Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
perfektotik? ES 365. Molda zadin [harri] hetaz bertze aldare bat bezala. Lg I 188. Birjiña beraren sabelean
moldatu zuen Gorputz bat. Añ CatAN 21. Onelako antz edo imajiñak zeren buruetan ezin moldaturik nekatu. AA
III 319. Fede seindua ezta gizonek asmatua eta moldatua. Dh 111. Berriro moldaturik [...] eleiz atariyak. Echag
71. Bisaia moldatua aingeruen tretuz. Hb Esk 150. Zegaitik alan largau ninduan neure usoak, / iges egiñik
moldau genduan abiatik. AB AmaE 170. Moldatu zuten onek nai bezela [etxea]. Bv AsL 211. Lehenik landareak,
gero bestiak, ximinoak eta azkenean gizonak bere baitarik moldatu izan dire. Lap 7 (V 5). Hitzen moldatzeko
errextasunaz. Arb Igand 17. Halako jauregi xume batek ohatu zuela noizbait, eta moldatu, saindu handienetarik
baten arima. JE Ber 64. Ilhez moldaturikako soka alimale bat dorrean loturik. Lf Murtuts 19. Honelako gizonak
moldatu ditu Erreboluzioak! Arti Tobera 269. Tegiak antzetsuki moldatzekoa. Ibiñ Virgil 111. Aditua dugu
Frantses Azpilkuetan zela moldatu amaren sabelean. Ardoy SFran 68. Mandoen txalmak eta mantak jarri-ta
moldaturiko oea. Berron Kijote 173. Ongi itxuratuak eta moldatuak dauden [Micawber, Rastignac eta beste gizasorkariak].
MIH 336. v. tbn. Gç 180. Gy 51. Arr GB 46. Aran SIgn 66. Elsb Fram 165. Jnn SBi 85. Prop 1906,
60. StPierre 32. Ox 168. Mok 6. Barb Leg 130. Iratz 123. Zerb IxtS 13. Mde Pr 236. Txill Let 117. Vill Jaink
145. Xa Odol 91. Lasa Poem 117.
� Componer (versos, libros, relatos, textos). "Componer versos, &c." Lar. "Hitz lothuak moldatzea" H. "Koplak
moldatu, versifier" Lh. � Katholikoen doktriña hala diat moldatu. EZ Man I 9. Koplak moldatzen. Hm 50.
Moldatu zuen liburuan. ES 113. Zure libru Euskeraz ain garbiro moldatuan. Lar, carta a Mb 278. Euskerazko
gauzak obeto moldatu artean. Cb EBO 21. Moldatu baitzituzten gezurrezko historioak. Lg II 90. Mustro baten
ohoretan bertsuak moldaturik. Monho 60. Berriro moldatua / degu zortzikoa. Echag 254. Antze gutirekin
moldatuak [alegiak]. Hb Egia 84. Paper hura juduek moldaturik. StPierre 34. Ilabetkari horrentzat moldatu
ditudan lan purruxkak. Barb Sup 15. Agerpenak gaurko eguneko edestiaren egikeraz moldatzen ere zerbait
saiatu gera. JMB ELG 9s. Eskua hirur hitz moldaturik itzali zen. Zerb IxtS 71. Selma Lagerlof-ek moldatutako
ipuia. NEtx LBB 129. Hiru katixima moldatu dituela. Ardoy SFran 321. Juan San Martinek ederki baino
ederkiago moldatu duena [hitzaurrea]. MEIG III 122s. v. tbn. Harb 421. In Gç 24. Mb JBDev (ed. 1751), pról.
Brtc 8. Michel LPB 352. Izt C 469. Gy XI. Dv LEd V. Aran SIgn 11. AB AmaE 115. In Ip Hil III. Etxeg in Ag AL
7. CatJauf IV. Ill Testim 1. Ox 141. Etcham 225. J. Artetxe Y 1933, 332. Arti Ipuin 35. Basarri 119. JEtchep 77.
A. Zavala in Goñi 18. In Larz Senper 1. Uzt Sas 20. Xa Odol 347. Muldatü: Ip Hil I. UNLilia 2.
� Emaztiari zer esan nion / moldatuko det berela. Uzt Noiz 29.
