Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
munaki. v. muinaki.
munarka. v. monarka.
munarri (V-ger-ple ap. A). � Mojón; límite. Cf. muna. v. mugarri. � Munarri edo mugarri baten ganera
igonaz. A Ezale 1897, 2a. Errien izenak, probintzietako munarriak. Anaitasuna 1955, n.º 29 (ap. DRA).
munategi. "(Lugar de muchas) lomas de tierra" Lar.
munategi. v. muinategi.
munats. v. muinatz.
munatsu. v. muintsu.
munatxo. � Dim. de muna. v. muinotxo. � Zaldira zelan igo / munatxo batetik. AB AmaE 341. Or goiko
munatxoan, / oinak ortozean. Balad 203.
munaxka (BN ap. Lh; Lar � H (+ -aixka)), muinaxka, muinaska, muniska (Lar, Hb ap. Lh). � (Dim. de muna
y tbn., probablemente, de muino). "Cerrillo, mendiska, munaxka " Lar. "Altozano" Ib. Azkue dice
tomar de Iztueta la forma munaizka, pero v. infra. Cf. muinoska. v. munaka. � Mundua mundu dan arte
iraungo duten mendi, aitz, muno, munaxka , lur, [...]. Izt C 6. Bi gazteak eseri ziren muñaska batean
elkarren ondoan. 'Sur le talus'. Or Mi 24. Malko larriz bularren muñaska bustitzen du. 'La légère éminence de
son sein'. Ib. 69. Muñaxkak eta zabaldia baso gorriz jantziak. Eston Iz 26.
mundano (Lcc, Urt III 48, VocBN), mondano. � (Adj.). Mundano. v. mundutar, munduzale. � Tr.
Documentado en autores septentrionales desde Leiçarraga hasta mediados del s. XIX. Al Sur se encuentra en tres
catecismos navarros del s. XIX. La forma general es mundano; salvo errata, en Chourio (III 40, 6) hay un ej. de
mondano, junto al más frec. mundano. � Bazituen lehen Alianzak ere zerbitzu dibinoaren ordenanzák eta
sanktuario mundanoa. Lç He 9, 1 (He mundu huntako, TB, Ol, Ker, BiblE lurreko, Dv mendeko). O gizon
m[u]ndanoa, / zeñak erhakerietan / baituk heure gogoa. EZ Eliç 103. Ezagutza mundano edo Jaiñkozkoa. He
Gudu 62. Aire mundano eta arraitasun sobrarekin gizonkien aitzinean agertzen diren [emaztekiak]. Brtc 61.
Ukho egiten dugularik inpietateari eta gutizia mundano guziei. Jaur 136. --Nor da Mundua? --Dire gizon
mundanoak gaistoak eta perbersoak (Uriz, s. XIX). BOEanm 1227 (tbn. en BOEans 538 (Beintza-Labaien, s.
XIX) y ASJU 1992, 520 (R, s. XIX) gizon mundano). � (Uso sust.). � Ikhusirik mundanoek egun hura gibela /
[...] / pensamenduak dituzte itzuliren mundura. EZ Man I 79. Eztarotzut galdegiten solamente beira nazazun
mundanoek lehia handirekiñ bilhatzen dituzten gauzetarik. Ch III 26, 2 (Echve mundutar, Leon mundutiar). v.
tbn. Jaur 411. � mundana. (Forma de fem.). � Emakume mundanakin. Oteiza Lc 15, 30 (Lç puta, He, Or
emazte galdu, TB bizi gaistoko emazte, Ker, BiblE emagaldu).
mundar. "Brazo seglar, mundarren menea, besoa" Lar.
munddulu. v. mondoil.
mundialatu. v. mundura(tu).
mundialatu. v. mundura(tu).
mundil(a) (-illa V-m ap. A). � "Boya de la cual penden los aparejos de pesca de besugo en alta mar" A. �
Urten eben beste arrantzaleak euren etxeetatik, eskumako besapean tretzotzarak eta eskerrekoan mundil (boya
pequeña de hoja de lata) bana edo bina zituela (V-m). Ag Ezale 1897, 67a.
munditu. "Munditua [...] se aplica a la especie de colinas artificiales que forman las paredes de ciertos cauces o
depósitos de molino" Guisasola EE 1883, 407.
mundoi. v. montoi.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
671