Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
mutiltxo (V-gip ap. Iz ArOñ; Lar), mutiltxu. � (Dim. de mutil). "Mocito" Lar. � Gizon batzu, zeñak ekarten
mutiltxo bat, silla baten jarririk. Lazarraga 1154v. Erri bateko mutiltxo zenbaitek egin zutena. Mb IArg I 257.
Seme bat izan zuten, ta mutiltxo ori ustekabean putzu andi batera erori ta ito zan. Cb Eg III 338s. Gaixotu zan
bederatzi urteko mutiltxo ondoazi ta guraso onen semea. Mg CC 215 (112 motiltxo, seguramente errata).
Mutiltxu asko imintia irakasle baten pekuan. Mg PAb 217. Amar urteko mutiltxu batek. Ur MarIl 35. Mutiltxo
bat eskutik zuen andre bat. Arr May 135. Bere eskolako mutiltxuek. A BGuzur 137. Zazpi urteko mutiltxoa. Inza
Azalp 30. Agur mutiltxu. Kk Ab II 36. Mutiltxoaren mukien eta zikiñaren nazkarik gabe. TAg Uzt 156s. Alboan
mutiltxu bi argi banagaz. Bilbao IpuiB 146 (175 mutiltxo). Bi urte inguruko mutiltxo bat. Ugalde Iltz 18. v. tbn.
VMg XI. It Fab 233. Izt C 240. Ud 156. Zab Gabon 48. AB AmaE 309. Moc Damu 34. Ag Kr 15. ArgiDL 5.
ABar Goi 28. Mutiltxu: Zuzaeta 62. CrIc 32. Astar II 39. Itz Azald 11. Or Tormes 23. Enb 169. A EY IV 188 (Vger).
- MUTILTXOTAN. De niño, siendo niño. � Batxik gazterik edo mutiltxutan Arratiatik urtenarren. A BGuzur
121.
mutiltza. � Juventud, mocedad. � Nola ez dakiela azitzen da aren mutilza ta egiten da gizon. Mb IArg I 285.
mutiltzale. v. mutilzale.
mutiltzar (AN-gip ap. Garbiz Lezo; Lar, Añ). � "Mocetón" Lar y Añ. "Chicarrón" Garbiz Lezo 48. Cf. mutil
tzar 'golfo, mal chico' en Archu (Fab 135, zar), Hiribarren (Esk 184) y Zerbitzari (Azk 89).
mutilzahar (-lzar V-gip, G-bet-to-nav, AN-gip-ulz). Ref.: Garbiz Lezo 47; Iz Als, Ulz, To; Etxba Eib; Elexp
Berg. � Solterón. "Bai mutilzar eta bai neskazar hitzek ikutu garratz eta arkaiko samarra dute, eta gero eta
gutxiago entzuten dira" Elexp Berg. � Animosua ez dago mutill / zarraren biotza. Xe 243. Orra Jose zetara
mutill zar zan bizi. AB AmaE 278. Ameriketatik oraintsu erriraturiko mutil zaar bat. A BeinB 64. Ni mutil zar
gelditzea. Ag G 33. Mutilzaar tinko batek zer egokiagorik? Ldi IL 46 (16 mutilzar). Etxeko osaba mutil zaharra.
Etxde JJ 38. Mutil-zaharrek neska zahar bana lepoan dabela ibilten ohi dire. Herr "Erran-zahar" (ap. DRA).
Aberatsa zan orduan, eta ezkondubakoa. Mutilzarra. Alzola Atalak 74. Besteok ezkontarazi ta berak mutilzar
gelditu [apaizak]. NEtx LBB 121. v. tbn. Mattin 139. Mutilzar: Urruz Zez 140. Auspoa 98-99, 117. Tx B I 234.
Lab EEguna 103. Lek EunD 26. TAg Uzt 282. Bilbao IpuiB 138. SM Zirik 125. BEnb NereA 108. Akes Ipiñ 18.
Basarri 185. And AUzta 51. MAtx Gazt 71.
mutilzahartu. � Convertirse en solterón. � Mutill-zartuta ezkondu. Xe 278. Urteak aurrera dijoazkio / ta ia
mutilzartuta. Tx B III 25. Ez artu bildurrik / mutil-zartuko dala karabiñerurik. Enb 162. Orain mutilzartuta /
aurpegia tximur. BEnb NereA 233. Berrogei eta iru urte neuzkan, / naikua mutilzartua. Uzt Sas 204. v. tbn. EA
OlBe 85. NEtx LBB 368.
mutilzahartzaro. � Epoca de solterón. � Mutilzartzaroari agur samiñak egingo zizkioagu. NEtx Nola 20.
mutilzahartze, mutilzartutze. � Proceso de conversión en solterón. � Esango'izuet nola izan dan / nere
mutilzartutzia. Tx B III 26.
mutilzain, mutilzai. � Jefe, encargado. v. MUTIL-NAGUSI. � Naiz eta, noiz-bein, mutilzai zutik / arnasez
ziteken ari, / erakutsia emanez zuten / bizkorrenen aitzindari. Or Eus 194.
mutilzale (V-gip ap. Elexp Berg), mutiltzale. � (Mujer) aficionada a los hombres, a los mozos. � Etzaite inos
ezkondu neskatilla nasai, baldan ta mutilzalegaz aberatsa bada bere. Mg PAb 107. Neska mutil-zaliak / ortan
ezagun din. Ud 30. Mari zan mutil-zale / guztizko zoroa. Azc PB 153. Neska mutiltzaliak ankak arin ditu. TAg
Uzt 204. � (No peyor.). � Beraz, Jainkoak egin du neska mutil-zale ta mutilla neska-zale. MAtx Gazt 28.
1 mutin. � Rebelde. � Bere aitzinekoén eta gehienén desobedient diradenak, sediziosoak, mutinak,
ukhalkariak, gizerhaileak, reboltariak. Lç Ins B 3v.
2 mutin. � "(BN-lab), esquivez" A.
- MUTINEAN. "Mutinean da (BN-lab), pone mala cara" A. � Mutinean ari hatzait baina nik barkatzen haut,
maite haudalakotz. Mde Pr 161.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
737