Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
narres. v. narras.
narrez. v. narras.
narreztu. v. narrastu.
narria (V-m, Sal, R; Añ, H (s.v. narra)), naarria (BN-baig), narre (AN-araq). Ref.: A (narria); AEF 1960, 39;
Satr VocP (narre). � "Narria" Añ. "Carrito sencillo que se lleva a mano, para transportar piedras grandes" A.
"Narre, apero de labranza, naarria en Valcarlos" Satr VocP. Cf. VocNav s.v. narria y narriar. � Nunuso
Narriateiz. Arzam 1055.
narria. v. narrio.
narriadura (Dv � A). � "Tare" Dv. "Deterioro" A. � Adamek, erorrarazi zuelakotz eta bekhatuak narriatu
edo geixtatatu (naturaleza), narriadura hortarikako dainua gizon guzien gainera jautsi da. "Poena huius
maculae". Dv Imit III 55, 2 (ap. DRA).
narriagarri (Dv, H), narriogarri (H), narraiogarri (H). � "Propre à tarer" Dv. "Qui est capable de causer une
infirmité, une indisposition, une incommodité; qui est capable de communiquer une tache, une souillure, une
contagion" H. � "Qui peut porter atteinte à l'honneur, à la considération" Lh.
narriagotu. "Afear más" Lar.
narriapen (Dv � A). � "Acción de manchar, deteriorar" A.
narriatu (O-SP 224 � A, SP (que cita a Ax), Dv), narraiotu (H), narriotu (H). �1. Manchar, estropear,
deteriorar. "Osasuna narriatzea ian edan soberaz" SP in m. "Donner quelque atteinte, quelque ressentiment,
causer une infirmité" H. "1.º ponerse delicado de salud; 2.º manchar, deteriorar" A. � Nola gure lehenbiziko aita
hark gure naturaleza haur bere bekhatuz narriatu, arrazatu eta eritokitu baitzuen. Ax 250 (V 168). Alde guztiz
galdua, narriatua, arrazatua eta erroak eginik, bekhatuz eta aztura gaixtoz bethea baitago. Ib. 109 (V 72).
Narria osasuna, ian-edanez, hordituz. Harb (ed. 1690?; ap. H). Adamek, erorrarazi zuelakotz eta bekhatuak
narriatu edo geixtatatu (naturaleza), narriadura hortarikako dainua gizon guzien gainera jautsi da. Dv Imit III
55, 2 (ap. DRA; Ol narriatu; SP lizundu, Ch gaixtatu, Mst gastatü). � Narriotua-edo, aldendu nairik, auts xeapurraz
iraizean estali zun. 'Como obra de alguien que quisiera evitar la impureza'. Zait Sof 168. � "À l'intrans.,
se rendre infirme, sujet à atteinte de quelque mal. Bere ogenez da horrela narriatua, [...]" H. �2. narraiotu (Ht
VocGr 374, Lar). "Incomodar" Lar. �3. (Lar � H). "Afear, narriatu" Lar. �4. narriotu (L? ap. A). "Profanar"
A. � Hura narriotuko duena heriotzez hilen da. Dv Ex 31, 14 (Ur gaizki iragotzen duena, Ol autsiko lukena,
Ker ausi dagiana, Bibl, BiblE profanatu).
narriatzaile. "Afeador" Lar.
narriegitu. "Afear más, [...] afear demasiado" Lar.
narrika (Lar, H). � "Irritación de enojo" Lar.
narrikalari. "Bromista (B)" Inza RIEV 1928, 153.
narrikatu. � "Irritar, enojar" Lar. "Narrikatzen ari da (AN-5vill)" Gte Erd 271 (junto a adarra jotzen,
zirikatzen, etc., de otras zonas). � Zeren bere itzkuntza ta eginpide gaistoekin narrikatzen dituzte bertzeak
Jangoikoa larriki ofenditzera. Legaz 29. Ura narrikatuz esan zuen ori, berak bazekien zer egin bear zuen ta. Ir
YKBiz 209s. Beste batzuek narrikatzen zuten ta zerutiko ezaupide bat eskatzen zioten (Lc 11, 16). Ib. 161 (Ker
zirikatzeko, BiblE azpikeriaz).
narriko. "Narrikoan erran zion (AN-5vill), [...] ezta zinetan ari, narriko ari da (AN-5vill)" Gte Erd 271 (junto a
txantxetan, arpa jotzen, etc., de otras zonas).
narrio (G, L ap. A; Lar Sup, Dv, H), narraio (Urt, Ht VocGr 430, Lar Sup, H), narria (Izt 70r, H). �1. Mancha,
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten 891
mende.