Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
argi ta zoli bein ta barriro esanik, kaleak kale iragan zituan atso ximur arek, leengo artazien ezten-miztoa
zuzentasun-ezpata biurturik. Erkiag Arran 187. � "Lengüeta del ancora, anzuelo, mistoa" Lar. �2. "Veneno" A
(que cita a VMg). � Eldu zan udaberria, ta nola ondo biziaz gizendu zan sugea, azi zitzaion mistoa edo
benenoa. VMg 10. Jasa biziya dakar berela / ekaitz-oiuak / mixto sumiñkor latza bezela / sube txistuak. EA EEs
1913, 116. Etxea miztua (veneno) zerion subetegi irudi zitzaion. Etxde JJ 56. Sugea bezala, [...] miztoa zeriola,
xixta ta zimiko. Zait Plat 151. Edo-ta eguzkiak sekulan argitu gabekotan / edo-ta mixtu-gaixtoko abere-taldeak /
bizi diran Nilo-zabaletan. Berron Kijote 154. � Engrazik subegorria iduri zun mixto-jario. Etxde JJ 170. Ekin
zion mizto-jario Engrazik. Ib. 126. �3. (V-gip, G-azp, AN-gip; H). Ref.: A; Gte Erd 291. "Lengua murmuradora.
Emakume onek mizto txarra dauko (FSeg)" A. "Mizto edarra du orrek" Gte Erd. � Berekin darabil misto bat
iñori ere barkatzen ez diona. AA II 95. Itzegingo det garbiro, baña ez uste izan itzegiten dedala urliagatik ta
sandiagatik, zenbait misto gaiztok erausi oi duen eran. AA III 366 (598 mizto).
- MIZTODUN. (Lo) que tiene aguijón. � Erensuge onek zazpi buru miztodunak zitun. Etxde JJ 93.
� Etim. Compuesto de *bini 'lengua', con el suf. diminutivo -to.
miztokatu. � Aguijonear. v. miztotu (2). � Itz oek entzutean, saietsean ezpareak miztokatu balu, ez uan
erneago jarkiko ta zutituko. TAg GaGo 72.
1 miztor (G-azp; -st- Lar, H (G)), mixtor (AN-ilzarb), miztura (G-to). Ref.: Bon-Ond 141; A (miztor). �
Aguijón. "Lengüeta de víbora" Lar. � Butrongo sugeak emen utzi bear izan zituan bere pozoi ta miztorra. NEtx
Antz 14. Koko Miko, Koko Miko, / sugea etorriko. / Miztor zorrotzak txistu, / zu nundik irentsiko. NEtx LBB 317.
Alper zorri oiek lana auzoan eta miztorra aoan izango zuten. Ib. 177. � "Mingain luzea da hori [...]. Orrek
dantzatzen du miztorra (G-azp)" Gte Erd 291.
2 miztor. "Abejorro" Asp Leiz2. v. 1 listor.
miztotu, miztatu. �1. Afilar. � Alde batez miztatutako azagaimuturra. JMB ELG 37. Isturitz-ko gezi-mutur
alde bietatik miztotua. Ib. 40. �2. miztatu. Aguijonear. v. miztokatu. � Euliak, bazkal-ondoan ixil, / orain
ostera, furrundaz, / gurdia zama dan bitartean / beiak miztatzera doaz. Or Eus 318.
miztu, mixtu (G-azp). � Chupar, libar. v. miazkatu. � Atozte, arren! erle txukunak, / igortzi nere kopeta! /
Berriren berriz odol-loreak / ezti-jarioz daude-ta. / Miztu arretaz biotz-lorea, / ozpiña bezin garratza. Loram
154. Onatx, erletxoak, Lore ori miztu! Loram Y 1933, 252. Erleen antzera, mizten ari da / goiko ederdunak, / ta
gozotasunak. Alzo Olerkiak 855 (ap. DRA).
miztura. v. 1 miztor.
moabita. � Moabita. � Semeek bi moabita gazte hartu zituzten emaztetzat. Zerb IxtS 50.
moabitar, moabiar, moabitiar, moabetar, moabtar, moabdar. � Moabita. � Rut moabitarra. ES 193. Emazteki
moabitar bat. Lg I 250. Moabitarrek uste izan zuten ur hura odolez gorritua zela. Ib. 369. Moabtarren eta
Amontarren jainkoak. Lard 216. Moabitarren aita. Dv Gen 19, 37 (Urt moabiar, Ur y Bibl moabtar, Ol
moabetar, BiblE moabdar). Ar-ko moabetarra, Ker Deut 2, 29.
moakil. v. morokil.
moalla. v. moila; muraila.
moarra (det., G-to). "La rama grande" Iz To. Cf. mogarra.
moarratu (G-to), muarratu (G-to), muartu (G-to). Ref.: A; Iz To (moarra). � Podar. v. modorratu,
montxarratu. � Lizar moarratua bezain murri. Or Mi 15. � (Fig.). � Badaiteke ere amorante-saila gure
artean zertxobait moarratua agertzea. MEIG I 178. [Cantinflasek] trebe baino trebeago dihardu [...] ohiturazko
pailazokeriak apurren bat moarratu dizkiotelako edo. Ib. 182.
� Etim. Para la posibilidad de que provenga de *morroatu (morroe + -tu), v. BAP 1955, 285.
mobilier. � (Adj.). Mobiliario. � Inposizione Mobiliera deitzen denaren pausatzeko. Revol 137.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
512