Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
morokilo. v. moropil.
morokiltza. � Gran cantidad de gachas. � Katua eta umea erreta, gizona prakak kiskalduta eta atsoa
morokiltzan garra garraka. EgutAr 30-1-1958 (ap. DRA).
morokote. "Pan de Pascuas (V-arr)" A Apend. v. mokots.
moropil (V-arr-oroz; Añ (V), H (V)), moropilo (H (V)), morapil (V; msOch ap. A), morapilo (-illo V-arr; Zam
Voc), marapil (V-ger-m, G, AN-larr), marapilo (-illo V-m-gip, G-azp), morokilo (-illo V-och), boropil (V-arr).
Ref.: A (marapillo, morapil, moropil, morokillo); A EY I 452. �1. Nudo, lazo. "Lazo, el nudo" Añ. � Lege
batek iru moropil edo orapillogaz estu ta beartuten gaituz onetara. Añ MisE 237. Kokotian txikotaz marapilo
bat egin eta eskegi egingo nindukie! Otx 77 (32 marapillo). Iru marapil egin ta zori ona izaten da (V-ger-m, G,
AN-larr). A EY I 452. �2. morapilo, marapilo. Problema, enredo. � Etzan iñoiz ausartu barruko morapilloa
askatzen. Erkiag Arran 191. Minbiziaren marapiloa askatu orduko euri asko egingo dau. EgutAr 4-2-1973 (ap.
DRA).
moropildu (Añ, Izt 42r, H), moropilatu (-ill- Añ), marapildu. � "Anudar" Añ. "Nouer, faire un nœud" H, que
cita a Añ. � Egin zituzten, / marapilduz zaldi-isatsa / lokarri on aberatsa / ixurrezko amu latza / atzemateko
legatza. Bordari EG 1954, 9. � (Part. en función de adj.). Nudoso, lleno de nudos. "Nudoso" Añ. "Moropildua,
embrollada" Izt 11v. � Nire konzienzia egongo da mataza nastau moropildu bat legez. Añ EL 1 24. Ulle latzezko
soka moropildu bat. Ib. 43.
moropilka, morapilaka. � Haciendo piruetas. � Asi zan artazika ta morapillaka bere anka bizkorrakaz
txilibituaren soñu arin bategaz lagunduta, atzera ta aurrera, ta gora-goraka, ta milla jira-biraz. Kk Ab I 36.
morosko (Arch VocGr, Dv � A, Lh), moroxko (Lh), morroxko (BN-baig ap. Lh). � "Brun (Darthayet Manuel
47)" Dv.
morotar. � Moro. � Almanzor, morotar buruzagi izukaitza. Etxde AlosT 38. Gudaldirik ikaragarriena jokatu
dute morotar eta kistarrak. Ib. 43.
moroxko. v. morosko.
morra (V-gip ap. Iz ArOñ, s.v. txorra eiñ). � Juego de bolos.
morrail. v. 1 morroilo.
morraila. v. murraila.
morral, morrale (G-to, Sal, R ap. A), morraile (AN ap. A � Aq 1050 (AN)). �1. Bozal. � Iguiñaren keñua
eban morraille agoan. Otx Olerti 1959, 165. �2. (V, G, AN, R-uzt ap. A), morrale (B, Sal, R ap. A). Morral. �
Bakoitzak bere morral eta armak artu. Zab Gabon 54. Morraletik ez dizu / zuri iñork jango. Urruz Urz 38.
Pusilla ta morral ta ugelak birrist argi egiten ezpadabe. Kk Ab II 158. Morrale ta traste guztiekaz. Ib. 146.
Bizkarrian morrala ta eskuetan ardau botia zeroiala. SM Zirik 39.
morrallaurre. v. murrailaurre.
morraña. v. 2 morroin.
morrasa. v. murrusa.
morrazaka. v. murrusaka.
morrio (AN ap. A � Aq 329 (AN)). � Mugrón, sarmiento de la vid que se entierra. (Es variante fonéticamente
regular de morroi(n)).
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
573