Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
goraka, etengabe egin du. Egan 1956 (3-4), 110.
muskertzar. � (Aumen. de musker). Caimán. � Otsoak, arzak [...] muskerrak, sugeak, zapoak [...] kaiman edo
muskertzarrak, eta beste pistia mota guziak. Cb Eg I 220.
musket (SP, Lecl, H), musketa (L? ap. A (que cita a Ax)), muxket (H). � Almizcle. "Musc. Musket-usaina,
senteur de musc" SP. � Balsamo, anbar, musketa eta halako bertze usain onak. Ax 415 (V 269). Balzamo edo
muxket on bat egoten den yarro batek urrin ona gardatzen ohi duela. He Gudu 247 (SP 242 musk).
musketa. v. moskete; moskota.
musketa-jauzi. � Nombre de cierta danza. � Musketa-jauzi eta baso dantz-arina. Herr 30-7-1959, 2.
musketel. v. moskatel.
musketeria. v. mosketeria.
1 muskil (V, G, AN-gip-5vill, L; Ht VocGr 416, Lar, Añ (G), Izt 92v, Lcq 41, Dv, H), muzkil, maskilla (ANgip).
Ref.: A; A Apend (maskilla). �1. Renuevo, vástago. "Rejeton" Ht VocGr. "Renuevo de árbol, muskilla",
"pámpano", "retallo, pimpollo, muskilla" Lar. "Pimpollo", "vástago, [...] muskilla" Lar y Añ. "Muskilla cuando
aún está tierno [el renuevo]" Lcq 41. "Rama o brote de un año (AN-5vill)" (Comunicación personal). � En
Urriçordoqui, e Examusquillaga (1290). Arzam 350. Una pieça que se atiene con Musquillia (1283). Ib. 350. �
Sustrai gaiztoen alsuma edo muskilak bezala. AA CCErac (ed. 1900), 158 (ap. DRA). [Gaztañaren] erpin maite
eta muskil mimerakorrak. Izt C 151 (v. tbn. 189). Onbor zaharrek ematen dute sasia bezalako muskil ahul bat.
Dv Lab 367. Txertatzeko lekutik bera dauzkaten muzkillak. EEs 1917, 34. Gaztenondoen muskila. Ox 132.
Leengo errotiko muskillez bear baitu erri bakoitzak bere ertia berritu. Ldi IL 126. Aien izkuntza ta españera,
adar bateko bi muskil dira. Or EG 1950 (11-12), 51. Ba-dator uso txuri / mokoan muskillâkin. Or in Gazt MusIx
201 (Onaind ib. 209 abar). Landarea zuhaiztu zen, muskil, lore eta fruituak ausarki emaiten zituela. Lf ELit 294.
Zuzen jokatu du Satarka-k ondo zaharraren muskil berriak argitaratzean. MEIG II 102. v. tbn. It Fab 196.
Garbiz EEs 1928, 36. Iratz 35. � (Fig.). � Gaztearen muskila, amets bat bezala, / arratsetik goizera histen
berehala. J. Goyetche "Sarako neskatxak" (ap. DRA). �2. "Se dice de una persona que manifiesta un renuevo de
juventud inesperado (L, Lander)" DRA.
- MUSKILEZ MUSKIL. De rama en rama. � Muskillez muskil [...] millaka tximuen saldoketa dabil. Or Poem
525.
2 muskil (V, G ap. A; VocCB � Dv), muskira (G-azp; Lar � H), muskera, muskilla, muskiri (G-azp ap. A),
muski (V-gip ap. A), muzkil. �1. Moco. � Suurra azpiti auts gorriz betia, muskil baltza darijola. Mg PAb 72.
Otseñak memelotzat etsitta, belarrondokuak emon, muzkil eta gauza ezañak jaurti ta beste askotara irainduagaz.
Belaustegi JZ 1921, 112. Mutikoa zikin-artean arkitzen zuan autsez eta muskeraz ederki ornitua. NEtx LBB 29.
v. tbn. Muskilla: Ag Kr 63. �2. muskira (V-gip). "La baba de limaco, caracol, etc." Iz ArOñ. �3. muskiria (Vgip).
"Muskírixa gutxi, muskírixia, (la) suciedad del postparto" Iz ArOñ. �4. muskira (V-gip). "Muskiria, lo que
pone resbaladizas a las piedras que están en el agua" Iz UrrAnz. �5. muskira (V-gip), muskiria (V-gip). "(La)
suciedad que se forma encima del agua estancada" Iz ArOñ.
3 muskil. �1. "Esquilmo, muskilla" Lar. �2. (Lar � H). "Multa, muskila" Lar. � Bear dio gutxitu alogeratik
derizkion muskilla edo multatxo bat. Izt D 61.
4 muskil (G-azp). � "De mal color" Garate 2. a Cont RIEV 1933, 100.
5 muskil. v. muskin.
muskilarazi. � Hacer echar brotes, renuevos. � Ez othe da ihartuko [mahats-ondoa], eta muskilarazten zuten
ur-errekekin ez othe da idortuko? Dv Ez 17, 10.
1 muskildu (V, G, AN, L ap. A; Lar, Dv, H). � (Aux. intrans.). Echar renuevos. "Retallar, echar las plantas
segunda vez tallos, berriz muskildu" Lar. � Erro hekiek oro muskilduko dira. Dv Lab 367. Khausitu zuen
muskildu zela Aaronen zaharoa. Dv Num 17, 8 (en otras versiones Num 17, 23: Ol loretu, Ker zildu, BiblE
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
713