Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
(He moldatu, TB aphaindu, Ol y Ker atondu, IBk e IBe eratu, Bibl apailatu). Dekretak [...] ematzen eta
moderatzen. Tt Onsa 50. Moderatu enfadoak eta atrebimentuak. El 88. Sentidu guziak [...] modestiaz moderatu
bear dezute. Cb Eg II 42. Plazeren erregelatzea eta moderatzea arrazoinaren eta fedearen arabera. Brtc 220.
Pasione gogorrenak bear dire moderatu eta korrejitu (B, s. XVIII). BOEans 905. Plazer, gustu, gutiziak /
moderatuz zuhurki. Monho 96. --Zer gobiernu da Españakoa? --Bakarondaz moderatua, primuarra edo
jatorrizkoa. EConst 38s. Eztitasun horrek moderatuko ditu gure bizitasunak. Jaur 150. � (Part. en función de
adj.). "Aequanimis, [...] sosegátua, moderátua, igoála" Urt I 326. � Estranjerén ostatuz gogotik rezebizale,
onén onhetsle, zuhur, iusto, saindu, moderatu. Lç Tit 1, 8 (He moderatu; Dv begiratu, Ol bere yabe, Ker, IBk,
IBe y Bibl bere buruaren jabe). Atseginik txikienak edo moderaduenak bere. Cb CatV 64. Biz dibérsio dezénte,
biz edáte moderátua. LE Prog 112. Zer da liberalismo moderaua? Itz Azald 52. Iturriaga, liberal kutsukoa,
moderatuetakoa noski. MEIG VI 56. En DFrec hay 6 ejs. de moderatu.
moderatuki. "Abstinenter, moderátuki, [...] nahasi gabe" Urt I 57.
moderatzaile. �1. "Moderador" Lar. � Karitate argitu bat emanez zeloari, / haren moderatzailetzat eta haren
gidari. Monho 50. En DFrec hay 9 ejs. �2. Moderado. � [Robespierreren] ordez moderatzalleak agintari jarri
izan ziralako. Izt C 395.
moderazio (Urt), moderazino, moderazione (Urt). � Moderación. "Aequalitas, [...] moderazioa, moderazionea"
Urt I 325. "Abstinentia, moderazioa, modestia, moderaziónea" Ib. 57. � Seigarrena, kontinenzia edo
moderaziñoa. Cb CatV 61 (tbn. en CatBus 37). Goardátu moderázioa. LE Prog 110. Laneán trabajatzen deláik
moderazioreki aplikaturik. Ib. 100. Gauzai gusto obia artzen zaien moduko moderazioaz gozatzen dituzula zere
ondasunak. CartAnd 393.
moderez. "Immoderación" Lar. Cf. tbn. Lar: "Immoderadamente, moderezkiro", "immoderación, moderezte",
"immoderadamente, modereztero".
moderia. � Moda (en sdo. peyorativo). � Luxuriarén zebo dire moderia banoak. LE in BOEanm 560.
modernakiro. "Modernamente" Lar.
modernismo, modernismu. � Modernismo. � Lizardi modernismu estu ta gogor xamarrera irtenaz. LMuj
BideG 24.
modernismozale. � Modernista (en religión). � Razionalismozaleak e.a., gaurko egunetan Modernismozaleak,
nor baño nor etsai ikaragarriagoak izan dira. Inza Azalp 91.
modernizatu. � Modernizar. � Hek duke izaitekotz eskual etxea erortzetik beiratuko, bizitegia eta barrukiak
modernizatuz. Herr 9-1-1958, 1.
moderno (Lar), modernu, moderna, moderne (Lar), monerno (H). � Moderno. Larramendi deriva moderno de
modu más erne, lo que explica la forma moderne. � Lehenagoko auktor handi eta oraiko moderno
famatuietarik. Mong 587. Eskualdun gaztek, betiko terrenta hartan ez egoiteko emaiten baliote beren eskualdun
bestari gostu onezko aire modernago bat. Sokorri Gazte (mayo) 1960, 1. Olerkari guztiak, nazi zaarrak naiz
modernuak. Vill Jaink 118. Gure aro modernuak gizonaren eskubideak aldarrikatu ditu. Ib. 173. En DFrec hay
46 ejs. de moderno y 2 de modernu. � moderna. (Con marca de género). � Neskatxa moderna hetarik zen. Herr
24-12-1959, 2. Egungo emazte modernak. Osk Kurl 22.
modernoro, modernero (Lar). � Modernamente.
modernotasun. � Modernidad, cualidad de moderno. � Modernotasun bat du, lehenbizi, Saizarbitoriak;
gaurkotasun harrigarri ta miresgarria. Zarate ELit 117.
modeski, modestki. � Modestamente; pudorosamente. � Modestki kofesatokitik ilkhi zaite. EZ Eliç 165. Zeren
orduan klarki eta modestki erraiten du eztuela halako gaitzik. SP Phil 195 (He 196 modeski). Sainduen
pentsamendu halto eta sothilak modestki eta garazioski deklaratzen tu [eskuarak]. ES 192. Begiak modestki
beheititurik. CatLav 247 (V 125). Behar gira modestki bülüzi. CatLan 110 (100 modeski). Mintzatu behar
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
515