazarenoa / Edo a libra dezadan? Ib. 30. Jesus nazarenua, / guztiyon jabia, /
serbituz maitatzia / litzake obia. Ud 91.
� +nazariano. (Nombre que aplicaban a los seguidores de Jesús). � Gizon pestilentioso haur sedizione
altxatzen drauela Iudu guziei mundu orotan, eta Nazarenoén sektaren buru dela. Lç Act 24, 5 (TB nazariano;
IBe nazaretar).
�2. Nazareo, judío consagrado a Dios. v. nazareo. � Testament zaharreko denboran Nazarenoak begiratzen
ziren ez xoilki hordi-araz zezaketen edarietarik, baiñan oraiño mahats guzietarik. He Phil 86 (SP 85 nazareo).
Nere buruan egundaño ez da burnirik jarri, zeren nazarenoa naizan, au da, amaren sabeletik Jainkoaren
serbitzorako eskeñia. Lard 145.
nazareo. � Nazareo, judío consagrado a Dios. v. nazir, nazareno (2). � Hala leheneko nazareoak zeudezin ez
xoilki hordi zezaketen guzietarik edan gabe, bainan orain mahatzik eta agaratzik ere ian gabe. SP Phil 85 (He
86 nazarenoak). Orduan arras ebakiko zaio Nazareoari elkartasuneko tabernakuloko atean bere konsagrazioko
illadatsa. (Num 6, 18). Ur BOEg 290 (Dv nazarear, Ol, Ker nazir, BiblE nazireu).
nazaretar (Dv (-th-)). � Nazareno. "Nazaretharra, nazarenus, qui est de Nazareth" Dv (que lo diferencia de
nazarear, 'juif consacré à Dieu', q.v.). v. nazareno. � Iosepen buruaren gañean izango dituk, eta bere anaien
artetikako Nazaretarraren gañean. Urt Gen 49, 26 (Dv nazaretarraren). Deithuko dute Nazaretharra. Dv Mt 2,
23 (Ur, Ip, Ol, Leon, IBe nazaret(h)ar; BOEanm 1281, Ur (V), Hual, Samper nazareno; He, Echn, SalabBN
nazarendar, TB nazariendar). Jesus nazaretharra duzue bilhatzen? Ox 82. Yesus nazaretarra, yuduen erregea.
Ir YKBiz 501. Nazaretarrak poztu egin bear zuten, alako gizon aundia beren erritarra zalako. Ib. 193n.
� +nazarear. (Nombre que aplicaban a los seguidores de Jesús). � Jesus-engan siñistatu zutenei deitzen zitzaien
[...] nazaret-arrak, Jesus nazaret-arraren aldekoak ziralako. Inza Azalp 8. Berau da nazaretarren sektako buru.
IBe Act 24, 5 (He nazarear, Ol, Ker, IBk nazaretar; Lç nazareno, Dv nazarethiar).
nazaretiar. "Nazarethiarra, Nazarenus, partisan de Jésus de Nazareth. Nazarethiarren buruzagietarik da, il est
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
910