Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
"Aginzabalduta dao morkola" Iz ArOñ 42. � Lakatzak, lokotzak edo morkolak eperdia latz. Ezale 1897, 136b.
Erabilliaren buruz barrengo mamia, mintza urraturik, xeeki mutxikatua izanik ere, azal-morkolak, beintzat,
jakin-naia eztenka zirikatu bear dik. TAg GaGo 91. �2. "Pino-morkola, cône, pomme de pin" H. �3. "(G-goi),
mazorca de maíz" A. �4. "(V-oroz-och), astillas secas" A. �5. Tronco. � Morkolak astrillatuten asi zanean.
JMB Eusko Folklore 1922, 6 (ap. DRA).
morkoliz. v. brokolio.
morkolot. v. mokolot.
morkon (V-m). � "Decimos de hembra torpe, pesada, no del buen tiempo" Etxabu Ond 115. "Mujer sucia,
grosera" Zubk Ond.
morkondu. "Abandonarse, caer en suciedad (V-m)" Zubk Ond.
morkosta. v. mulkoxta.
morkots (G, AN-5vill, B; Aq 1210 (AN), VocZeg 285), morkotz (Lar � Lcq 28, Añ (G), Izt 45v, Dv, H),
murkuts (B; VocB), molkots, mokots (B), mokotx (V-gip). Ref.: A (morkots, murkuts); A Apend (mokots); Lcq
28; Arin AEF 1960, 73; Iz ArOñ (mokotx); Izeta BHizt. �1. Erizo de castaña. "El erizo de castaño no injertado"
Iz ArOñ. AxN explica karloez (79) por morkotsez. Cf. VocNav s.v. morcoza (Regata) y morcoch (Erro). �
Algodoia arboltxiki baten koskoan arkitzen da gaztaña morkotzean bezala. It Dial 39 (Ur lakatz, Dv kharlo, Ip
mardots). Morkots mardul ale gizenez ondo beteak. Izt C 151. Migel morroia gaztaña-morkotsak jaulkian [...]
danbolin batera. Zab Gabon 33. Bidean beaztupatu zun molkots bat jalkiz. Inza EEs 1913, 12. Iratzeak
gorrituak, gaztain ondoen mokotsak eta arto buruen kukulustak orituak. Zub 101. Gora begira, morkotsa jausi, /
zori txarreko ukitua! Or Eus 76. Bazkal-ondotik kanta-aurreraiño / morkots-aldiro jaso du [burua]. Ib. 87. Gure
aittaren poza, etxean ikustean gaztain morkotsa (AN-larr). Inza NaEsZarr 427. En DFrec hay 2 ejs. de morkots.
� "Morkotsetan azia zera zu (G-to), biguintxo azia izan dala" Inza EsZarr 150. �2. morkotz, mokotz. "Mokotz,
erizo de mar (V-m)" Darric (ap. DRA). � Marraskulu, lanperna ta itxastriku edo morkotzak. Ag Kr 139s. �3.
mokotx. Mazorca de maíz. � Baioneta muturrari arto mokotxa jarri genion. Auspoa 3, 69s. �4. "Racimo de
uva, morkotsa (AN-erro)" Echaide Nav 91.
- MORKOTS ILUPA (murkuts B ap. A; VocB). "Erizo que no tiene grano" VocB.
morkotx. "(V-m), acción de meter en el boche todas las nueces o cuescos de fruta que se arrojan a él. Se usa sin
artículo" A. v. mokoilo II.
morkotz. v. morkots.
morkoxta. v. mulkoxta.
morla. v. borla.
morlantx. v. murlax.
morma. v. 2 horma.
mormo. v. bormu; murmu.
mormor (Lar, H). �1. (Adv.). "Barbullar, mormor hitz egin" Lar. � Murmurando. � Ezer arrapau barik eta
androk mor-mor bidaldurik... "gizon gogaikarriaurik orraitio". Kk Ab II 91. � Murmurando, produciendo un
murmullo. � Mendittik bera mor-mor jausten zan urari. Altuna 89. �2. (Sust.). "Murmullo. Errezuen mormorra
eltzen zan geu gengozen lekurañok" Etxba Eib. � Murmuración. � Mormor barik zer dala egon / beogu
emakumeak? GMant "Izan be" (ap. DRA).
- MORMOR EGIN. Murmurar. � Alkarri dei egiozue etxera, mormor egin barik (1 Petr 4, 9). Ker EMeza (ap.
DRA; Ker mormoxeta).
- MORMORREAN. Murmurando. � Or-emen gizon eta emakumeak, mordoka-mordoka eta mormorrean, gauz
andiren bat gertatzen bazan bezela. Urruz Urz 60. Mor-morrian ekiteko oitura daukonari ziri gogorra sartzen
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
570