Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
mamin. v. mami.
mamiñun. � Baiña, mamiñuna, errazu, / nihoiz kanpatzen zare zu / [...] zenbait andre / ederren buru-gaiñean?
"Ma mignonne". Gy 287.
mamitasun. �1. "Carnositas, loditasuna, mamitasuna" Urt IV 253. �2. (Dv � A). Intimidad.
mamitsu (G, AN, L, BN; Urt IV 253, Lar, Dv, H), mamintsu (V; Añ). Ref.: A (mamitsu, mamintsu); Etxba Eib
y Elexp Berg (mamintsu). � Tr. Documentado en la tradición meridional durante los s. XIX y XX. Al Norte se
encuentra en Hiriart-Urruty, Zerbitzari, Othoizlari y J. Etchepare. La forma general es mamitsu, excepto para los
vizcaínos, que emplean mamintsu. En Azkue se encuentran ambas formas. En DFrec hay 10 ejs. de mamitsu,
meridionales. �1. Carnoso, pulposo, con miga. "Ogi guti errea, mamitsu, le pain peu cuit a beaucoup de mie.
[...] Bildots mamitsua, agneau charnu. [...] Sabuka mamitsua, sureau qui a beaucoup de moelle" H.
"Arragueta'kuak eitten eban ogixa, mamintsua" Etxba Eib. "Iztar mamintsuak dauzka arek" Elexp Berg. �
Begiratu baserri mutill ta gizon gaztiai, zein mardo ta mamintsubak daukeezan matralla alde ta zankuak. Mg
PAb 59 (v. tbn. 129). Aragiz lodi, mamintsu, mardoa. Mg in VMg 95. Tomate leun mamitsuak. Izt C 155.
Gorputz lerden biurkor ez argal da ez mamintsua. Ag Kr 53. Begiratu aien lepo gorri mamintsu ta sabel-zorro
borobilari. A Ardi 40 (BeinB 51 mamintsu). An begira eukozan andre mamintsu gizeneri irribarre zabal egitean.
Erkiag Arran 187. "Lore usaindun mamitsuak" liburua izkiriatu zuena. AIr in Izeta DirG 11. Ardi txuri larru
mamitsuak. Ibiñ Virgil 102. Eraren zakarkeri mamitsuak. "Carnoso". MEIG IX 126 (en colab. con NEtx). v. tbn.
EEs 1918, 153. Zub 64. � "Esne mamitsua, lait caséeux" H. � Egosten dago beisegijaren ezne txito mamintsu ta
koipatsuba. Mg PAb 104.
�2. (Fig.). Sustancioso, denso. � Orain argitara ateratzen dodazan ipuin mamintsu on onek. Zav Fab RIEV
1907, 91 (tbn. ipuñ mamintsu en Altuna 5). Behereko zolan mamitsuago eskuara, damurik itsuago; ez ohartua,
zenbat etsai dituen aiher. HU Aurp 215. Zure txartel mamitsu, mila dollarreko txartel hura. A Ardi 29. Euskelabesti
zergada edo txorta txukun ta mamitsua bialduaz. Garit Usand 25. Argitaratu dan eliz-libururik onena,
mamitsu ta ederrena da. ArgiDL 170 (v. tbn. liburu mamitsu en Zerb IxtS 100, Othoizlari 1958, 176).
Elizanbururen olerki mamitsuen antzeko bat. Inza in Jaukol Biozk X. [Lizardi] tinkotasunaren billa larrian
dabillena. Mamitsu, giar, labur. TAg Y 1933, 21. Nolatan ez dituen berak gure euskal-orriak lan gozo mamitsuz
yosten. Ldi IL 83. Mingaiñ gaizto arrek ezin eraman Usoaren bertso mamitsuok. Etxde AlosT 98. Eskuetan
dezun liburu eder-mamitsua eskeintzen dizu. F. Labayen in Munita 10. Izketa mamitsua izan dugu. Txill Let 82.
Bular edo auspo onak bear ziran an itzaldi mamintsuak egiteko, buruko argitasunaz batean. Erkiag Arran 138.
Pitagoraren ikaskairik mamitsuena. Zait Plat 58. [Liburutxoa] orri askokoa ez da, bañan mamitsua, sendoa. In
MAtx Gazt 7. Artikulutxoa, orrialde batekoa izanik, mamitsua da. MIH 206. Liburutxo labur bezain mamitsu
honek bertso pilla polita dakar. MEIG II 132. Hitzaurre luze-mamitsua. MEIG III 114. v. tbn. Mamintsu: Ag Kr
95. Enb 138. BEnb NereA 128. � (Ref. a las personas). � Bere bide-lagun Elea-ko Zenon ikasle mamitsua omen
zuen. Zait Plat 39. � (Uso adv.). Sustanciosamente. � Onezaz gainera Larramendi luze ta zee ta mamintsu
mintzatu zitzaigun. A Y 1934, 8.
�3. Abundante, copioso, sustancioso. � Bietarik ba omen du ausarkian eskualde huntako lurrak, [...] bainan ez
orotan berdin lodi, ez mamitsu, ez hel-menean. JE Ber 8. Soldata mamintsua beragandu dau. Erkiag BatB 165.
�4. Entrañable, querido. � Nere galdera mamitsu bati / erantzun diozu benaz, / erantzun alai danik ederren /
egi-egizko baietzaz. EA OlBe 40.
�5. (Sust.). "Molledo, parte carnosa del cuerpo" Lar.
mamitsutu, mamintsutu. � Hacer(se) más consistente. � Kaian poza geituten eta itxaropena mamintsuagotzen
yoian. Erkiag Arran 113.
mamitu (SP, sin trad.), mamindu. � Tr. Documentado en textos meridionales del s. XX (tbn. en Duhalde). La
forma mamitu es propia de los textos guipuzcoanos (tbn. Duhalde), y mamindu de los vizcaínos. En DFrec hay
34 ejs. de mamitu y 1 de mamindu. �1. Tomar cuerpo, hacer tomar cuerpo, materializar(se), realizar(se), cuajar
(una idea, un plan...). � Eusko-gogoa mamitu bait-dizu olerkiz. Markiegi in Ldi IL 8. Kristautasuna ta euskera
elkar-bildurik, ia-ia soin bakar batean mamiturik omen-dira. Ldi IL 52. Ainbeste ipui ta eleberri mamitu
dizkigun Arturo Campion. Etxde JJ 4. Nere bizitza mamitu ta piztu duen oroitzapen orrek, ez du nigan, izan ere,
isla aratzik. Txill Let 37. Berriro bere errira zanean, betiko ametsa mamitu al izan zuen. Zait Plat 20 (v. tbn.
ametsa mamitu en NEtx LBB 229 y MEIG III 61). Errian zeintzuk alderdi atondu, mamindu ta gorpuztu zituen.
Erkiag BatB 80. Aintxe lur-gaiña, / zeruak landuz, txori kantuz ta / egurats argiz mamindutean. Gand Elorri 133.
Itsu-itsuan, berez eta oarkabean mamitu den ordena baten oiartzuna. Vill Jaink 94. Ideal bizia eta mamitua
Jainko litzake, noski. Ib. 147. Ez da amets hutsa, behin bederen mamitu baita. MIH 175. Susmo dudan egoera
sekula mamitu ez bada ere erabat. MEIG IX 150. Azkenean era mamitzen da. "Se fija". MEIG IX 118 (en colab.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
66