Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
- MISTERIO EGIN. Admirarse. � Ahamen guzietan misterio egitea, bihotz umu, malgu, flako, platetara erne
eta emana baten seinalea da. SP Phil 320 (He miretsiarena egitea).
- MISTERIOZKO. (Adnom.). Misterioso, maravilloso, admirable. � Hura izan dela egiazko Abrahamen eta
Dabiden hazia, Spiritu Sainduaren berthute misteriozkoz konzebitu izan bada ere. Lç Ins G 3v. Arrosa
misteriozkoa. Gç 147 (v. tbn. MarIl 42, Añ CatAN 79). Hitz edo mandatu misteriozko neretzat gord-estali batek.
Mb IArg I 53. Giristino garen guziek egiten dugu Jesu-Kristoren gorphutz misteriozko hura. Dh 256. Lo zetzala
amets misteriozko bat egin zuen. Lard 35. Mixteriozko ahal eta indarra duen gauza bat. Barb Sup 154. Xilintxa
mixteriozkoa jo eta jo huna hasten dela. Ib. 156. [Azkueren hiztegia] gizon bakhar batek egiteko, erran ditake
mixteriozko lan bat dela egiazki! Lf ELit 300. Misteriozko lupe itzaltsuetan galduko haiz. Lasa Poem 83.
Xoraturik egoiten nintzan mixteriozko gizon horiek gogoan. Xa Odol 31. Gauza onexek badirudi misteriozkoa
dela. "Cosa de misterio". