26.12.2012 Views

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan<br />

Azkue, podrían corresponder tbn. a esta acepción. v. mugimendu. � Lo datzanak, erdi iratzartzen denean,<br />

egiten du zenbait mugida, iaiki nahi iduri bat. Ax 47 (V 30). Irme, sendo, geldi, [...] ta mugida baga. Añ MisE<br />

28. Franzesen mugida guztiai kontu ondo arturik. Izt C 324. Ez zan aditzen jendearen asnasarik, ez aizearen<br />

mugidarik. Zab Gabon 105. Zeñi etzaizka gustatzen zure / pausoa eta mugira. Iraola EE 1880a, 113. Euskera<br />

baju egon da baño / gora egin du mugira. Tx B II 171. Gero txalupak trukatu eta / mansotu zaie mugira. Ib. 178.<br />

Gibelerako mugida bat egin zun. Etxde JJ 224. Elizan sartzeko mugida egin zun. Ib. 34. Laguntzailearen<br />

mugida, gure artean [...] neurtitzetan bai, bizi da oraindik. MEIG VI 155. � Movimiento de gente. � Iñauteri<br />

ta mamu-jaia iruditzen zait "Boulevard"-etako mugida larria. Txill Let 129.<br />

�3. (Lar, Añ, H). "Motín, tumulto" Lar y Añ. "Mouvement, trouble, sédition. Ordu hartan izan ziren Nafarro<br />

guzian mugida handiak, [...]" H. v. mugimendu (3).<br />

- BIHOTZ-MUGIDA. v. bihotz.<br />

mugidakida. "Commoción" Lar. Cf. mugikida.<br />

mugidakidatu. "Conmover" Lar DVC 268. Cf. mugikidatu.<br />

mugidalda (Lar � H), mugidalde. � Conmoción, impresión. "Impresión que hacen las cosas en el ánimo" Lar.<br />

v. mugida. � Mariaren edertasunak egin zion mugidalda bat txit aundia. "Una impresión profundísima". Otag<br />

EE 1881b, 61. Suaren garrak eta biotzeko mugidaldeak gorri-gorri eukala. Ag AL 32. Mugidalde andi bat sortu<br />

eben andre Luziaren berbak. Ib. 103 (137 mugidaldaren bat).<br />

mugidaldatu (Lar). � Conmover(se). "Impresionar" Lar. � Bere begiak malkoz bete ziran, bere biotza<br />

mugidaldatu zan. Ag AL 18.<br />

mugidaldatze. � Gizonek dielarik beren artian ber üdüria hen banaitia dago, arren, hen oikantzan ta<br />

errelejionetik dien mügidaldatzian. (Interpr?). Egiat 165.<br />

mugidalde. v. mugidalda.<br />

mugidarazi. � Mover, incitar (a). v. mugiarazi. � Desirkunde hunek berak mugidarazi baitzuen Cesar<br />

Enperadorea Eskualdunen eta Asturianoen kontra harmen hartzera. ES 109.<br />

mugidatu (SP (sin trad.), H), mugidetu. � Mover(se) (a). v. mugitu (3). � Arrozoin hau dela kausa, gizona<br />

loharkaturik legokena, atzartzen eta mugidatzen baita, [...] jakiteko gelditzen zaizkon gauzen bilhatzera. ES 194.<br />

Esperantza horrek neure baithan mugidaturik eta beroturik, heldu natzaitzue neure obrattoaren<br />

ofrendatzera. Ib. 403 (v. tbn. 397).<br />

mugidura (Lar, HeH Voc � A, Izt 7r, H), mogidura. �1. Movimiento, impulso; (fig.) emoción. "Agitación,<br />

movimiento, conmoción" Lar. "Mugidura, bulkhatze bat, higidura" HeH Voc. v. mugida, mugimendu (2). �<br />

Hain zinki zegoen bere gogoetadura ta mugidura khartsuetan. "Ardentes affections". Birjin 290. Ene Jainkoa,<br />

ene izaitea gehiago da zurea enea baino; nahi dut hunen azken mugidura izan dadin zure adoratzeko. JesBih<br />

456 (v. tbn. 14). Konbertitzeko mugidura edo deseio on bat (Lesaka, 1857). ETZ 255. � Berritasun billa<br />

abiatzen geranean, barne-mogidura batek debekatzen digu Virgilioren kera kopiatzea. Txill HetaH 88. Idazleak,<br />

diot nik ere, aintxe bear du barne-mogidura berezia idaztera bultzatuko duena. Ibiñ Virgil 25 (después de citar el<br />

ej. de Txill HetaH 88).<br />

�2. Movimiento, alzamiento. v. mugimendu (3). � Beldurrez egin dadin zenbait mugidura populuaren artean.<br />

TB Mt 26, 5 (HeH mugidura; He altaramendu, Ip albarot, Echn nastura, Ol, Or zalaparta, Ker matxinada,<br />

BiblE iskanbila).<br />

mugiera (Lar � Añ, Izt 7r). � "Agitación, movimiento, conmoción" Lar y Añ. "(Estar) agitado, ibilleraz,<br />

mugieraz artua, betea egotea" Ib. � Pekatuaganako gorrotozko mugiera ustekabekoren batzuek. Arr CDoc 169<br />

(ap. Zait EG 1958, 391). Maria da luzea eta liraiña; bere mugiera guziak daude doaiez beteak. Otag EE 1881b,<br />

85 (v. tbn. 1882c, 582). Sentiturik bere barruan mugiera zerukoi bat. EE 1884a, 301. Aritz ostogabeak beren<br />

mugieran. "Al agitarse". Ib. 135.<br />

mugiezin. � Inmóvil. v. EZIN MUGITU, EZIN MUGITUZKO, MUGITU EZINEKO. � Marmolarri otzezko<br />

talluntz mugieziña bezela. Otag EE 1882c, 581. Ilarri mugi-ezinetan banatua. MEIG IX 119 (en colab. con<br />

NEtx).<br />

Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten 639<br />

mende.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!