Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
mutiskizun. "Muthits- mut[h]iskizuna, dont il faut émousser la pointe, le fil, le tranchant" H.
mutisko. � Dim. de mutits. � Bizar nabaa muthitskoa zuelakotz. Elsb LehE 91 (ap. DRA).
mutiskor. "Muthits- muthiskorra, qui s'émousse facilement" H.
mutistasun. "Muthits- mut[h]istasuna, qualité de ce qui est mousse" H.
mutistu (-th- Dv (BN), H (+ -tst-)), motistu. � Desafilar(se). "Sugea hasi zen burdina asikitzen: laster muthistu
zituen hortzak" H. � Bestenaz ere aizkora mothistua diat. GaztAlm 1934, 79 (ap. DRA).
mutits (L-ain, BN-arb-lab ap. A; -th- Dv (BN), H). � Desafilado. "Zakhurrak zahartzera hortz-haginak
muthitsak ditu" H. v. kamuts. � Sobera muthitsa bide zen sabrea. Elsb Fram 78. Amerikano polizak badituela
itzalak tole, haren aizkora mutitsak drogaren ur-sugeari buru bat moztu orduko, beste bat jalgitzen baitzaio.
SoEg Herr 23-12-1971, 5. � (Fig.). "Emaztekiak ez ohi du mihia muthits, [...] la langue mousse. Adimendu
muthitsa, entendement obtus" H. � Kitchner zuten Anglesek muztatza goiti itzuli eta begi ilhunen jabe zagon
1914-eko buruzagia. Gogoa mutits tuluntun bezain xorrotx tematsu zuen nahia. SoEg Herr 23-4-1964, 1.
mutitu (Dv � A). � "Entorpecer, perder el movimiento por la acción del frío o de un golpe" A.
mutorkaitz. "Amurco, el golpe del toro" Lar.
mutrilu (G-nav ap. Ond Bac). � Buitrón, butrino (arte de pesca). "Butrino" Ond Bac. "Zarran mutriluen, arraia
seguro, los viejos tienen experiencia y saben esperar" Ib. 404. v. butroi.
mutsu. "Instinct, asmü, mütsü" Lh Eusk 1919-20 (II), 79.
mutsuka (S; Foix ap. Lh), mutxuka (S; Foix ap. Lh). Ref.: A (mütxüka); Lh (mütsüka, mütxüka). � "A tientas"
A. "À tâtons, à l'aveuglette" Lh. v. ITSU-MITSUKA.
mutsuko. "Mütsüko (Sc), miope" A.
muttegi. v. mintegi.
muttikotto. v. mutikotto.
muttiot. v. monttiot.
muttu. "Chonta real hembra. El macho es papagorri (AN-5vill)" A Apend.
muttur. v. mutxur.
mutu (gral.; Lcc, Mic 8r, SP, Urt III 319, Ht VocGr 388, Lar, Añ, Lecl, Arch VocGr, VocBN, Gèze, Dv, H,
VocB, ZMoso 69). Ref.: Bon-Ond 154; A; Lrq; Iz Als, ArOñ, To; Elexp Berg. �1. (Adj. y sust.). Mudo; callado,
sin habla. � Tr. De uso general; documentado al Norte desde Leiçarraga, y al Sur desde mediados del s. XVIII.
En DFrec hay 18 ejs. � Orduan presentatu izan zaió demoniatu itsu eta mutu bat. Lç Mt 12, 22 (He, TB, Dv, Ur
(V y G), Ip, Hual, Samper, Leon, Ker, IBk e IBe mutu; Ol mintzul, Arriand mintzoge). Idola mutuén onduan. Lç
1 Cor 12, 2. Ene laztan maite biotz gogorra, / nola zara nigaz mutu ta gorra? Lazarraga (B) 1154rb. Alea ni
mutu ahorik ez nuen ideiten. Harb 329. Eta errepusta ezin / demakeen mutua. EZ Eliç 326. Egin bere burua itsu,
mutu eta gor. Ax 314 (V 208). Mutua bezala nintzen. Gç 45. Ene ahoa mutu da zure aitziñean. Ch III 21, 4.
Gizon mutu, mututzat guziak ezagutzen zuten bat. Mb IArg I 243. Mutil mutu, lotu motel gutxiago errietan
izango litzake. Cb EBO 19. Ahalkatu zen guzia, eta egon zen mutu. Lg II 236s. Erna banetza gor eta mutuak.
Brtc 103. Sortúek aditzen, / mutúek mintzátzen. LE Kop 81. Gero mutuaren irudia egiten dezula. AA II 95.
Trunko bat bezala bethi mutu egotea. Dh 74. Testigu mutu onen aurrian. JJMg BasEsc 280. Eskearen galdez
dagoken erromes mutu batzuek bezala. EgunO in Arb Igand 177. Mutu baitzen egon arras. Gy 70. Gaizkiñak
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
740