Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
manbul); Satr VocP (mamola). �1. Carnoso. "Ce mot ne s'emploi que dans deux cas. Haragi manbula, se dit de
la chair des cuisses. Balak haragi manbulan jo du, la balle l'a frappé dans les chairs, c.-à-d. que la blessure
n'intéresse aucun os" Dv. "Eri mamola, yema de los dedos. Zango mamola, pantorrilla" Satr VocP. Cf. VocNav
s.v. mamolla. � Berehala hasi zen (medikua) ene erhiaren ebakitzen gainetik eta petik ahur mamularen
erdiradino. Etcheb MGaric 238 (ap. DRA). Esku mamolaz edo zurezko mailuaz jo [gaztainak]. Herr 8-12-1994,
1. �2. (BN-lab ap. A; H), manbul (Dv, H), mamol (H). "On désigne sous le nom de sagar manbula une grosse
pomme blanche, pleine d'un jus doux" Dv. "Manzana muy dulce" A (s.v. sagar). � Ogi eta gasna, zenbait sagar
mamula, arno kolpu bat eta athorra xuri batean truk. Elsb LehE 33 (ap. DRA).
mamun. v. mami.
mamunia. "(S), (parties) molles (s'emploi au plur.)" Lh.
mamur. v. mamorro.
mamurketa. � "Masticación" A Eusk 1927, 122. � Gure apaiza illunxko ikusteak mai-lagunen mamurketak
baino ere arrituago nendukan. A Ardi 47.
mamurlo. "(Lc), cucaracha (insecto)" A.
mamurru. v. mamorro.
mamurtu (V-ger-ple ap. A; Zam Voc). � "Masticar. Ondo mamurtu barik sartzen dozu barrura jatekoa ta gero
egon bear zu eio eziñik (V-ger)" A. � Irakatsi deutsazan dotriñak, berberak baiño obeto mamurtu, iruntsi ta eio
ditualako. Erkiag BatB 164 (v. tbn. 153). En DFrec hay 2 ejs.
mamurtu. v. 1 mamortu.
mamusti (B ap. Izeta BHizt2). � "Antipático, serio. Zein mamusti den gizon oi" Izeta BHizt2. Cf. VocNav:
"Mamusti, memo, lerdo, atontado, alelado (Pamplona). Dícese del que tiene el rostro triste o la expresión mustia
o abobada (Pamplona). Fruto o sámara del olmo (Puente la Reina)".
mamut. � Mamut. � Mamut, rhinokeros, rangifer, oreiñ, auntz, basa-zezen. JMB ELG 49.
mamutar. � Fantasmagórico. "Erratzuarrak, mamutarrak, los de Errazu, fantásticos" A EY III 142. � Zeiñ-ta
mamutarrak diran [...] ez dute lanik izango zu ukitzen. "Fantasmas". Berron Kijote 206.
mamutu (AN, L-ain, BN ap. A; VocBN, Dv (BN), H). �1. "Se couvrir, se masquer d'une manière hideuse"
VocBN. "Enmascararse" A. �2. mamotu (V ap. A; Añ), mamaotu (Añ). "Embobar [...], la mujer" Añ.
"Embobarse una mujer, así como kokotu es embobarse un hombre" A.
mamutxa (BN-baig), mamutx (B, BN-arb-baig; H), mamux, mamutz(a) (BN-baig; H (det.)). Ref.: A (mamutx,
mamutz); Satr VocP (mamutxa, mamutza). �1. Insecto, bicho. "Mamutza, cucaracha" Satr VocP. "Mamutx,
mosquito, cínife" (B). v. mamorro. � Zaurietarik darion odol ustel hartara ere bilduak, han ditu inguru hetako
mamutza guziak. Prop 1891, 209. Hainbertze mamutxa eta har gaixto jaten duelakotz. Dass-Eliss GH 1923, 596.
Izen berri bat eman dakogu: zura bera porroskatzen duen mamutzarena. Deitu dugu zerrena. JE Med 153. Negu
latzak izaite xume guziak, uli, mamutxa eta bertze, funditzen eta ezeztatzen ditu. Zub 122. Igelek herri guzia
hartu zuten. Mamutza eta ulitxak orotan hedatu ziren. Zerb IxtS 35. Mamutxa egadun guziak. Ol Deut 14, 19
(Ker koko, BiblE intsektu). Mamutza hiltzeko errauts bat. Herr 7-6-1962, 4. Gelatxoak argiaren etsai diren
mamutxez itsututzen dira. "Blattis". Ibiñ Virgil 112. Or zegok ire / sagar-lorea, / aidea zuriz arrotzen... / elurmaroak?...
Pinpilinpauxak?... / Maitagarrien mamuxak?... / Orrela itukan amesten. (Interpr?). NEtx LBB 264.
�2. mamutx. Monstruo. "Mamutxa, forme diminutive et syn. de mamua" H. � Mamutx itsusi ori noizbait
Iunoen gorrotoen eskupeko izan zan. "Hoc [...] monstro". Ibiñ Virgil 97. �3. (Usado como adj., con sentido
despectivo y aplicado a animales). � Bikote batek, beren xakur mamutxa kordatik, transistor debru hura han ere
behar altxoan eta beharri ondoan... Herr 30-7-1998, 1.
mamutz. v. malutz.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
70