Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
moldakaiztu, moldegaiztu (Urt, Dv). �1. Volver(se) indócil, rebelde. "Asperari, moldegaiztu. Asperatus est
homo, gizona [...] gogortu, moldegaiztu da" Urt II 426. "Rendre ou devenir difficile [...] à mener" Dv. � Eta
nola komuzki bizi gaizki eramanak molde gaizten baitu, mespresiorekin baizik etzituen errezibitzen bere ama
onaren abisu salbagarriak. MarIl 97. �2. "Desamoldar, moldakaiztu" Lar. �3. (B ap. A), moldagaiztu (V, G ap.
A), moldegaiztu (c. sg. A; Dv). "Entorpecerse" A. �4. "Moldagaiztu, rendre ou devenir difficile à arranger" Dv.
�5. Volverse inmoderado. � Orduan zaio phizten, suhartzen, osoki moldegaizten edaneko thirria. Arb Igand
130.
moldakatu. � Conducir, dominar. � Gaixtagin hori ez dezakegu / nehorat moldaka! Etcham 187.
moldakera. v. moldaera.
moldaketa. �1. Vaciado. � Aski zen orduan eskularruan igeltsua ixurtzea iratxo-eskuaren moldaketa bat
edukitzeko. Mde Pr 332. Ahal izan zituen ere I.M.I-ko laboratorian ukigaiketa zenbaiten moldaketak egin. Ib.
331. �2. "Arreglo" Asp Leiz2. �3. Ordenación, configuración. � Kantoi-moldaketa ordez, zanpatutako
oldarren haunditsuetan bildu eta laburtzen ditu bere indarrak. "Ordenación de conexiones angulares". MEIG IX
126 (en colab. con NEtx). Baina nekez egin nuen nere bidea, mukulu sorgorretik, erantzun gabeko enborretik,
eraren moldaketara. "Modulación". Ib. 137 (id.). En DFrec hay 9 ejs., meridionales.
moldakizun. �1. Creación, formación, fundación. � Lagundi edo Konpaniaren moldakizuna bukatzeko
denpora iritxi arte. Aran SIgn 40. �2. "Qu'il faut, ou qui est à arranger, disposer comme il faut; raccommoder;
conduire, diriger; réduire, dompter; former, façonner" H. �3. "Arreglo. Moldakizun ona du, tiene buen arreglo"
Asp Leiz.
moldakor. "Mañoso, hábil (V-ger)" A Apend.
moldalari (Urt, H). � Creador, hacedor. "Aedificator, moldalaria, egillea, moldatzáillea" Urt I 294. � Zeruek
salhatzen dute / Iainkoaren loria; / Haren obrek deklaratzen / bere Moldalaria. Hm 43.
moldaldi. � Impresión. � Oraiñarteko lan guztien moldaldi barri bat. A Ezale 1897, 255b.
moldamodu. � Modo de construir, de formar. � Molda-modu horrek ez luke, beraz, balio, berez behintzat, eske
eta aginduak aditzera ematen direnerako. MEIG VI 143 (refiriéndose al orden de palabras en la oración).
moldanga. "Desmañado (V-ger)" A Apend. v. moldegabe (2).
moldantza. � Cuidado, guarda. � Etxeko gauzen maneanzan, jan-edanen prestanzan, humeen ta ganadu guzien
moldanzan. Mb IArg I 181. Lan-egun beretan baizik zillegi ez diran saldu-erosi, gauzen karraitze, moldanz eta
era bereko beste zenbait. (Interpr?). Ib. 117.
moldarazi. �1. "Assuefacere, [...] moldatu, moldarazi, molderagin" Urt II 485s. �2. molda arazi. Hacer
componer. Cf. arramuldaerazi. � Mattin kusiari bertsu batzu molda arazi niozkan. Xa Odol 293.
moldartz (Lar, Hb ap Lh). � "Bocel en la arquitectura, moldartza" Lar.
moldartzatu. "Bocelar" Lar.
moldatsu. v. 1 moldetsu.
moldatu (V-gip; SP, Urt I 289, Lecl, Gèze, Dv, H), muldatu (S), moldetu (H). Ref.: Lrq (mulda); Etxba Eib y
Elexp Berg (moldau). � Tr. Escasean en general los ejs. vizcaínos y, sobre todo, los suletinos, en los que, salvo
en Eguiateguy, se documenta la forma muldatu. En DFrec hay 108 ejs. de moldatu. �1. Crear, formar, construir;
dar forma. "Façonner" SP y Gèze. "Formar, componer, sacar adelante una cosa. Azkenian be, moldau dot
nerebixan asmua" Etxba Eib. "Etxeko obria bastante moldauta dauke" Elexp Berg. � Ala erranen drauka gauza
moldatuak hura moldatu duenari, Zergatik hunelako egin nauk? "Formée". Lç Rom 9, 20 (TB, Bibl moldatu).
Eta Eba haren saihets hezurrez moldatua. EZ Man II 97. Bai lurrak bere fruitua / ordua[n] moldatuko. Hm 90.
Ohea pausuarentzat / aranzez moldatua. Arg DevB 55. Zenbat denbora moldatzen dira indikatiboko preterito
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
542