Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
Elissamburu, o, en la expr. musu egin, los de Voltoire, Haramburu y Altuna, o, en musu eman, Pouvreau,
Chourio, MarIl, Laphitz, Barbier y Orixe. � Besarkak, musuak eta bertze desonheski hukitze guztiak. Mat 114.
Zeñak musu batez saldu / baitzuen Nausia. EZ Noel 95. Guziek emanen baitiote bakezko muzua. SP Phil 78. Izan
ote deban aspekto torperik, musurik [...] personaren batekin. OA 160. [Urrikiak] iuntatzen musu saindu batez
arima penitenta bere Jaunarekiñ. "Osculo". Ch III 52, 3 (Mst besarka). Haren oiñetako zauri sakratuei milla
musu eman diotzotzute. He Gudu 115. Bere animako milla musu ta laztan aren oñ sagraduai eman. Cb Eg III
326. Judasen aotik [...] artu zenduan mosu ezainagaitik. Añ EL 1 94. Gezurrezko musu batekin. AA I 424. Mosu
aragizkuakaz. JJMg BasEsc 112. Zure bakezko musua. JesBih 450. Asko laztan eta mosu eman ziozkan. Lard 61.
Eman zadazu musu bat, nere semea. Ur Gen 27, 26 (Urt musu, Ker mosu; Ol muin egidazu, Bibl besarka
nezazu). Bere masalltxo bietan musu gozoak eman. Arr GB 113. Nere amaren musuez. Elzb PAd 18. Hartu
zakon eskua hari musu bat emaiteko. Elsb Fram 92. Mosuak amaituta. Azc PB 205. Mosu bat emon eutsan
bekokian. A BeinB 76 (Ardi 7 musu). Haurriden musu legunak. Ox 150. Guri bakezko / mosua emon gurarik.
Enb 104. Musu bat eta gero eriotza! Or Mi 55. Antxe, matailburuan, egotzi zion musu erretzalleak [erretzen
zun]. TAg Uzt 249. Eguzkiaren azken mosua. Ib. 8. Musu bana emaiteko bazoazi gelaz-gela. Iratz 160.
Isabelaren musuak ausartuago eta gosetuago egin zirenean. Mde HaurB 36. Musu sakon eta maitakor batekin.
Etxde JJ 65. Nun daude asierako laztan eta musu bero aiek, Joxeba? Txill Let 113. Arpegian mosu bana emoten
eutsela. Bilbao IpuiB 263. Bazakiela bere "ezaren" musu batean polliki ingurikatzen! Ardoy SFran 148.
v. tbn. Ax 418 (V 271). Harb 177. Gç 170. Lg II 258. Mg CC 245 (CO 27 mosu). Gy 137. Zby RIEV 1908, 212.
Lap 21 (V 12). Ag AL 154. JE Bur 110. Inza Azalp 33. Barb Sup 64. Jaukol Biozk 92. Etcham 102. Tx B I 174.
Ldi BB 30. Ir YKBiz 470. ABar Goi 30. EA OlBe 9. Lf Murtuts 45. Zerb IxtS 57. JAIraz Bizia 35. JEtchep 65.
Gand Elorri 114. Izeta DirG 112. Osk Kurl 136 (59 mosu). MAtx Gazt 31. Salav 67. NEtx LBB 83. Xa Odol 99.
Mosu: Ezale 1897, 229b. Altuna 49. Laux BBa 54. Erkiag Arran 194.
� Tiento; mordisco. � Bi mosu ixil emon-ostean [pitxarrari]. Or Tormes 19. Milla mosu emon ogiai. Ib. 47.
�3. (G ap. A; Lar, Dv, H). Punta. "Punta, extremo" Lar. Duvoisin, Harriet y Azkue citan a Iturriaga. � Orratz
musuarekin. It Dial 23 (Ur punta, Dv moko, Ip mosko). Ezpata-musua (Quijote IX). Anab RIEV 1928, 611 (AIr
ib. 606, Or RIEV 1929, 9 y Ldi ib. 210 mutur). Amuaren musua isatsaraño sartzen zieten. Anab Don 48.
�4. "(Hb), muserolle" Lh.
- AMA-MUSU IZAN. "Tener la cara de la madre. Zu ama-mosu za eta zure anaia berriz aitta-mosu" Elexp
Berg.
