Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
Eusk 1974, 160. v. tbn. Moc Damu 21. Monja s.: LE in BOEanm 519. Lek SClar 109.
- MOJA-SARTZE. "Toma de hábito. Monja sartzia dago gaur Isasiko konbentuan" Etxba Eib. � Gero monjasartzea
ta profesa. Lek SClar 121.
- MOJATAN. De monja, siendo monja. � Zer egin zun Magali gaixok mojatan. 'Étant nonnain'. Or Mi 39.
- MOJATARAKO. Para monja, para hacerse monja. � Nik... mojatarako ustea darabilt. Ag G 283.
- MOJETA-. (En casos locales de decl.). En (a, etc.) el convento, las monjas. "Endevotarse, monjetara jaiera
artu" Lar. � Monjetako ontzari. Noe 15. Karidadeko monjetan sartu zen. Goñi 111. Etxerik etxe, mojetara ta
apaizetara, paperen eske ta soñeko billa. Ag G 316. Mojetarako agiria. Ib. 317.
mojagai, monjagai, monjagei (V-gip ap. Iz ArOñ). � "Aspirante a monja" Iz ArOñ. � Praile edo monja gei
bati juakonak. fB Ic III 329. Iru lau bat atso, dena beltz / ta monja gai gazte, / xirriki-xarraka datorren / apaiz
xaar beste, / meza-mutilla, ta nor dakust? / beren itzal luze. E. Igartza Olerti 1961, 102. Apaizgai ta
mojagaientzat dala esango didazu [otoitza]. MAtx Gazt 89. � Novicia. � Mojagaiak egiña. Gazt MusIx 162.
mojaki. � Especie de monja. � Ori? Ori ezten mojaki pinpiriñ bat baizik. Alt LB 82.
mojategi, monkategi. � Convento de monjas. � Oba neban monkategi baten sartu banintz. A BeinB 41s.
Mojategiko ate zabal astuna. Ag G 339. Mojategi batean sartzera niyoan. Or Mi 37. Beasko mojategian. Gazt
MusIx 162.
- MOJATEGI-BURU. Superiora de un convento. � Abilako Oñetakodun karmeldar mojategi-buru izanik. Gazt
MusIx 143.
mojatu. "Entrar monja; profesar una religiosa. Mojatzeko gogoa neukala esan nion amari" Gketx Loiola.
mojatxi. � Dim. de moja. � Barakullu mojatxi, / ortik irten ez ba adi, / autsiko nik etxeñi. 'Nonnain'. Or Mi 102.
mojatxo, monjatxo, monjatxu. � Dim. de moja. � Monjatxo bat oso eri. A Ardi 75. Aizpa lekaimea
(monjatxoa) ikustera. Ib. 9. Baladiko mojategian mojatxo txuri biurturen. Or Mi 39. England-en nintzala,
Jesusen Lagundiko bat etorri zan ni nengoan urira, ango monjatxoei gogo-iñarkunak emoteko asmoz. Ibarg EG
1958 (5-6), 509. Bere okerrak ekarri deutse zigorra, monjatxuen esatez. Erkiag BatB 201. Mojatxo bat jaiki da /
goizean kantari. NEtx LBB 308. En DFrec hay 4 ejs. de mojatxo. v. tbn. JAIraz Bizia 89 (monjatxo). � Nombre
dado a un tipo de caracol. � Begira zenbat [barakullu] saskian: mojatxo, arakoi ta galtzukoi. Or Mi 103
(traduciendo el prov. mourgueto o el fr. nonnain).
mojatza, monjatza. � Estado religioso, de monja. � Inor prailetzan edo monjatzan galdu ez dedin. fB Ic III
329. Umetza, gaztearoa, monjatza, mirariak eta eriotza ta zerua. Lek SClar 108.
mojetxe. v. MOJA-ETXE.
mojon. "Interj. con que se acompañaba la puesta de un trozo de pan en la cazuela de donde comía la familia, en
señal de alto el fuego. Ze mojon eta zer arraixo demonio dogun gosiakin!" Etxba Eib.
1 moka. � (En la expr. kafe mokako 'café de Moca'). � Ekhar nazan Baionatik libera bat tabako / orobat
xokolotetik eta kafe mokako (1765). RIEV 1923, 155.
2 moka. "(Hb), vase en fer blanc d'environ un litre" Lh.
mokada. � Contenido de un pico. v. mokotara. � Txoritxoen ama mokadarekin kabiaren ertzera etorri zan.
Arr GB 60.
mokader (Lar, Añ (AN), Izt 86v, Bon), bokader (V ap. A; Mic 8v), mokadore, mokadre (Ae ap. A Aezk 296).
�1. Pañuelo (moquero). "Pañuzuelo" Mic. "Sonadero, el pañuelo" Lar y Añ. "Pañuelo, mokadera, likelea" Bon.
v. mokanes. � Dozena erdi bokader surretakoak. Mic 15. An arkitzen diran guziak leiotik, balkoitik eta toki
ageri guzitik biba-ka, mokader zurizka ta beso-ka dagozkala. Mb IArg I 365. Ez zindue mokadorerik zeure /
izerdi andiaien txukatzeko (Ibero, s. XIX). FLV 1988, 149. �2. (H), mukadera (det., SP, Dv � A, H).
"Mukaderak, mouchettes" SP. "Despabiladeras" A.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
527