Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
idekook bata-bestetzea izkuntza biziduneen mizkakeri kaltebakoa da. Alt EEs 1914, 142. Zek makaldu ete gaitu?
Laztasunak ala mizkeriak? Eguzk LorIl 184 (v. tbn. GizAuz 11). Bere ixakerearen kaltezko beste mizkeri askorik
jan ixan ezpa-leu. Otx 108. Jauregiko mizkerijak jaten asi zaneko urdalletik gexotu zan beriala. Ib. 92.
Olagizonen eta nekazarien lana baixen yaso ta mizkeri-bakoa. In Akes Ipiñ 4.
mizketu (Lar, Añ), mizkatu (L ap. Lh; Añ). �1. "Enlozanarse" Lar. "Lozanear" Añ. "Prendre de la vigueur. Ogi
horiek mizkatzen hasiak dira, ce blé a commencé à devenir vigoureux" Lh. �2. (V ap. A; A Apend). Enviciar,
engolosinar. "Landara mizketuak dira zintadikoak, zardin-zardin asten direanak, las plantas de un vivero están
mimadas, crecen esbeltas" A (s.v. zardin). � Hugo jakitun andiak diño gure bizitza au dala sosegu bagea, [...]
jateko andiak auspertuten dau, barauak maskartu, erregaloak misketu ta gastatu. Añ MisE 113. Ainbeste
denporan [olloari] jateko eta traturik onena emoten egon eta gero lotsabako bat mizketuten ibilli zala jakin
behar? Bilbao IpuiB 258. � misketu (V-ger). "Oin jakanan ordez esaten dabe miskiñe edo misketue. Miskiñe da
jaten. Umeakaitik esaten da. Baña miskiñe ta misketua bat dirala uste dot. Biak esaten dira gauza onak gustetan
yakozanagaitik" (Comunicación personal de L. Villasante).
mizki. "(L-ain), bagatela, menudo objeto sin valor" A.
mizki. v. mizke.
mizkin (V-gip ap. Etxba Eib; Lar, Añ, H), miskin (SP, Urt III 93, Lecl, H). �1. Mezquino; rácano, tacaño.
"Gueux, délabré, zirzilla" SP. "Gizon mizkiña emoteko orduan" Etxba Eib. Cf. VocNav s.v. misquiñoso y
mizquino. � Mizkina, una rega (1025). Arzam 343. � Egiten dabe pekatu mortal arako guraso miskin eta zeken
euren seme alabai ezer emoten ezteutsenak. Astar II 89. Zelan sinistu ginaike zeken eta miskin izango zala bere
amagaz [...]? Ib. 276. Ene Jaungoikoa, nere biotz au zurea dezu, baña badakit Zuretzako sobra mizkiña dala.
Ant JesBi 132. �2. "Niais, miskiña" Ht VocGr 389. �3. "Llorón, miskin" Lar. �4. (V-ger-m-gip, L-ain, B),
mixkin (V-gip, G-to). Ref.: A; Iz UrrAnz y To (mixkiña), ArOñ (mixkiñ); Etxba Eib; Elexp Berg. "Goloso" A.
"Mixkíña, el que es demasiado melindroso en comer" Iz UrrAnz. "Oso mizkiña maixan, jateko guztieri arpegi
zimurra ipintzen detsala" Etxba Eib. "Ume mizkina, melindroso para comer" (Comunicación personal de L.
Villasante). "Mizkiñ demasa izandakua da umetan" Elexp Berg. � Ohoin mota asko baditugu. Tipi mixkin
hoitarik zonbaixka: magasinetan ebasten dute esku-menean dituzten xurruburruetarik bat edo bertze. Herr 20-8-
1964, 2.
mizkinda. "(G-to), ocuparse en picar de un plato y otro, pero sin comer nada en cantidad suficiente" A (a pesar
del significado que da Azkue, no se trata, obviamente, de un verbo). "(L), gourmandise" Lh.
mizkinde. "Mezquindad" Lar.
mizkindoi. � Goloso, regalón. v. mizkin. � Ez nazu mizkindoia. Txolokate, goxo ta eztigarriak, nai
duanarentzat! Lab EEguna 62.
mizkindu, miskindu (SP, sin trad.), meskindu, mixkindu. �1. Apocar, disminuir. � Pobreziak zehatzen,
estorbuak meskinzen, [...] tristeziak akometatzen [...] banau. Harb 411s. Aise mendra zitaken sujet eder hori!
Aise mixkint zitaken gai ospetsu hori! Herr 27-2-1958, 4. �2. (V-gip, L). Ref.: Lh; Elexp Berg (mizkinddu).
"Devenir gourmand" Lh. "Mizkintzen ari da ume ori" (Comunicación personal de L. Villasante). "Volverse
melindroso. Len jatun ona zan baiña oiñ mizkindduta dago" Elexp Berg. �3. "Miskindu (Hb), devenir grimacier"
Lh. � Medikuak eskuratzen ditu [zigarroak], erhietan itzulikatzen eta sudurra mizkinduz usaindatzen. GAlm
1963, 6. (Liburuen) tituluak ikustearekin kolpatuari mizkindu zitzaion sudurra, ilhundu arpegia. Etcheb Obrak
15 (ap. DRA).
mizkineri. v. mizkinkeria.
mizkinkeria (V-m-gip, L, B), mixkinkeria (V-gip), mizkineri (V-m), miskenkeria. Ref.: A (mizkineri); Lh
(mizkinkeri); Elexp Berg. �1. "1.º gula, gastronomía; 2.º golosina" A (que cita el ej. de fB). "Beti mizkinkerixan
ibilli barik garbittuizu plater ori" Elexp Berg. � Premina bagako txokolate, ardao, merijenda, mizkinerija, [...].
fB Ic II 143. Zekenkerija, miskenkerija [sic] edo ondasun gurari larregija da gatx gustijen sustraija. Astar II
174. �2. (V-gip ap. Etxba Eib). Tacañería. "Mezquindad. Mizkinkerixia izan da gure partetik, esku-utsian ara
agertzia" Etxba Eib. � Orrela andre-gaiarekin gertatzen danian mutill-gazteak ur-aparra bezela ibilli bear du
diruba, eta ez mizkinkeriyan! Moc Damu 27s.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
509