Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
muxu emanik. Muj RIEV 1907, 208. Ta iñori baño lenago muxu [damait] / eguzki goiztar alaiak. EA OlBe 24.
Muxu ematen asi zitzaidan / lanetik netorrenean. Uzt Sas 205.
� Dar un tiento (al vino). � Gaiuazan, Patxo, gaiuazan "gorriari" mosu emotera. Bilbao IpuiB 168.
- MUSU-ESTALKI (Lar; -estalgi Hb ap. Lh). "Antifaz" Lar.
- MUSU ETA MUSU. a) (Uso adv.). Besando, a besos. � Mozu ta mozu, negar da negar. Echta Jos 342.
Loriatu zen Errege-Jauna, musu eta musu bere haurreri, musu eta musu aspaldi hartan hila zaukan bere andre
maiteari. Barb Leg 69. b) Repetidos besos. � Zure esku xaharreri emanik musu ta musu. Iratz 134.
- MUSU-GARBITZE. v. KATU-MUSU-GARBITZE.
- MUSU-GITARRA (mosu- V-ger-arr-oroz-m-gip), MOSU-MUSIKA (V-ger). Ref.: A y Elexp Berg (mosugitarra).
"Trompa inglesa, pequeño instrumento de hierro provisto de una lengüeta que se mueve con el dedo al
mismo tiempo que, puesto el instrumento entre labios, se le sopla" A. "Erromeixatik etxerakuan mosu-gitarria
juaz etortze giñan" Elexp Berg.
- MUSU-GORA. Orgulloso. � Con todo mosugorak dira / gizonak emen bere. BBizk 10 (corregido por el editor
sobre musu-).
- MUSU-GORRI (B). De cara sonrosada. "Su ondoan denak musue gorri, musugorri" Izeta BHizt2. � Martin
Musugorri (1366). Arzam 350. � Non da seme potxolo / musugorri ura? E. Mujika in Onaind MEOE 840. Mutil
koxkor, musu gorri bat. Alz Ram 102. Bat aundi-musugorria, bestea txikia ta aurpegi-zimela. Ldi IL 46. Goizero
dator neska gelgarri / mirabe txairo, musu-gorriya. EA OlBe 111. Potolo xamarra, ez txiki ez aundi, musugorri.
Anab Aprika 74. v. tbn. ABar Goi 20. � Sagar musu gorria. Munita 29. � MUXU-GORRI. (Forma con palat.
expr.). � Arako muxugorri begibeltx ura dek [mutikoa]. Ldi IL 16. Neskatxa muxu-gorri / engañagarriya. Canc.
pop. in SMitx Aranz 190.
- MUSU-ILUN (mosu- V-gip ap. EI 356). Triste.
- MUSU-HIZKETA (G-azp ap. Gte Erd 277). Habla nasal. "Orrek dauka musu izketia (G-azp" Gte Erd 277
(junto a sudur mintzo, sudur soñu, etc., de otras zonas).
- MUSU-LAZTANKA. Besando y abrazando. � Bere bularrean estutuz eta musu-laztanka tai gabe ekiñaz.
Etxde JJ 228.
- MUSU-LEGUN. "Musu legun bat (BN-ciz, Sal), una persona de cutis fresco" A.
- MUSU-MASAILA (G-nav). "Musu-masaila gizenak, los carrillos gordos" Iz Als.
- MUSU-MIN. � Odol-larrosen antzera / zabaltzen dozan mosumin [ezpanak]. "Con furia de besos". Laux AB
48.
- MUSU-MINTZ. "(G-goi-to), morro del cerdo" A.
- MUSU-MUSIKA. v. MUSU-GITARRA.
- MUSU-MUSUETAN. "Moso-mosuetan esan, decir una cosa en la misma cara" Otx voc.
- MUSU-OKERTZE. Mueca. � Otoitz egiten ebanean ez eban kiñurik eta mosu-okertzerik egiten beste
zenbaitzuek lez. "Visajes". Or Tormes 15.
- MUSU TRUK (V-gip, G-to, L-ain), MUSU TRUKE. Ref.: A; Elexp Berg. Gratis. "Trabajar sin jornal, a morro
libre (pop.)" A. "Ze uste dok pa iri musutruk emungostela lentejak Parisen?" Elexp Berg. � Bazkariñoa an egin
ginun, / ez, alegia, musutruk (dubarik, kitorik, urritik). Or Eus 234. Eta Jaunaren barkazioa / irabaz hantxe
mosu-truk. Arti MaldanB 216. Iñork nai al du / lanik egiñ musu truke? Auspoa 98-99, 141. Musu-truke ez du
iñork irabazten (AN-ulz). 'Irabazteko lan egin bear'. Inza NaEsZarr 1255. Eta ez uste, Santxo, musu-truke
nabillenik onako ontan. "A humo de pajas". Berron Kijote 118 (probablemente, el traductor no ha entendido
correctamente el original).
- MUSU-HUTS, MUSUTUTS (S ap. A EY III 254; Dv � A, H; -thuts SP, H, A). (Quedarse, etc.) con las manos
vacías, chasqueado. "Musuthuts igorri nau, il m'a renvoyé sans que j'ai rien obtenu, de ce que je demandais.
Musuthuts egotu da, il est resté à vide. [...] gauza lizunak egin arazi nahiz darraikona [...] musuthuts utzirik, [...]
(He Phil)" H. � Sekulakotzat musut-huts gelditu behar duela ikhusteak. Ax 577 (V 370). Nork ere sinhetsiko
baidu haren baitan, eta haiña ez da geldituko musuthuts. He Rom 9, 33 (Lç konfus, TB enganatu, IBk lotsatan,
IBe hutsik). Iru aldiz etxeratzeko eginalak egin; ta bera gor. Azkenaldian musututs ta bakar etxea jo nuenean
[...]. A Ardi 141. Noren mendean egon Santa Kruz eta Ernialden musu-uts utzi zun batalloiaren beraren
mendean. Or SCruz 45 (v. tbn. QA 67).
- MUSU-ZABAL (B ap. A). De cara ancha; de hocico ancho. � Txakur mosu zabala. Azc PB 44. Eguzki musu
zabalak. Erkiag Arran 155. � (Forma con palat. expr.). "Muxu-txabal (G-to), de cara ancha" A.
- MUSU-ZAPI (G ap. A; H). "Pañuelo moquero" A. � Artu diteke istua musu-zapian. AA I 460. Txanpon bakar
batzuek musuzapian korapillo batekin bilduak bazeuzkan. Muj PAm 37. Musu-zapiarekin agur egitez. Alz Ram
59. Iñarrosi du besoaz musuzapia. Txill Let 113. Emakumeak, musu-zapia atera ta zintz egin du. NEtx LBB 102.
� MUXU-ZAPI. (Forma con palat. expr.). � Begia muxu-zapiz estali. MEIG IX 110.
- MUSUZ AURRE (V-arr), MUSUZ AURRERA (V-arr, G-azp). Ref.: Gte Erd 9. De bruces. � Lapur bat
iztarrean eritua erori zan musuz aurrera. Apaol 73.
- MUSUZ MUSU (L ap. A; Ht VocGr 359, Lecl, H). Cara a cara. � Hala urhatsez-urhats eta musuz-musu /
zubian badoazkitzu. Gy 184. Musuz-musu aurkitu eban. Erkiag Arran 82.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
725