Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
mugarritu (c. sg. A; Urt IV 124, Lar, Añ, Aq 198 (G), Izt 11r, H). � Limitar, restringir; definir, fijar,
determinar. "Limitar, poner límites", "demarcar", "amojonar", "apear tierras, lurrak mugatu, mugarritu" Lar y
Añ. "Deslindar", "disterminar" Lar. "Deusek eztu Iaunaren ahala mugarritzen" H. � Bere onbearrez edo
erosokeriz berak mugarritutako bideari utzi. Etxde JJ 23. Norbaitek, Euskaltzaindiak inork baino lehenago,
saiatu beharko luke soroa usuago mugarritzen eta hitz kontuak garbitzeko galbahe tapituagoa erabiltzen. MEIG
VII 188. � "Amojonado", "apeado" Lar.
mugarritxo (Lar). � (Dim. de mugarri). "Majano, montoncito de piedras para dividir las heredades" Lar. �
Balinba oraingo saio au mugarritxo bat diteke, gero ere geitu litekena. Gazt MusIx 8.
mugarritza. v. mugarritze.
mugarritzaile. "Amojonador, mugarritzallea" Lar.
mugarritzar. � Aum. de mugarri. � Tope egin ez daian mugarritzarren baten. AB AmaE 363. Itzaga ta
Elomendi, bere jaiot-ibarreko mugarritzar ezagunak. "Hitos naturales del valle patrio". Mok 11.
mugarritze (Lar � Añ), mugarritza (H). � "Apeamiento de tierras, mugatzea, mugarritzea" Lar y Añ.
"Délimitation, bornage" H.
mugarriztatu (B, BN ap. A; SP, Lar, H; -st- VocBN, Dv), mugariztatu, mugarriztetu (B ap. Izeta BHizt2),
mugerriztatu (H). � Limitar, acotar, restringir. "Acotar montes, prados, poner cotos" Lar. "Heien podoreak ezin
izan daitezke mugerriztatuak, leurs pouvoirs ne peuvent être limités" H. "Mugarriztetu tugu auzoko landak" Izeta
BHizt2. � Ez dezazula mugarizta zure pazienzia hunelako edo halako laidoetan. He Phil 191 (SP 189 ephatu).
Mugarriztatua, maillegatua da mundutarren handitasuna. Mih 54. Ni izanen bainaiz bethi tipia eta
mugarristatua. Ib. 39.
mugarro (G-bet). � "Arbol de tronco corto que suele abundar en los setos vivos que marcan límites de terrenos"
Zt (comunicación personal). � Etzanda zegon mugarro baten gañean bi tortuga eta atzetik kaiman bat. JAIraz
Bizia 48.
mugartar. "Habitant de la frontière" H. v. mugatar, mugarritar.
mugarte. � (Pl.). Término, territorio, ámbito. Cf. VocNav: "Mugarte, espacio estrecho entre dos casas (Oricáin,
Ezcabarte)". � Mugabear orrek beste mugarte batzu billatzera darama Euzko-Gogoa, [...] bere lanari lurralde
berrietan ekiteko. EG 1955 (5-12), pról. Euskadiko mugarte ta gizamailla guzietan. Ib. pról. Iñoiz ikus aal
izango ote ditut ene gurasoen mugarteok edota nere etxola txiroaren gaindegia belarrez iosita? Ibiñ Virgil 33.
mugartu (Lar � H). �1. "Deslindar" Lar. "Demarcar" Ib. �2. Limitar(se). � Mugartuko naiz eskudatzera
ukitzen zaidan zatian. "Me limitaré a defenderme". Izt, carta a JJMg 5.
mugartza. v. mugartze.
mugartzatu. "Limitar, poner límites" Lar.
mugartze (Lar), mugartza (H (V, G)). � "Demarcación" Lar. "Deslindadura" Ib. "Lindero, linde" Ib.
"Délimitation, bornage" H. Cf. mugertza. v. mugarritze.
muga-sagu (V-gip). � "Ratón campesino. Muga-saguak gari metan eban abixia, ogirik ez falta izan zeixan bere
familixiak, la musaraña tenía su nido en una gavilla de espigas" Etxba Eib.
mugatar (Lar, Dv, H), mugar (Lar). �1. "Limitáneo" Lar. "Rayano, confinante, [...] mugarra, mugatarra" Ib.
"Frontalier" Dv. v. mugartar, mugarritar. �2. "Solsticial, eguzki mugarra" Lar. v. EGUZKI-MUGA. �3. (R
ap. A; Dv, H). "Habitant de la frontière" Dv. "Habitante fronterizo" A.
mugatitu (Lar � H). � "Exterminar" Lar. "Exterminer, jeter, chasser hors des limites, exiler en terre étrangère"
H. � Romanoak ethorriko dire, mugatituko baigauzte, gu, lekhua eta yendaia. TB Io 11, 48 (He arrasatu, LE
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten 634
mende.