Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
nahastizkin (Lar � H). � "Macarrónico, nastizkiña" Lar.
nahastizkinde (Lar � H). � "Macarronea, nastizkindea" Lar.
nahastoki (Lar, Lar DVC). � "Cazuela, en los corrales de comedias, emakumeen nastokia" Lar. "Lugar de
enredo, confusión" Lar DVC 269.
nahastor. v. nahaskor.
nahastotsu (V-gip). � "Enredoso, enredador. Lege-aittua zanetik nastotsua" Etxba Eib.
nahastrabatu (nas- Lar � H). � "Trastrabado" Lar.
nahastu. v. nahasi.
nahastura (AN, L, BN ap. A; Dv, H), nahaskura (-ü- S ap. A; Dv). �1. Confusión, enredo; turbación,
desasosiego. "Barnean iauzi zaudan nahastura bat, un trouble, un bouleversement [...]" H. v. nahasdura. � Tr.
Documentado desde principios del s. XVIII hasta principios del s. XX en autores septentrionales y en Echenique.
En textos suletinos se documenta la forma nahasküra. � Bekhatuak mundura garraiatu zerokun hitzkuntzen
nahastura. ES 397 (v. tbn. 390). Zure bihotzeko agortasun eta nahastura guziengatik. "Ariditatem seu
anxietatem mentis". Ch III 7, 1. Beldurrez orano zunbait abantalla thenporalek zerbait nahasküra eman diazen.
Mst III 5, 3 (Ch, Ip trabatu; v. tbn. I 11, 3). [Gaiza banoa da] gero jinen diren gaizetzaz nahasküra edo
alagrantzia hartzia. "Conturbari vel gratulari". Ib. 30, 2 (SP atsekabe hartzea, Ch tristatzea). Argitu zenean etzen
nahastura xumea soldadoen artean, hean zer egin othe zen Piarres. Dv Act 12, 18 (He altaramendua). Hitz
horiek aditzearekin Maria lotseriak eta nahasturak hartu zuen. Etcheberry 184. Zihauren abantalla zerbait,
gorderik txerkhatzen badüzü, ordian, nahasküra [...] borogatüren düzü. Ip Imit III 11, 1 (Mst nahasküra). Sinoak
haatik, lehen agertzen dira. Üsüki berrixkan, hazkordiña handi bat; egün zunbaiten bürian nahasküra
elibat. Eskual 7-8-1908, 4. � + nastura (AN ap. A). Revuelta, tumulto, confusión. v. nahasmendu. �
Aitzindari eta buruzagi hainitz den lekhuan [...] izaiten ohi dira nahastura, gudu eta eskatima franko. ES 141.
Gerlak eta nahasturak han erreginatzen dute. Brtc 146. Erten zuten, ez besta-egunean, beldurrez nastura zenbait
gerta zaien puebloain artean. Echn Mt 26, 5 (He altaramendu, TB mugidura). Aintzinetik, hemengo herri
buruzagiak ziren, nahastura eta makhurreria guzien ithurburu. Prop 1901, 117. Herri-erresumetan / zonbat
nahastura! Etcham 209. v. tbn. Prop 1906, 54.
�2. (AN, L, BN ap. A; Urt), nahaskura (-ü- S ap. A). Mezcla. "Commixtio, nahastura, nahastadura" Urt V
454. � Hogeita hamarren bat kiloko mirra- eta aloe-nahastura zekarrela. BiblE Io 19, 39. � "Trouble, défaut
de limpidité dans un liquide. Arno hau ezta garbi, nahastura bat badu, ce vin n'est pas clair, il a quelque trouble"
H.
nahasturia, nasturia (AN-erro, B). Ref.: A Apend (nasturia); Izeta BHizt2 (nasturi). � Confusión. "Altercado,
embrollo" A Apend. "Embrollo, enredo. Gure errien maiz nasturie" Izeta BHizt2. v. nahastura. � Gertatzen ohi
da eri-handitu baño lehen, burutik ez ongi egotea; orduan ez da errax berexten lehengo eta erituez gerozko
nahasturia. FIr 184 (v. tbn. 191).
nahasturo. "(De) tropel: (c.) tropelka, guztia batera, nasturo" Añ.
nahastxingola (Lar (nas-) � H (nasxin-)). � "Escarapela del sombrero" Lar.
nahastzaile (SP (-sz-, sin trad.)), nahasitzaile, nastzalle (Añ), naaszale, nastzale, nasizale. �1. Enredador,
liante, alborotador. "Revolvedor" Añ. v. nahastaile. � Presentatu darotazue gizon hau populuaren nahastzaille
bat bezala. "Pervertissant". He Lc 23, 14. Nahaszaile eta heriotze-gile zelakotz estekatua zegoena. HeH Lc 23,
25. [Aita] familien naaszale bat, pleitista betiko bat, urguluz betia (Luzaide, 1869). ETZ 279. Eleizaren baitan
sortutako nastzale, siñiste gaiztokoak. Inza Azalp 90 (22 naszalle). Berritsu ta nasizale. TAg Uzt 261. Erne
egon! Siñeste nastzallea, ez artzaitako iñoiz artu. Inza ZArg 1957, 268. v. tbn. Etxde JJ 119 (ezkon-nahasitzalle).
�2. "Cerevisiarius, [...] edari egotszáillea, nahastzaillea, edari nahastzáillea" Urt IV 440.
naaszale. v. nahastzaile.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
787