Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
mobilizatu. � Movilizar. � Mobilizatu ditu langileak eta armadaren meneko jarri. Herr 4-12-1958, 1.
mobimendu. v. mugimendu.
mobimentu. v. mugimendu.
mobitu. v. 1 mugitu.
moda (V-gip; Lar, Añ, Hb ap. Lh), modea (det., Lar, Añ), muda (S). Ref.: Lh y Lrq (muda); Elexp Berg. � Tr.
Documentado desde mediados del s. XVII. Hay ejs. de todos los dialectos. En DFrec hay 38 ejs. de moda. �1.
Moda. � Moda laudatzeko hari [iratxarlozko soina] / begira zagokala. Arg DevB 47. Lekhurikan ez modari /
aldatzeko fazoiña. Ib. 51. Bestitzeko moduak ta modak. LE Prog 116. Igaroten jakee denporia zertzuk moda
dirian konteetan. Mg PAb 46. Agertzen diran moda guziai jarraitu bear diezala. AA I 601. Moda ergelei
jarraiki. Dh 149. Modia dalako euren aragijak agirijan darabilzenak. Astar II 150. Üskal-Herri huntan balitz
moda / prozesen üztekua. Etch 514. Barkoxen besta berri / zen lehen besta handi, / bena ideki derezü zük muda
eder hori. 'Cette belle coutume'. Ib. 480. Galtzak moda zaharrean eginak. Elzb PAd 6. Emazteak ari ziren iruten,
oraino baitzen moda, heientzat lan hortan artzeko. Elsb Fram 137. Parisen erneten da / moda bat astean. Azc
PB 203. Modea da gaur zerbait direnak / baltzeoz jolastutia. Enb 180. Ogi-joiteko mekanikak ezagutuarren,
moda xaharrari badarraizkio. JE Ber 18. Benetako literatura-moda biurtu [barne-egunkariak]. Txill Let 74.
Ondartzetara joateko gar, zaletasun eta moda ori. Erkiag Arran 121. Gai sozialak moda biurtu dira gaur. Vill
Jaink 155. Ene senharra pixka bat leheneko modakoa da. Larz Iru 34. Moda berriko idaia zonbaiti soberaxko
atxikia. Ardoy SFran 95. Edozein blue / azkenengo modako airea. Lasa Poem 91. Zonbait [kantu] frango
ausartak, denbora heietako modan. Lf ELit 104. Ez ote den hori oraingo moda txoro horietakoren bat. MIH 191.
v. tbn. Zuzaeta 137. Añ NekeA 236. Gco I 445. fB Ic I 324. JJMg BasEsc 193. Bordel 106. Hb Esk 184. Gy 190.
Bil 74. Xe 312. Bv AsL 49. Zby RIEV 1908, 84. Itz Azald 212. Xikito 13. Belaus LEItz 109. Barb Sup 59. Etcham
214. Kk Ab II 54. Or QA 103. Mde Pr 152. SM Zirik 84. BEnb NereA 93. Basarri 99. Uzt Auspoa 43, 113. Lab
SuEm 196. Mattin 118. Azurm HitzB 44.
�2. (Urt II 72). Modo. � Hitz hauk oreiñek aditzean / egiñen tie jauziak; / hariko dituk bere modan / dantzan
arroka mendiak. Gç 134 (no parece errata por modu, ya que el metro exige un bisílabo). Mintzatzeko moda
hoietan. "Locutions". Arch Gram 27.
- MODA-BERRI. "(L, BN, S), amateur de nouveautés" Lh.
- MODA-DENDA. Tienda de modas, de vestidos. � Moda-denda. Lekuona in Mattin 137.
- MODA-ERAKUSKETA. Desfile de moda. � Irudi-andana luze honek prozesioa dirudi [...], edo modaerakusketa.
MEIG I 178.
- MODAKO (V-gip ap. Elexp Berg). a) De moda; hecho, puesto, etc. según la moda. � Eliza modakoa / ez da
lehenekoa. Monho 30. Jaunzi modakoetan. AA III 604s. Batek imiñi dau onelako modako jantzija. JJMg BasEsc
189. Bota ederrak merke / eta modakoak. Echag 143. Eskergabe izigarriak / eta moldegaitzkeriak / ez dirade
gutiago / izanen bethi modako. Gy 291. Zoroak dire beraz zenbeit yaun modako. Hb Esk 198. Korbata modakua
naiko du? Iraola 75. Modako / traje bat. Tx B 117. Oso modako jarri zaizkigu ipui-leiaketak. NEtx LBB 112. v.
tbn. Bil 74. � (Con reduplicación intensiva). � Bi Mari Puntta moda-modakoak. NEtx LBB 199. b) Del modo.
"Archaicus, lehenagoko modakoa" Urt II 254. c) Seguidor de la moda. � Jangoikuak librau zagizala barberu
modako, dotore txar, apaindu ta barritxubetati. Mg PAb 46.
- MODAN (V-gip ap. Elexp Berg). a) De moda. v. BOLADAN EGON. � Inpietatea modan bezala ezarria izan
zen. Elsb Fram XI. Alemanak [...] yarri ziran "modan". Ldi IL 162. Len Amerika zegoan modan. Basarri 135.
Modan balego, zorioneko / litzake gure euskera. BEnb NereA 88. Zorioneko ostikoketa / txit modan jarria dago.
Uzt Sas 325. Pastoralak modan baitziren. Lf in Casve SGrazi 10. b) A la moda, según la moda. � Idikia modan.
ECocin 6. Agertzen da Mikaela, modan emana. Barb Sup 52. Gaztiek orai modan / bihar dute bizi! Mattin 138.
- MODARA. a) Según el modo. "Archaicus, [...] lehenagoko gisara, modara, trazara moldatua" Urt II 254. b)
(V-gip ap. Elexp Berg). A la moda, según la moda. � Adi zagun burijesa modara solasean (1765). BertsZB 106
(recogido tbn. en Arb Igand 23). Kolorezko zintakin / modara jarriyak [kofiyak]. Echag 82. Naiz Tximiñua jantzi
/ modara Parisen. Urruz Zer 84. XIV-XV gizaldiko modara Bieta, Beata deitzen dio. Lek SClar 118. Modara
jantzi ta modara ibilli. SM Zirik 85. � (Con reduplicación intensiva). � Barberu ondo apaindu bat,
pantaloeduna, ta moda modara janzija. Mg PAb 190. � Como es habitual. � Ez modara, konfesiñorik bekatura,
bekaturik konfesiñora. Añ LoraS 156. c) (Ponerse) de moda. � Emakumetan sartuko balitz / gure izkuntza
modara. BEnb NereA 93.
- MODATIK JOAN, PASATU (pasau V-gip ap. Elexp Berg). Pasar de moda. � Balmes "modatik" joan zan,
gizona. Lab EEguna 77. Anai maiteok, sinistu gero, / modatik joan zala ori. Basarri 141.
- MODAZKO. De moda, según la moda. � Banidadezko beztidura modazkoetan (B, s. XVIII). BOEans 254.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
513