Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
mulistari (Lar � H). � "Cazumbre, cordel de estopa retorcida" Lar. "Cazumbrar las cubas, unir sus tablas
metiendo cazumbre en sus juntas, mulistaritu, mulistariz upel zirrituak bete" Ib.
mulistaritu. v. mulistari.
mulistatzaile. "Cazumbrón, el que adereza así las cubas y pipas, mulistatzallea" Lar.
mulitu (B, Sal ap. A), mullitu. �1. "Baldar a palos" A. � Botatu zue lurrean ta eman zio ainbertze ostiko, ezi
utzi zue mulliturik arras (50). LE-Ir. �2. Masticar, moler. � Agotik aména mulliturik emátea. LE Doc 61. �3.
"(R-is), calarse, mojarse completamente" A. v. mulikatu.
1 mulixka (L ap. Lh; A). � "Mirabel, ciruelas que forman racimo" A s.v. aran. "Mirabelle (sorte de pomme)"
Lh.
2 mulixka, mulizka. Cf. muriska.
- MULIXKAN, MULIZKAN. Saltando. � Jauzika eta mulixkan. Herr 24-9-1970, 4. Beti laket izan zaut Urriko
aroa, / [...] / mendietan mulizkan sendituz hegoa, / berekin dabilala gizonen gogoa. Xa Odol 254.
mulizka. v. 2 mulixka.
mulkari. "(L), qui a l'habitude de frapper de la corne. Idi mulkhari gaixtoa, [...]" H.
mulkatu (-kh- L-ain ap. A � Dv; H (L)). � "Donner de la corne, en parlant des bœufs" Dv. "Acornear, se dice
de bueyes" A. v. bulkatu, murkatu.
mulkatzaile. "Mulkhatzailea, -tzallea, -tzalea, bête qui frappe de la corne ou menace de frapper" H.
1 mulko (L; H; -kh- Urt I 475, Dv, H), molko (L, BN, S; H; -kh- Lecl, Gèze, Dv, H), murko (O-SP 231 � SP �
Dv y A; -kh- H), morko (S), burko (-kh- H s.v. mulkhoa). Ref.: A (molko, mulko, morkho); Lrq (molkho). � Tr.
Documentado en autores septentrionales desde Leiçarraga. Al Sur no se encuentra hasta el s. XX. La forma
mejor documentada es mulk(h)o, seguida de molk(h)o. Hay mork(h)o en ArmUs (1900, 72) y en Ayerbe (los
demás autores meridionales emplean mulko). �1. Racimo. v. 2 golko, mordo, morkoxta. � Mendemaitzak
lurreko mahastiko mulkhoak, ezen hartango mahatsak onthu dituk. Lç Apoc 14, 18 (He mulkho, Dv molkho, Ip
mahasti molkho; TB mahatsmolkho, Echn oko, Ur (V, G), Ol, Ker, BiblE mordo). [Mahats ondo] haren lorea ilki
zen, eta haren mulkoek ondu eragin zitiztean mahatsak. Urt Gen 40, 10 (Ol mulko, Bibl molko). Bena molkoak
etziotzan atzaman. Arch Fab 135. Ikhusten ditu treillatik daudela / dilindaka zenbait mulko musketela. Gy 129.
[Mahats basa da] bainan ez gutiago ona eta mulkho batzu baditu batek jasan ahala handiak. Prop 1882, 62. Oro
ezin [mahats ondo] batek ukan araiz: lore ederra eta mulko gizena. HU Aurp 97. Iguzki-suak ontu jus hura /
mahats pikor molkoetan. Ox 142. v. tbn. Molko: Ol Deut 32, 32.
� (SP; -kh- Urt, H), molko (L, BN, S; Lecl, H; -kh- S; H), murko (SP), morko (H), burko (SP � Dv y A). Ref.:
A (masmolko); Lrq (mahats-molkho); Echaide Nav 91. (Como segundo miembro de compuesto, tras mahats).
Racimo de uva. "Albualis, mahats xuria, mahats mulkho xuria" Urt I 475. v. MAHATS-MORDO. "Mahats
mulkoa, murkoa, burkoa, golkhoa, grappe de raisin" SP. � Hañaren emazteak du / iduriko alhena, / etxe
saihetsean mahats / mulkoz bethea dena. EZ Eliç 272. Motz zatzu lurreko mahastien mahatsmolkhoak. TB Apoc
14, 18 (Lç, He mulkho, Dv molkho, Echn oko, Ur (V, G), Ol, BiblE mordo). Axeria eta mahats-mulkoak. "Les
raisins". Gy 128. Lekhu hura deithua izan zen [...] Mahats-mulkhoko erreka, Israelgo semeek handik ekharri
zutelakotz mahats-mulkhoa. Dv Num 13, 25 (Ker, BiblE ma(h)ats-mordo). Elhorrietarik alabainan ez da pikorik
biltzen, ez eta lapharretan mahats molkhorik. Dv Lc 6, 44 (Leon mahats-mulko; cf. Dv Cant 7, 9 mahatsaren
molkho). Trenpatzen duzu olioarekin, edo minagrearekin, edo mahats molko baten yusarekin. ECocin 20 (v. tbn.
14). Larrazkenean bere mahats molko hori eta beltxekiñ. JEtchep 27.
�2. (Volt 47, SP, H, A; -kh- Dv, H), molko (H; -kh- Dv, H), murko (SP). Montón, grupo. "Gizon mulkho bat, un
groupe d'hommes" Dv. "Bildu ziren gizon mulkho handiak" H. v. multzo. � Herriko bertze etxe-mulko (groupe
de maisons, quartier) bai eta auzo herrietarik. JE Bur 24. Hamar bat mulko hasten dira fandangoetan, dantzari
galtzadunek bertzalde kriskitinak beren ahur-barnetan joz. JE Ber 94. Othe mulko bat. Larz Iru 140. �
"Enjambre" A (que cita un ej. de Dv Lab). v. ERLE-MULKO. � Andrea baratzen den tokian geldituko dira
guziak, mulkhoan elkharri lothurik. Dv Lab 297. Ezti khutsua emanik kofoin bati, ezartzen zaiote azpian, eta
mulkhoa hartara erorrarazten da arbola iharrosiz. Ib. 297. Manex ta Larraun erlama-antzera / bereiz dutela
mulkoa. "Cada uno con su enjambre de gente". Or Eus 304. � (BN-baig), molko (BN-baig). "Apelotonamiento
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
663