26.12.2012 Views

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan<br />

mukul. �1. "(V-ple-m), corto de carácter, apocado" A. �2. "(V-m), entumecimiento" A.<br />

mukuldu. � "(V), entumecerse algún miembro del cuerpo" A. v. mukutu. � Urteetan naz, egia, / zerbait<br />

aurreratu, / gorputza be apur bat / uste-ezik mukuldu. Onaind MEOE 724.<br />

mukultu (R? ap. A). � Colmar. Cf. mukurutu.<br />

mukulu (G-bet, R-uzt), mukullu (R). Ref.: A (mukulu, mukullu). �1. "Mukulu es montón" Mdg 145. "Trozo.<br />

Gatz-mukulu kori xetu bear diagu, tenemos que desmenuzar ese trozo de sal" A. "Kaka-mukulua, montón" (Gbet).<br />

Cf. mukuru (2). � [Eznia] kuajatuz geroz, [...] faitendra biltuz biltuz eta isartan dei mukulu batian; kari<br />

erraiten dabei matoina. Mdg 136. Ieltsuzko mukulu txikiz apainkiro edertutako atalburu zabalean... JKort EG<br />

1955, 91. En DFrec hay 2 ejs. de mukulu. � Zenbat sator-mukullu bildu bear ote litzazken, Uri-n dan mendirik<br />

txikien bezelakoa egiteko. Goen Y 1934, 101. �2. (R ap. A), mukullu (R ap. A). Cuerpo, volumen. "Bulto,<br />

volumen de un cuerpo" A. Cf. mukuru (6). � Kutxatilla txikian mukulu txiki. Zait Sof 41. Gizonak bere<br />

arimaren edertasuna ainitz eraz agertzen du; argiñak mukuluz, margolariak kolorez. Onaind MEOE 15. Ez<br />

nekin Iainkoa gogaki zala, [...] ez baitu mukulurik, mukulua ñimiago baita zatian osoan baiño. 'Cantidad<br />

material'. Or Aitork 64. Aizearen mukuluak ez baitu eguzki-argia eragozten. 'El cuerpo del aire'. Ib. 154. Gorputz<br />

onen mukulua. 'La mole de tu cuerpo'. Ib. 251. Eitedun izadi mukulu ontan. 'En la mole de este mundo'. Ib. 360.<br />

Burni mukulu eta mukulu hau osatzen duen hutsunearen arteko oihartzunak. "El volumen y el volumen implícito<br />

que lo completa". MEIG IX 118 (en colab. con NEtx). Mukulu hilari ibilmena atera. Ib. 116 (id.). Mukulu<br />

plastikoak. "El volumen plástico". Ib. 136 (id.). � [Gizonak] margotarako ta mukulu-irudiak egiteko, euna,<br />

oiala, arria, zura, bear ditu. Or Y 1934, 83. �3. "(R?), banda de hierba que se forma a la izquierda del segador, a<br />

medida que éste la corta" A.<br />

- MUKULU GABEKO. Incorpóreo. � Mukulu gabeko egia. 'La verdad incorpórea'. Or Aitork 179.<br />

- MUKULUZKO. Material, corpóreo. � Aingeru oro, gogaki oro, aiek ere mukuluzko bailiran. 'Como si fuesen<br />

cuerpos'. Or Aitork 159.<br />

mukuludun. � Corpóreo, corporal. � Zeru mukuludun au. 'Este cielo corpóreo'. Or Aitork 361. Sorkari guziena,<br />

ulergai ta mukuludunena. 'La creación inteligible y corporal'. Ib. 372.<br />

mukuluera. � Cualidad corpórea. � Tokian, mukulueran, ez Gogo Gurena ere. 'Si ésto se entiende del lugar<br />

como si fuera un cuerpo'. Or Aitork 384.<br />

mukulugai. � Cosa material, corpórea. � Iainkoak egin mukulugai ua [lurra], oraindio mukulukien gai<br />

eitegabea zan. 'Aquello corpóreo'. Or Aitork 361 (371 mukulugai eitegabea lur deritzona; v. tbn. 379).<br />

mukuluka (L, Sal, R). Ref.: A; Lh. � "En grandes grupos" A. "Par tas, par groupes" Lh.<br />

mukulukatu. "(L), entasser" Lh.<br />

mukuluki. � Cosa material, corpórea. � Mukuluki edo gorpuzki guziak alderen alde erasango ditiñagu. Or QA<br />

201. Au da Iainkoaren etxea, ez lurki, ez mukuluki, baizik eta gogaki. 'No terrena ni corpórea'. Or Aitork 353 (v.<br />

tbn. 176). Zeru-lur mukulukiak [egin]. Ib. 361.<br />

mukuluxko (L, R). Ref.: A; Lh. � "Cerro" A.<br />

mukur. v. mokor; mukuru.<br />

mukuratu. v. mukurutu.<br />

mukurio. "(G, msLond), cierta variedad de manzana" A.<br />

mukurozkin. "Rasero, palo rollizo para igualar las medidas" Lar.<br />

mukurozta. "Rasadura de medidas" Lar.<br />

mukuroztatu (Lar), mukoroztatu (Hb ap. Lh). � "Rasar las medidas" Lar. "Combler" Lh.<br />

Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten<br />

mende.<br />

659

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!