Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
gero bere Angeruak mandatari eginik. SP Phil 143. Esan zion Jesu Kristok alako bati San Juan ebanjelistaren
bitartez edo mandatari zala. Mg CC 232. Mandatari edo alkabueta estalgillaz baliatzen bada. Añ MisE 151.
Ikusirik Franzesen bialdu, mandatari edo korreoren bat irago biar dala. Astar II IX. Itzuli ziran mandatariak
Jakobgana, esaten zutela: allegatu gera zure anai Esau gana. Ur Gen 32, 6 (Dv, Ker mandatari; Ol geznari,
BiblE mezulari). Batzarrearen bi mandatari oiek, San Pablo eta San Bernaberekin batean, Antiokiara joan
ziran. Lard 510. Jaunak igorrien du / zerutik galdia, / erioa du bere / mandataria. Bordel 189. Gezurrezko
asmazioz betetako karta batzuekin Kondeari mandatari bat bialdu zion. Arr GB 17. Nabillen toki guztietan
bakezko mandataria naz ni, ez prankotarren aldekoa. Ag AL 21.
� (s. XX). Mandataria, zer dakarrazu / berze munduko berririk? Balad 185. Ezdire mandatari edo mezulariak
baizik. Zerb IxtS 64. Uxo mandataria, / zeruan ze berri? SMitx Aranz 49. Notaria zen eta Lapurdin deputatu edo
mandatari. Zerb Azk 61. Erregeren mandatari bat eldu da zaldi-laisterka errudunentzat eriotz-barkapena
erakarki. Etxde JJ 177. Eriotzaren mandatari diran eritasunak. Txill Let 92. Buruzagitza Nagusiak bidalirikako
Mandatari Berezia zuen aurrean dago. Arti Tobera 265 (v. tbn. MaldanB 209). Ai, nork senda nazake! / Eman
zakit egitan! / Ez ibili geiago / neri mandaritan, / ez dakite mintzatzen / nik nai nuken neurritan! Or in Gazt
MusIx 197 (Gazt ib. 183 etzaidazu gaurgero / mandataririk bidali). Mandatari exkaxa zala Santxo Panza /
burugabea bata, gogorra bestea, ta zu epel-antza. "Alcagüete". Berron Kijote 30. Erosoen uste nuen bidea hartu
nuen, besteren mandatari bezala, ez neure kabuz. MIH 224. Euskal kulturaren mandatari dugun Patxi
Etxebarria. Ib. 144. Politika paperak sorrerazi zituen Iraultzak, uste eta asmo berrien mandatari. MEIG VI 53.
v. tbn. TAV 3.1.5, 76. Ber Doc 136v. Volt 199. Hm 78. Arg DevB 6. Tt Onsa 82. Gç 132. Acto 40. Mb IArg I
351. Cb Eg II 23. Lg II 202. AR (ap. H). Zuzaeta 119. LE Kop 31. fB Olg 85. Bil 78. AA III 298. AstLas 41. Izt
C 244. Gy 284. Dv LEd 55. Elzb Po 218. Bv AsL 23. Jnn SBi 102. Elsb Fram 183. Lap 105 (V 50). Noe 30. Arb
Igand 103. Azc PB 82. A BGuzur 120. Ezale 1899, 14a. Echta Jos 255. Iraola 127. Ill Pill 25. Inza Azalp 41. Or
SCruz 67. Etcham 194. FIr 141. Otx 31. Ir YKBiz 51. Sabiag Y 1934, 20. TAg Uzt 133. Gand Elorri 216. Vill
Jaink 187. Onaind in Gazt MusIx 153. Etxba Ibilt 463. Uzt LEG II 285. Xa Odol 321. Azurm HitzB 29. Lf in
Casve SGrazi 9.
