Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
ere beren biotz mamian ontasun ederren bat gordeta izan oi dute. Etxde JJ 245. Gogo leitsu bat ere erne ta
arrotu zitzaion biotz-mamiñean. Ib. 211. Harris maite diat, ba, biotz mamiaren mamiraino. Herr 18-1-1962, 4.
- BURU-MAMI. "Burmamia (buru mamia), cervelle, moelle de la tête" H (s.v. mami).
- ESNE-MAMI. "Esnemamia, caillé, masse de lait caillé" H (s.v. mami). Cf. ESNE-MAMITAN.
- HEZUR ETA MAMI, HEZUR-MAMI. v. hezur.
- GAZTA-MAMI. v. gazta.
- MAMIA HARTU. "Mamiña artu dau, se ha cuajado (la leche)" Iz UrrAnz. v. mamitu.
- MAMI-BELAR. � Izpia mami belarrak duño, / gorritu baiño lên alpitz, / ebaki nai du. "Brizna de hierba". Or
Eus 296.
- MAMIDUN (Urt IV 253, H). Carnoso. � Urzo eta oillasko / hexur mami-duna franko. Gy 33. � (H). (Fig.).
Sustancioso, denso. � Auek idatzi ditzakete berriak, gero idazkariak zuzenduko dituzte. Ta jakintsuak? Oiek,
gauz mamidunak. EEs 1917, 73. Ez uste gero erranera mamidunak, mihi jakintsuenetarik ikasiko ditugula
bakarrik. FIr 161. � Beste koplarik ere ba-da gure koplategian olako gotiko-mamidunik. Lek SClar 113.
- MAMI ETA HEZURREZKO. De carne y hueso, real. � Maiteminduak amets duena ezta mami ta ezurrezko
lagun bizi ura. Vill Jaink 131.
- MAMI-HEZUR (azur Añ), MAMIZUR (Lar � H). a) "Ternilla" Lar. "Paletilla, paleta del estómago" Lar y
Añ. "Cartilage" H. b) (Pl.). Carne y hueso. � Jaungoiko bakarrak, / ark egin zitun [...] / lur utsetikan gorputz ta
anima, / kristauen mami-ezurrak. Tx B 180.
- MAMI-HEZURDUN (mamizurdun Lar � H). "Ternilloso" Lar. "Cartilagineux" H.
- MAMI-JALE. Aficionado a comer cuajada (empleado como sobrenombre). Cf. VocNav: "Mamiyanzales, mote
que aplican a los de Errazquin". � Mami-jaleak dira Errazkingoak. "Amantes de la cuajada". Or Eus 63.
- MAMI-JARIO. "(G-to), persona obesa" A. � [Txerri ori] gorputzetikan ez da / mamin jariua. Auspoa 95-96,
44. � (Fig.). Sustancioso, denso. � Lan mamiyario errez oiek nai baño nekezago agertzen dira. Ldi IL 84.
- MAMI-KAIKU. Cuenco de cuajada. � Mami-kaiku eta esne marmita. Ezale 1899, 83a.
- MAMIKO. "Qui appartient à la mie ou à la chair" Dv. � Hunen mamiko zain gorratsek izariz zezaten ager
beren argia. JE Ber 64. � (Con reduplicación intensiva). � Amaika izkera yantzik berentzat nai luteken mamimamiko
aberastasun yator bait-du au gure euskerak. Markiegi in Ldi IL 13. � Querido, entrañable. � Bizkaiera,
gipuzkera, lapurdiera, guziak dira euskera ta euskera eder. Guziak bear ditugu mami-mamiko. Ldi IL 112.
- MAMI-MAMI EGIN. Desmigajar, hacer migas. � Ogi gustijak apur-apur egin dodaz eta urmaelera jaurti
mamin-mamin egindda. Otx 141.
- MAMI-HUTSIK. Vacío. � Mingaiña naiz gogoa dula uste dun edonor, iriki ta mami-utsik idorotzen dira.
'Vacíos'. Zait Sof 181.
- MAMIZ. En el fondo, en esencia. � Zer diote biok, mamiz, nik neronez diodana ezpa-da? Ldi IL 92. Begira
nik zer esan dedan, mamiz: zure yarduna egiaren ingurukako izketa dirudit. Ib. 90.
- MAMIZKO. "Qui est de chair, de pulpe, de mie" Dv.
- MATAZA-MAMI, OGI-MAMI. v. mataza, ogi.
mamigabe, maminbage. � Delgado, flaco. � Ekusi zituenean berna ain me, argal ta mamigabeak, erori
zitzaizkon biotzeko egoak. VMg 54. Banekian mamin gitxikoa ta erkiña izango zala, alako gurasoa eban da;
baña ez onenbesteraño erkiña ta mamiñ bagea. Ag Kr 11.
- MAMIGABEKO. Sinsustancia. � Zure dibujua / ez dago bapua, / mami gabekua, / aula ta plakua, / ia atera
zazu / erretratua. AzpPr 74.
mamigarri. � (Lo) que destroza. Cf. mamitu (2). � Asma zatzu oinhaze ahal diren ikharagarrienak [...], sugar
mamigarrienak. Dv LEd 127.
mamikatu. � Destrozar, hacer trizas. v. mamitu (2). � Urde xerria! [...] Zangoaren azpian mamikatzen ahal
bahut!... Leon GH 1934, 306. Hau (Durruti) begitartea ilhun, pilota iduri mamikatu behar zuela eskuetan,
othoitz batean bezala. Gazte 1958 (Dic.), 8 (ap. DRA).
mamiketa. � Hasierako oldarraren mamiketa osoraino etortzeko. "Resolución". MEIG IX 124s (en colab. con
NEtx). Hala nahi lituzke, agiriko egia, mamiketa sendoa eta haren eragin-luzapenak batean bildu.
"Coherencia". Ib. 117 (id.).
mamiki (Dv � A). �1. Intimamente. � Mamiki maitemintzen bainazu. Gazt MusIx 215. � (Con reduplicación
intensiva). � Geienetan ezta gauza izaten izkera, [...] eta mami-mamiki ezpada nekez esan oi da izpien bat
barne-muñetikoaz. Gazt MusIx 165. �2. Parte esencial, constitutiva. � Izen batzuek [a letra] berenez daukate,
jatorriz, izaeraz; mamikia dute. A EEs 1908, 43.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
65