26.12.2012 Views

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan<br />

zuen atsoak haien aurretik iragaten zen bakoitzean. Mde HaurB 52. Denak nardatuak dira, ikusiz gobernuko<br />

gizonek ez diotela behin ere kontseilurik galde egiten. Herr 15-8-1963, 1. Hango maneraz nardatua. "Dégoûté".<br />

Ardoy SFran 100. Orai kanpora atera dire / lagun onez nardaturik. Mattin 91. Barbier nardatzen hasia<br />

hoinbertze ele eta parabolaz. Lf ELit 289. v. tbn. Jnn SBi 72. Zait Plat 53. Lab SuEm 203. � (Aux. intrans.<br />

bipersonal). � Nihor nihori nardatzea edo gaitzetstea kalteak desiraturik da mortal. Harb 177.<br />

�2. (B ap. A; SP, Lar, VocB). (Aux. trans.). Hartar, producir hartazgo; producir repugnancia. "Soulever le cœur.<br />

Écœurer. Horrek nardatzen nau" SP. "Nardatzen nau urdakeria horrek, cette saleté me dégoûte, me donne des<br />

nausées" H. � Nardatzen nauen batek erranen deraut hitz arin bat irri egiteko; hura gaitzera hartuko dut. SP<br />

Phil 159 (He 161 gaitzesten dudan). Gauza handiak bezala, xumeak ere Yainkoak egin ditu. Batzuek ez dute<br />

unhatzen, ez bertzek nardatzen. Hb Egia 40s. Ez da harritzeko egon den brigada guzietan, ttipienetarik<br />

handienerat aintzindariak oro nardaturik baitzauzkan. Ox 197. Zaude deskantsu, ez zaitu [xilintxak] luzaz<br />

nardaturen! Barb Sup 157. Hemen bederen, español olio higuingarriaren usainak ez gitu nardatu. JE Ber 28.<br />

Nardatzen nau iluntzeak: hets, othoi! hets leihoak. Iratz 63. --Hirur ofizio badituk bertze guziak baino<br />

nardagarriago... --Ni batek nardatzen naik bakarrik... nereak. Zerb Egutegi (ap. DRA). Ardangelaren iabe<br />

zeratenean, urak nardatuko zaitue, baiñan edateko oiturak menderatuko. Or Aitork 226. Nardatzen nuzue<br />

azkenean! Larz Iru 116. Horra irakurle: engoitik nardatua zaitut, bainan xehetasun hauk nahi nauzkitzun eman.<br />

Xa Odol 68.<br />

�3. (Aux. trans.). Despreciar, menospreciar, desdeñar. � [Euskera] gizon ezigabe ta basatien izkera itxusi ta<br />

txiroa bailitzan nardatzen dute. PMuj Y 1934, 163. Bere oñordetza orrela nardatu zun [Esauk]. 'Vendidisset'. Ol<br />

Gen 25, 34 (Urt mesprezatu, Dv saldu, Ker galdu, Bibl erdeinatu, BiblE gutxietsi). Dagokizun senarrari<br />

elkartuta, oro nardatzen dituzuna, nere txirula gorroto duzuna. "Despicis omnis". Ibiñ Virgil 55. Eramango ere<br />

ditu, zuk nere emariak nardatzen bait-dituzu. Ib. 35. Elizgizonek ez dute maiteegi izan euskara: besteok izan<br />

dugu [...] nardatuegi. MEIG IV 116. � (Aux. intrans.). � Ni, ordea, nerau nardatu arren eta lur eta auts etsi<br />

arren, alare nitaz ez dakidan zerbait Zutaz badakit. "Me despiciam". Or Aitork 248. � (Part. en función de adj.).<br />

� Gure mintzo nardatu onek gora dezala ta laztan dezala. Or Mi 3. Ongi-etorria egin nahi nioke buru-langile<br />

edo direlakoen sail nardatu honetara. MIH 229. Ederrez igortzia dago bere kanta, gure mintzo nardatu honetan.<br />

MEIG VI 98.<br />

- NARDATUXE. (Forma con suf. -xe, de valor aprox.). � Erdaraz mintzo da, lele-aire batekin, bere zereginaz<br />

iduri bailuke nardatuxea. JE Ber 58.<br />

- NARDATZEKO. Repugnante. "Nardatzeko da horren aditzea, il est dégoûtant de l'entendre" Dv. � Ikhusten<br />

dut zikhinetik eta ustelkeriatik heldu direla nardatzeko diren gauzak eta gaitz asko. Dv Dial 38 (It nazkagarri,<br />

Ur iguingarri, Ip greügarri).<br />

nardatuki. � Con desprecio. � Eskale gaizo bat nik lehenago nardatuki eta erdeinurekin bazterrera utzi izan<br />

dudana. Dv LEd 268.<br />

nardatzaile. � (El) que desprecia, menosprecia. � Yainko-nardatzaile, gaixoen zanpatzaile, saltzaille,<br />

gizailtzaile. Or Mi 64.<br />

nardatzu. v. nardazu.<br />

nardaxkeria. � Indecencia. v. narraskeria (2). � Bertsotan esaten ditu bere nardaxkeriak. Basarri 145.<br />

nardazu (B), nardatzu (B). � "Nardatzu, nardazu, asqueroso. Zein nardatzu zaren! [...] Nardazu zikine!" Izeta<br />

BHizt2.<br />

nardei. v. nardai.<br />

nardeka. v. 1 nardaka.<br />

nardetsi. � Despreciar, repugnar. � Batzuk maitea, / anbat bestek nardetsia. SMitx "Belakia" (ap. DRA).<br />

1 nardi. � Nardietako arri libreak bilin bolaka / ez dira jausten arrokara? AB AmaE 177. Quizá se trate de una<br />

variante de lahardi.<br />

2 nardi. � Bere oskol aztuna karriatu eziñik, bizia nar[r]an dijoakio, ta geienean obenaren nardiak irrixtaka<br />

darama. (Interpr?). Elizdo EEs 1929, 177.<br />

Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten<br />

mende.<br />

884

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!