�2. "(G-to), mariposa" EI 359. v. JAINKOAREN MANDATARI.
mandatarikoa (det.). � Oficio de mensajero. � Mandatarikoan hari bainaiz. He Eph 6, 20 (Lç, TB
enbaxadore, Ol geznari, Ker mandatari, BiblE bozeramaile).
mandataritza. � Misión, mandato. � Profeta andi onek Jaunaren mandataritza Josias-en denboran asi zuen
eta Errege on oni asko lagundu zion. Lard 293.
mandategi. v. mandotegi.
1 mandatu (gral.; Lcc, SP, Urt I 515, Ht VocGr 341, Lar, Añ, Arch VocGr, Dv, H). Ref.: A; Iz Ulz, ArOñ; Gte
Erd 62. � Tr. Documentado en textos meridionales desde el s. XVI. Al Norte lo emplean autores no suletinos
desde Etcheberri de Ziburu, aunque su uso es bastante menos frecuente que al Sur (sobre todo en el s. XX). En
DFrec hay 11 ejs. �1. Recado, encargo; mensaje. "(De una) vía, dos mandados, bide batez, mandatu bi" Lar.
"Mandado" Ib. "Mandato" Añ. "Mandatu baten egitera noa, je vais faire une commission" H. "Mandatu ori
eman dakit (G-nav), ori egiteko enkargu eman dio (AN-gip, B)" Gte Erd 62. "Matar dos pájaros de un tiro, bide
batez bi mandatu (G)" Bon (v. infra el ej. de Axular). � Zeruetako mandatua izanik, / andrariok ala kunpli
jasorik (Endechas de Milia Lastur). TAV 3.1.5, 76. Joan zen bere mandatuaren egitera. Ber Trat 111r. Gabrielek
zuenean / mandatua aditu, / haren konplitzeko bere / hala bazen prestatu. EZ Noel 42. Presuna haserretuen
artean [...] edireiten da ongi demonio gaixtoa, han bide batez egiteintu bi mandatu. Ax 284 (V 189). Ekarri eta
eroan Iaungoikoari bere mandatuak. Cap 40. Aingeruak Mariari / diotso mandatua. Hm 67. Kunpli bekit diozun
gisa / haren mandatu altoa. Gç 36. Zure aitak ilzeko zegon horduan eman zigun mandatua. Mb IArg I 335s.
Jainkoak oiezaz bialdu zizkidan mandatu edo inspirazioaz nik kasorik egin ezdet. Cb Eg II 94. Mandatu au
artuta bereala, ekin zion Jesusek Kafarnaungo bideari. AA I 472s. Ematen diozu mandatu neskatx orrekiñ
ezkontzeko asmoa duan mutillari irten dedilla illun-abarrean onelako lekura. AA III 554. Zenbat Jainkoaren
mandatu eta gogarantza. Dv LEd 229. Seiak ekarri ziyon / zuzen mandatua. Bil 130. Han berean egon zadiela,
bazuela mezu edo mandatu bat egiteko. Jnn SBi 52. Neure ekiñen ekiñaz edozein mandatu egiten ikasi dau. A
Ezale 1899, 14a. Bidali zion mirikuari mandatua ethor zadiela. Prop 1906, 8. Zaude deskantsu, Joan-Eder, zure
mandatu guziak eginen ditugu. Barb Sup 27. Bizia galtzeko eskubidea badut eta ori berriz artzeko eskubidea
badut; mandatu orixe eman dit Aitak. Ir YKBiz 337. Gedeon etzen nekhazale batzuen semea baizik, dudatu zuen
harentzat othe zen holako mandatua. Zerb IxtS 46. Berak bukatu bear zituen mandatu batzuek egitera lagundu
diot. Txill Let 51. Mandatua eman nuen telefonoz. Arti Ipuin 80. Zaldun jaunarentzat beste mandatu bat bere, ba
neban. Erkiag BatB 46. Aipatu zion aako albiste-mandatu ura, bere partetik bere andere Dulzineari egitekoa.
Berron Kijote 225. --Beste mundutik zu joateko mandatue etorri da. --Ez naizela etxean esaiozue (AN-ulz). Inza
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
83