� Moldear (sentido prop.). "Iduri hau moldatu zuenak [...], celui qui sculpte cette figure" H. � Zure eskuek,
Iauna, egin naute eta inguru guztian moldatu naute. "Plasmaverunt" (Iob 10, 8). EZ Eliç 313 (BiblE moldatu;
Dv obratu, Ol antolatu, Ker eratu). Unkhüdian dütü joiten, dütü lantzen, moldatzen [ürrhe ta zilharra]. Egiat 205.
Gizona egiteko lenago moldatu zuan lurrez gorputz bat. Ub 5. Gizóna dá loi puskabát orái duén figúran
moldátua. LE in BOEanm 38. Noiz eta ere nuga ongi moldatu beita [...] moldetik khen zazu eta zerbitza. ECocin
38. Zizelik ospatsuenak etzuen sekula moldatu kokots bat aiñ egokia. Otag EE 1882c, 447. Egoki moldatu du,
brontzez, Legazpiren itxura maitagarria. A Ezale 1897, 314a. Horra nun zituen moldatzen [...] bere kanoi
alimaliak. StPierre 27. Nere suan nik dakot moldatzen aintzurra. Ox 169. Han moldatu adailuari sua ezin
ditakela aiher. JE Ber 83. Lurrezko irudi bat moldatzen. Vill Jaink 60. Dornuan moldatu diteken ezpela. Ibiñ
Virgil 91. Egürraren maiastürguan / moldatzen lan ederrian. Casve SGrazi 60. v. tbn. Lard 1. Lap 389 (V 177).
Lander RIEV 1912, 557.
� (BN-arb; VocBN, Dv, H, A), muldatu (S). Ref.: Lrq (mulda); Gte Erd 264. Organizar; ordenar, poner en
orden. "Dresser, préparer" VocBN. "Arranger, mettre en ordre ses affaires. Egitekoak moldatzea" H. "Gauzak
[...] moldatzen denboraz leher galdu dugu (BN-arb)" Gte Erd 264. � Bat-bederaren merezimenduen eredura
herronka hau moldatu dukedala. ES 117. Presuna prestu eta Jainkotiarrak bere barrenean lehenik moldatzen
eta arrimatzen ditu kanporat egin gogo dituen obrak. Ch I 3, 3 (SP ordenatzen). Itxea garbitu ta moldatzea. Mb
IArg I 352. Anziñako autore, erretoriko, poeta ta beste gizon andi lenagoko guzietan ikusi ta ikasi zuena [...]
moldaturik eman zigun. Cb EBO 4. Ai, errege jaunak etorri bearromendú nere etxéra, nola moldatukodút
dezenteki? LE in BOEanm 430. Berriz jokatzeko partiduren bat moldatzen. Izt C 255. Auzi-antza moldatu. Lard
436. Bizimoduba moldatu nuben / diru asko ekarrita. PE 136. Utzirik guziya ondo moldatua, abiatu zan
Erromarunz. Bv AsL 150. Aberastasun horiek bere behar eta atseginentzat antolatzen eta moldatzen ditu. Lap 4
(V 4). Eziñ moldatuko degu uste beziñ erraz ezkontza. Moc Damu 32. Gastuak hain dire moldatu ara
antzedunez. Lander RIEV 1912, 557. "Ingurutxo" bi molda ditute. "Han organizado". Or Eus 193. Liburu-klub
bat moldatu dute, 2.500 harpidedun dituena. Mde Pr 246. Guzur-botuak [...] onen nai aren alde eratuten ta
moldauten ibilten. Erkiag BatB 81. Paperak ihaurek moldatzea. Larz Iru 38. Maiz moldatu zazute / onelako jaia.
Uzt Noiz 38. Azkenerako moldatuko ote zuten, ba, Juanaren biziera? NEtx LBB 61. Bere ontzi ta zapiak
moldatzen. Ib. 90. v. tbn. Sor AuOst 83. � --Eta zer! --diyo señorak mantilla ezin moldaturik. Iraola 21. �
Preparar (alimentos). � Jatekoa moldatzean. StPierre 32. Kikera baten bethe kafe moldatzen du. Barb Sup 18.
Eta nola molda / saltsarekin salda. Ox 92. Bazkari on bat molda zezatela. Barb Leg 142. � Montar, preparar. �
Lanerako izketatu aiz eta goldea moldatzen ez dakik. 'Monter'. Or Mi 113. � "Tokia moldatzea" edo "gertaera
berritzea" esan oi zitzaion. Or QA 154 (traduciendo "composición de lugar"). � Nekatu zan orretarako miatzen
ta moldatzen larrua [arrazkoak egiteko]. VMg 62s.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
543