Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
il l'a laissé tout court" Dv. "Motzki mintzatu zaut, il m'a parlé avec brusquerie, dureté, sévérité" H.
"Bruscamente" A. "(Commander) sèchement" Lh. � Gure agurrari hain motzki eta idorki ihardetsi zuten. Prop
1882, 181. Izeba eta haurrak mozki eta iraunki eleketan ari ziren. Mde Pr 83. � (Fig.). � Zendako bada hoin
mozki itzuli gitzaizko [Donianeri] bizkarrez? JE Ber 12. �3. Estrechamente. � Hertsia da [itsasoa sartzen den
arteka], guk uste baino luzeagoa ere; egundainoko lerdoin okilaren bi zatiek saheskatzen dute motzki. JE Ber 91.
mozkillo (G-azp-to ap. EI 144), moxkillo (G-azp ap. Gketx Loiola). � "Bajote, bajito (y generalmente
rechoncho). Gizon moxkillo bat zan" Gketx Loiola. v. mozkote.
mozkillon (G-azp ap. EI 144). � Bajo y grueso. v. mozkote.
1 mozkin (L-ain, BN-baig, S; H (+ -tzk-)), muzkin (L, S). Ref.: A (mozkin, muzkin); Lrq (muzkin); Satr VocP.
�1. Producto, ganancia; beneficio, interés. "Etxe mozkin handiak dituena, maison qui a de grands revenus [...].
Arthalde mozkin guti ematen duena, [...] peu de profit. Zaldia saldu dut, eta utzi daut mozkin, [...] il m'a laissé du
profit. Egiteko batetik mozkin ona atheratzea" H. "1.º producto, beneficio; [...] 6.º (BN?, S?), renta, intereses de
capital" A. "Muzkin [...], provecho, utilidad" Ib. "Fruto, provecho de una cosa" Satr VocP. � Ez da onthasunik
oihanak bezenbat mozkin garbi ematen duenik. Dv Lab 304. Ematen darokute mozkina [aziendek] iletik,
bildotsetarik, aratxetarik eta salpenetarik. Ib. 14s. Horrela oro mozkin dira harentzat. Prop 1880b, 324.
Karakoetxeak bazun bere eihera, bainan eiherek askotan abantail edo mozkin guti dute etxeari ematen. Elsb
LehE 2 (ap. DRA). Herrian sal gei zitezken arno eta bertze mozkinen sal-bide onak hatzeman nahiz. HU Aurp
110. Biurtuko dautzudala / etorri deneko uztailla / mozkiña ta txindi-pilla. Bera EEs 1917, 146. Yaz baino uzta
eta mozkin ahulagoak izain dituztela. Zub 122. Jabeak ez dezake mozkinik atera. Etcham 137. Mozkin hobea
haukienganik bilduko dutelakoan. JE Med 149. Kapitalari be dagokion besteko mozkiña emon. Eguzk GizAuz
33. On txiki bat egiñaz, mozkin andiak irabazi ditzan. Zait Sof 107. Iria mozkin-galez limurtuz. Ib. 143. Mozkiña
duzu eskatzen. "Usuras". Or Aitork 12. Emeki emekia etxeko mozkin guziak hurtu ziren. Othoizlari 1958, 171.
Mozkinak oro bere artaldearen handitzeko, edertzeko xahutzen zituen. JEtchep 52. Beren obariak eta mozkiñak
txintxo asko begiratzen dituzte. Vill Jaink 137. Etzitazken jori, Xaberriko mozkinak. "Revenus". Ardoy SFran
80. En DFrec hay 5 ejs. de mozkin. � Producto. � Jendea bizi da lurrak bere baitharik ekhartzen dituen
mozkinez. Prop 1880b, 305. Thé-a ez dela Eskual Herriko mozkina. GH 1923, 119. Erre dituen etxe eta
mozkinengatik. Lf Murtuts 49.
�2. (BN, S ap. A; VocBN (-tzk-), Dv), muzkin. Reserva; ahorro. � Sabaietan ebasten die / bildürik diren
muzkinak. Casve SGrazi 133. Janhari muzkinak erratzen. Ib. 138.
�3. Parte selecta. � Baldin beraz entzuten baduzue ene boza, eta begiratzen enekilako patua, izanen zarete
enetzat populu guzien artetikako mozkin bat bezala. "Eritis mihi in peculium". Dv Ex 19, 5 (Urt ene joiarik
preziatuena, Ur zati autatu bat, Ol erri bereizia, Bibl ontasun berezia, BiblE jabego berezia).
�4. (BN-ciz ap. A; Dv). "Recurso, medio" A. v. mozkinbide.
�5. (Sal, S, R ap. A; Dv, H (+ -tzk-)), muzkin (S ap. Lrq). "Ce que l'on retranche" Dv. "Residuos de árbol
cortado" A.
�6. "Tonture" Dv.
- MOZKIN-KUTXA. � Emaztearen emaia lenen jaioko ziran bi aurrentzat mozkinkutxara (caja de ahorros-a)
eramateko agindu zuen. A Ardi 72.
- MOZKIN-ZERGA. "Impôt sur le revenu" Lh.
2 mozkin (A; -tzk- SP (que cita a O) � vEys). � "Barbero, peluquero" A.
mozkinbide (A, que cita el ej. de Dv), mutzkinbide. � Fuente de ingresos. � Urthe txarretan, artho erosteko
mozkin biderik nihon ez ageri. Dv Lab 303. Zer bihotz mina bordan kabale bat bazenin zerbait zaurieki! Erranen
düzü mutzkin-bide baten galtzeko lotsa zela! GH 1929, 172.
mozkindu (L, BN), mozkintu (S; Foix ap. Lh), muzkindu (BN-arb). Ref.: A; Lh (motzkindu, mozkintü); Gte Erd
142. �1. "Despojar de ramas un árbol, dejando la copa" A. "On da muzkintzea (adarrak, zaharrak direla ere)
(BN-arb)" Gte Erd 142. � Hortako behar da jakin zuhamu-landare onen berexten, eta gero ere xartatzen eta
mozkintzen. EGAlm 1895, 21. Bertze haitz ondo bat mozkindurik. HU Zez 117. Kanpoko aldetik abereek punta
freskoak janez, bethi mozkinduak [hesiak]. Eskual 22-1-1909, 2. Bi platana-lerro, apal mozkinduak. JE Ber 54.
Damurik, oraino, hoinbertze aldasketarat da abartua, sasitzerainokoan, gure eskuara zaharra! Dena den, antze
handirekin mozkindu zuen Agirrek. Ib. 77. � (Fig.). � Berri batzu mozkintzen ditugu, bertze batzu aphaintzen
pixka bat. HU Eskual 28-5-1909, 1. �2. Gastar. � Zarpa ori ezagunean zimeldu da, zaragi emonkorraren
antzean, bere barrukoa muturretik txitean pitean mozkindu ezkero. Erkiag BatB 171.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
608