26.12.2012 Views

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan<br />

monada. v. moneda.<br />

monagillo (V-gip, G-nav, AN-larr-5vill-araq-ulz-erro, B, Ae, Sal). Ref.: Echaide Nav 209; Elexp Berg. �<br />

Monaguillo. � Au apaiz, Dionisio monagillo, Lukas organista. ABar Goi 17. Monagillo belarri luze bat. Lek<br />

SClar 134. Monagillua izandua nauk. In SM Zirik 99.<br />

monarka, munarka. � Monarca. � O erregeen monarka. EZ Man II 91. Monarketan den handiena. Gç 191. Bi<br />

monarkha handienen ama. ES 119. Salütatzen zütüt Xarlemaiña / monarka ilüstria. Xarlem 1266. Zü üdüri<br />

munarka bat / lehen dizügü ikusi. Ib. 1018. Bidal zetzaten gorthera / monarka bisitatzera. Gy 122. Biba<br />

monarka! Ib. 277. Errege eta monarka lesitimo guzien kontra. Elsb Fram 182. v. tbn. Monho 160. Bordel 161.<br />

monarkia (Urt V 173). � Monarquía. � [Yustuak] izanen dire [...] errege koronatuak zeruko monarkian (B, s.<br />

XVIII). BOEans 758. Españako Monarkiaren 33garren orrikan. Izt C 5. Bakarondeak edo monarkiak izango<br />

dira bidageak. Otag EE 1884a, 312. Monarkia bat edo Erregeak-bakarrik-agindutea. Itz Azald 210. En DFrec<br />

hay 24 ejs.<br />

monarkiko, monarkiku. � Monárquico. � Batzu, "Monarkiku" edo oitarikoak dira. Alt LB 27.<br />

monasterio (SP, Urt I 15), monesterio (Lcc), monastio. � Monasterio. � Alegere dago itsas aldean / uda ta<br />

negu beti naranjea; / monesterioan triste monjea. Lazarraga (B) 1180vb. Elexa santa debota bat da / monesterio<br />

barria. Ib. (B) 1198vb. Victoriako monesterioko frailen denboran. Ber Trat 110r. Monasterio eta<br />

Eliza / sainduak bisitatzen. EZ Noel 155. Monasterio hartako abadeak. Ax 378 (V 249). Ezta guti monasterioan<br />

edo kongregazionean egoitea. SP Imit I 17, 1 (Ch, Mst e Ip komentu, Ol lekaretxe, Pi lekaidetxe). Azkenik<br />

ellegatu zen bere etxera, au atzeman zuen monasterio o konbentu egina (B, s. XVIII). BOEans 925. Aberea<br />

bakardegi edo monasterioan utzi zuen. Aran SIgn 20. Monasterio edo komentu handi, eder eta famatu zenbait.<br />

Elsb Fram 156. Monasterioko monja guzien segizioa. Lek SClar 138. Ura abegia monastion barrena igarotzen<br />

zanean! Txill Egan 1956 (2), 28. v. tbn. MEIG I 190. En DFrec hay 4 ejs. de monasterio.<br />

monastio. v. monasterio.<br />

monatxa. "Pez perro, pintarroja, tolla, (Scyliorhinus caniculus), monatxa" FauMar 17. Cf. momatxa.<br />

mondano. v. mundano.<br />

mondar. v. hondar-mondar.<br />

mondeju.<br />

- MONDEJU HANDI (G-goi ap. Arin AEF 1955, 113). Panza de la oveja.<br />

- MONDEJU IZUR (G-goi ap. Arin AEF 1955, 113). Cuajar de la oveja.<br />

mondoi. v. montoi.<br />

mondoil (H, Lh), mundoil (H; -oll Gèze � Dv y H), munddulu (BN-baig), munttulu (BN-baig). Ref.: A<br />

(munddulu); Satr VocP (munjulu). �1. Montón. "Belharra mondoiletan, se dit quand on le ramasse [le foin]<br />

définitivement en meule" Lh (s.v. nai). "Pequeños montones en que se apila la hierba para la noche" Satr VocP.<br />

v. montoi, BELAR-MONTOIN. � Eta erraiten günian ogiek, sarthü aitzinian mundolletan egon behar diela<br />

alhorrian. ArmUs 1893, 27. Eta orruaz ützülika abiatü ziren hur mondoillek, erabilten zien jadanik galüpa xarra<br />

intzaor küxkü bat bezala. Eskual 29-1-1909, 3. � "Munddulu (BN-baig), cerro" A. �2. "Petit homme mal fagoté<br />

(BN)" Lander (ap. DRA). � Deforme, feo. � Irakasten dü hartza, goraki trüfatzez! / Nur da agradatüko gaizo<br />

mondoill horrez! Zibero GH 1931, 113.<br />

mondoildu (H). � Poner en montones. "Belharra, sorhoa mondoiltzea" H.<br />

mondoilka (H), mundoilka (T-L). � "Par tas; au fig., abondamment" H. "Meulard" T-L.<br />

mondoilkatu (H). � Poner en montones.<br />

Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten<br />

mende.<br />

557

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!