Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
1 nar. �1. "(V-gip), rabia" A. �2. "(Pop.), deuda" A.
2 nar. � (Onomat.). � Hauxe da zalaparta! / Nar ñau... andere gatu / Biribilek aditu! Ox 108.
3 nar. v. narra.
nar. v. lahar.
naranja. v. laranja.
? narastion. � Hasta dónde. � Marxuan lañua narastion, aprila elurra karastion. ZMoso 64. (Seguramente
errata por norastion).
(narbeiza). � Senior didaoz Scemeroz de Narbeiza (1060). Arzam 354.
narberia (det., V-gip). � "Narberia, no tan fina, se come asada" AEF 1927, 108 (en una lista de variedades de
castaños).
1 narda (L, B; Lar, Dv, H). Ref.: A; Izeta BHizt. � Asco, repugnancia. "Narda ematen du asea denari
ianhariaren ikhusteak berak" H. � Tr. Como sustantivo sólo se documenta en autores meridionales del s. XX. �
Errazki ezin garaitu diteken oier ta narda izadiaren Egilleak atsegin etzaigun artarako gaitasun aundiz jantzi ez
gaituan ezaupidea da. Zink Crit 11s. Aurrenengoz, ustegabe jaiotako narda besterik etzan. TAg Uzt 163. Ez
geiegi berotu. Narda igaro eziña ezpaita. Zait Sof 153. Ugazamaren tratu txarrak eta seniden irri, iseka ta
nardak (desprecio). Etxde AlosT 32. Bazekien Isabelaren gorputz osoa biluzik ikusteak haren erdeinua, haren
narda gehituko, ugarituko zituela ezinagoan. Mde HaurB 37. Len goxo zitzaigunaren nardak eta nardatzeak al
gaitu pozten? Or Aitork 82. Bere emazte Giuseppak lenbizi iru alaba eman zizkion. Aren amorro ta narda! NEtx
Antz 137. Lagunetariko batek edo bestek narda ta enpagua izan ezkero, orduan ta zitalkiroago jarten zituan
lanbide ori ikasten. Erkiag BatB 37. � Lengo ederra narda (despreciable, abominable) dakuste; narda, ordea, /
emen litezken eder oroen iturria... Loram 122.
- NARDA EGIN (AN, L ap. A; Dv). "Ezin dukeen gauzaz narda egiten du, il fait mépris de ce qu'il ne peut
avoir" Dv. "Despreciar" A. � Bainan [sehia] jendaia atzeari saltzeko eskurik ez du izanen berak narda-egin
badio. "Spreverit". Dv Ex 21, 8 (Ol zapuztu badu). Billa ta esku-luzaka asteko gauza ez izan-ta, lorpide orri
narda ta iguin egiñaz. Erkiag Arran 118.
- NARDA IZAN. (Aux. intrans.). Repugnar, abominar. � Munduak eta mundukoek beretzat on eztadukatena,
bere artean ikhusi nahi eztutena eta konpainietan ere narda zaiena. Ax 182 (V 124). Naturaleza bera ere narda
den bezala. Ib. 350 (V 232). O, Iauna, etzaitzu narda zeure obra. Harb (ed. 1690?; ap. H). Beti narda ta gogait
izandu zaio gure erriiri odol-egintz oek aipatzee. Or LEItz 39. Goiko ta lurpeko senideekiko narda zeranik ez
dizu gogoak ematen. Zait Sof 68. Ene gezur eta birao guziak iguin eta narda zitzaizkiola. Or Aitork 70. � (Aux.
trans.). � Olako sorginkeriak iguin eta narda nitula erantzun nion. Or Aitork 77.
- NARDAZ. "Zorrien nardaz" SP (in m.). "Nardaz dago, arthikitzeko zorian, il est plein de dégoût et prêt à
rejeter; [...] Nardaz bezala etzaundan ihardetsi, il ne me répondit pas comme par dédain" H. � Gerriak
hertsatuak, sobera bezala; / tartanak bizkarretik, nardaz utziz xala. Hb Esk 181. Nardaz esan zion Bikendiri. Or
Mi 57.
2 narda. � Orduan egiaz egurasti otza zana, abere oiek ezik, orduko Alpe eta Pirene-mendietan zerieten elurormatuen
azken-nardak ere garbi adierazten digute: oraingoak baño askoz berago bait-daude. (Interpr?). JMB
ELG 40.
3 narda. "Lanza para arrastrar maderos" Ond Bac. v. nardai.
4 narda. "Nárda bat, nardía, cuesta muy mala, cuesta mayor que erripa y sucia" Iz ArOñ. "Los pastores de
Urbia llaman tartaka en sentido [sic] de árbol chaparro, de poca altura y muchas ramas, y narda, nardia para
designar un lugar totalmente salvaje, malo y abrupto" Vill (comunicación personal).
nardabera (SP � Dv y A; H). � "Qui se dégoûte aisément" SP. "Fácil de disgustar" A.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
881