26.12.2012 Views

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan<br />

monoteista. � Monoteísta. � Jentil-aroko euskaldunak, monoteistak ala politeistak al ziran? Vill Jaink 23.<br />

monotonia. � Monotonía. � Nere monotoni aspergarriaren / nazkan nekaturik. LMuj Olerti 1961, 107.<br />

monstra. v. mostra.<br />

monta. v. munta.<br />

montadore. "Patrón empresario de la época de los oficios y la manufactura. Patxiko Ertzill, montadoria<br />

Errebalian" Etxba Eib. "Españian eta inguruetan, fabrikante agertzen zan montadore arek, ez eban dornua<br />

limarako eta torniua zuluetarako baño beste elementorik eskillarape baten" Ib. (s.v. torniua).<br />

montaña (Lcc). � Montaña. v. mendi. � Ainbat montaña eta atx artean. Cap (ed. 1893) pról. Goan zen<br />

Yudeako mendietara o montañara (B, s. XVII). BOEans 720. Olibetako montañatik zelietarat igaran zela.<br />

UskLiB 60. Nola kurritzen baitu / montaña eta sasi. Bordel 177. v. tbn. JanEd I 68.<br />

montañar, montañatar. � Montañés. � Montañatar báti hereje bátek nai zio sinestarázi etzéla posible irur<br />

persónak izátea Jangoiko bát sollik. LE Doc 122. Ez deutset montañarrai / dirurik emoten. Zav Fab RIEV 1909,<br />

37.<br />

montañes. �1. Montañés. � Zeren ez naizen kortesanoa, baizik montañesa . (c. 1597). FLV 1993, 459.<br />

Montañesak girela / oro traidoriak. Bordel 52. �2. Montañés, santanderino. � Montañes jendea (1794).<br />

BertsZB 158. � "Pescador venido de Santander, después de haber estado allí durante algún tiempo dedicado a la<br />

pesca" Ort Voc 141. Cf. Arrantz 153: "Urte guzitan juaten dirade / montañesako kostera".<br />

montera (Lcc, Lar, Añ, H), muntero (Urt). � Montera. "Albogalerus, aphez bonéta, aphez munteróa" Urt I 474.<br />

montiatu, montiotu. � Acumular(se). � Montiatunáiak zerbáit óngi Jangoikoarén alzinéko. LE Prog 106.<br />

Montiatzen diren bekátues. LE Matr2 85. Montiatzen dire desgráziak. LE Matr6 274. Añaditus gananziak, ta<br />

montiatus bekatuak (127). LE-Ir. Eztuzié nai-izan bear montiotú zuendako ontasun-tesoroak lurrean (Mt 6, 19).<br />

BOEanm 1288 (Echn bildu).<br />

1 montio. � Montón, cúmulo. Cf. montoi. � Gloria-montio eternobát zéruan. LE Ong 58r. Ar-montioak. LE-Ir.<br />

Kanpora bada botaik jende montio urá, sartuzé, artuzué eskutik eta nesakoa xaikizé (Mt 9, 25). BOEanm<br />

1294. Azken ele eldu zrenetarik oraño badut montio andi bat ezpainaiteke orit nola dren uskaraz. ZMoso 84. v.<br />

tbn. Samper Mt 6, 19.<br />

2 montio. � "(V-arr-m), plano para la construcción de andamios, casas, cimbrias" A. � Leñu orien<br />

yarauntsirako montioa zedarritutakoan, niregana itzul daitezan. Ol Ios 18, 4 (Ker marrazketa, BiblE plano).<br />

montioka. � En gran cantidad. v. montoika. � Agertuko deré profeta falsuak montioká (Mt 24, 11). BOEanm<br />

1327 (Echn aunitz profeta faltso). San Anton: arraultzeak montioka (Sal). Inza NaEsZarr 2397.<br />

monto. v. munto.<br />

montoi (Lcc, Lar, H), montoin (Ht VocGr, Lecl, H; -th- Dv, H), mondoi (H), mondoin (S ap. Lh (que cita a<br />

Alth); Dv, H), mundoi (H), mundoin (T-L), muntoin (-th- Dv � A, H), muntoi (H (+ -th-)), muntxoi (V-m ap.<br />

A). � "Montón de cosas, gauzan montoia" Lcc. "Agregado, conjunto de cosas", "atajo, montón", "montón" Lar.<br />

"Banco de arena, ondar [...] montoia" Ib. "Meulon" Dv. "Amas" T-L. Cf. 1 montio. � Autz monton horribile au,<br />

korronpizione eta zizari ok (B, s. XVIII). BOEans 788. Odolztatu ziran itsasoak gorputz ill montoi erorten<br />

ziradenakin. Izt C 439. Uriko pareta-gañetatik [gorputzak] kanpora bota, edo etxe utsetan montoiak egin. Lard<br />

544. Kalbarioan eta inguruetan zen lur mundoia khen arazi zuen. Ducq 377 (ap. DRA). Ongarri mundoi<br />

bezenbat. Eskualdun Egunaria 1903, 6 (ap. DRA). Tira egik pipa liburu montoien tartean dagoana. Lasa Poem<br />

83.<br />

- MONTOI EGIN. "Amontonar" Lcc.<br />

montoika (Lcc; -th- H), monto(i)nka, mondoi(n)ka (H). � A montones; en gran cantidad. "Acumular [...]<br />

Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten<br />

mende.<br />

560

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!