Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
�2. (O-SP 230, SP, H, A), maurtu. Monte. "Monts Pyrenéens, on dit ailleurs portua" O-SP. "Mortuko hirripak
(xirripak), les ruisseaux des montagnes" H. "Los montes Pirineos" A. v. 1 bortu. � Mortu zarraturik ezta, non
eztezan idoki. EZ Man I 43. Bai halaber gurguraia [egiten] xirripa mortukoak. EZ Man II 17. Bañan mortuetan
ezten legez mendi gorarik / berze partera aldara zuk eztezakezunik. Ib. 150. Nik baditut mortuetan ardiak
artzanorekin (AN-5vill). A CPV 871. Geure maurtubetan geurekittian gu bixi ixaten iztia. "Briccole". Otx 142s.
Mortura guan eta / ill egin biar dik (AN-5vill). Balad 99. � "Port, pas dans les montagnes" H.
�3. (Adj.). Desierto. � Arkaitz mortuan. Gand Elorri 143. Bakartade mortuko baztar apal bat. Ib. 74. Klaustro
mortuan. Ib. 77.
mortuar (Lar, Añ (G), H), mortutar. � "Solitario, el que vive en la soledad" Lar y Añ. "Anacoreta", "(habitador
del) desierto" Lar. � � Maria Mortutarrak mortu hartarazkero desgorde edo deskubritu zituen hirur har-zilho
hek. Birjin 525. Thebaideko mortutar donen egontoki aldaratuak. "Les deserts". Ib. 90. Iduritu zitzaion fraidek
hobe zutela mortuarrak baino komentuarrak izaitea. Othoizlari 1958, 152. Mortuarrak eta lana. Otoizlari 1969,
(n.º 54), 28.
mortuartar. � Anacoreta. v. mortuar. � Ustez zenbeit mortuartar zen. MarIl 70.
mortukara. � "Inaccesible" A (que cita Atheka). � Mendi mortukaretan eta herri-mugen auzuan kontrabandixt
atrebituak. Atheka 5.
mortuliar (Dv, A). �1. "(Jnn), solitaire" Dv. "(L?, BN?), solitario" A. �2. "(L, BN, S), montagnard" Lh.
mortutar. v. mortuar.
mortuzale. "(L, BN, S), montagnard" Lh.
mortxada. "(V-arr), porción, conjunto" A. v. mortxaka.
mortxaka (V-ger-m ap. A). � "Porción, conjunto" A. � Asi zan bein mortxaketan lenengo ta pilo andietan gero
erdalkeri lotsagarriak batuten. A Ezale 1897, 41b. Urrengo geitik asiko gara esakune onek mortxaka txikietan
argitaratuten. Ib. 28b. Lora-mortxaka zuria. Gand Elorri 32. Isillean diru mortxakak eskuratzen. Erkiag BatB
158. Giza-talde ugariak ez dira, seguru bere, beste mortxaka urri batzuen menpe. Ib. 127.
- MORTXAKAN (V-ger). "Puntan garau baltzak mortxakan daukez, [...] en racimo" A (s.v. korkotz).
mortxakada. v. mortxokada.
mortxandu. "(Gc, ...), dejarle a uno sin dinero, ganarle todo al juego" A. v. motxaldu.
mortxel. v. 1 murtxila.
mortxil. � "Borla (AN-larr)" A Apend. � Mortxilak lepoan [ardiak]. 'Bouffettes'. Or Mi 42. Mortxil ordez
arratzean du / urre gorriko txin-txin. "Borla". Or Eus 159.
mortxildu (G-azp). � Arrebujar, apelotonar.
mortxo (V-ger ap. A Apend). � Porción.
mortxokada (V-ple ap. A), mortxakada. � Porción. � Eta taka-taka, emon deutsaz, amarreko mortxakadetan,
bost liburutxu [= fajo de billetes]. Erkiag BatB 163.
mortxuratu. v. burtzoratu.
mortzil. � Despreciable. � Agure mortzill aren neskame juango naiz eta bai ederki eman ere. Urruz Iru ziri 34.
mortzilla (V-gip, G-azp), murtzilla (V-gip, S). Ref.: Lh (murzilla); JMB AEF 1928, 18; Etxba Eib (morzillia);
Elexp Berg. � "Tripotages" Lh. "Morcilla. Porruak eta morzillia, inbidixa bako lapikua" Etxba Eib. "Morcillón.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
583