- MUSU-BEHARRIAK. "Mosu-belarriak (V-arrig), las facciones; litm., los labios y las orejas" A.
- MUSU-BELTZ. Negro, de cara negra. � Aizazu, musu beltz, nor da guzien egillea. EG 1950 (1), 24.
- MUSU-BELTZARAN. Moreno de cara. � Goiko kalean bizi zan bata, Arantza musubeltzerana. Erkiag Arran
26s.
- MUSU-EGILE. "Basiator, musu emaillea, musu egillea" Urt III 271.
- MUSU EGIN (Urt III 275, Lar, Añ (G), H; muzu e. SP; mosu e. Volt 53, Añ (V); motxu e. Mic 5v). Besar. �
Zure señoriaren eskuei musu egiten du. Volt 279. Iaunari musu egiten zenerokan oiñetan. Harb 225. Saltzen
baituk musu egiñik / gizonik den hoberena. Gç 84. Besarkatuz eta musu eginez. Dh 221. Mosu egiteko ta
oratuteko meniuak. fB Olg 68. Eskuban mosurik egitten itxiko ete zeunstan? Altuna 24. Ta beren ume-zurtzei /
egiñik mosu. Enb 97. v. tbn. A BGuzur 126. Laux BBa 16.
- MUSU-EMAILE. v. MUSU-EGILE.
- MUSU EMAN (G-azp, AN-gip, BN-arb; Urt I 209, Lar, Ht VocGr 332, Añ (G), Lecl, VocZeg 285, Dv, H, A;
muzu e. SP; mosu emon Añ (V)). Ref.: Gte Erd 133, 226. "Besar [...] en el rostro" Lar y Añ. "Abrazar" VocZeg
285. "Lurrai musu emaitea" H. Cf. MIH 188, donde se critica el uso de expresiones del tipo eskuan musu eman.
� Neure bihotzaren hondarrean emanen derautazu musu. Harb 199. Gizonek emaztei pot egitea, musu emaitea,
iakiteko ea arno usainik bazutenz. Ax 406 (V 264). Muzu emanen derauezu haren oin sakratuei. SP Phil 456.
Errespeturekiñ musu ematen diote hekien hezurrei. Ch IV 1, 9 (SP muzuztatu). Dama edo aur baten gereizeari
apa edo musu ematea. Cb Just 31. Judas orduan / bake moduan / dijoa musu ematen. Bast 6. Ematen zioelarik
musu. Lg II 258. Adiskidea baziña bezala musu ematen didazu. AA I 444. Lurrari musu eman ondoan. MarIl 74.
Jesusi alderatu zitzaion eta musu eman zion. Lard 443. Eta berehala hurbildurik Jesusi [...] musu eman zioen.
Dv Mt 26, 49 (He, TB, Ur, Echn, Leon, Or, IBk e IBe musu eman, Ur (V) mosu emon; Lç pot egin, Ip y SalabBN
pot eman, Hual bixiko emon, Samper besarka eman, Ol muin egin, Ker laztan bat emon). Eskuan eman zioten
musu. Laph 189. Naiago neuke suge bateri mosurik eman zeuri baño. Altuna 99. Denek musu emaiten diote
liburuari. Barb Leg 134. Mari Aundiri oiñetan musu / emanez. Or Eus 336. Ez al didazu musurik ematen azkenagur
onetan. Etxde JJ 65. Emanik lehenbizi errautsean musu. Arti MaldanB 229. Eguzki ederrari / mosu
emoteko. Gand Elorri 52 (189 musu emon). Kantauriko Itxasoaren olatuak mosu emoten dautse bere ondartza
garbiari. Alzola Atalak 107. Joxeri musu ematen dio matrallean. Lab SuEm 213. v. tbn. Urt Gen 27, 26. JesBih
431. Gy 222. Arr GB 88. Prop 1876-77, 95. Lap 210 (V 94). Ill Testim 20. Alz Ram 92. Inza Azalp 8. Tx B 138.
Ir YKBiz 301. EA OlBe 60. Iratz 118. Lf Murtuts 45. MAtx Gazt 19. NEtx LBB 316. Ardoy SFran 339. Xa Odol
298. MEIG IX 105.
� MUXU EMAN. (Forma con palat. expr.). "Muxu eman, besar (G-to)" Iz To (s.v. musuba). � Ez daukat zeñek
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
724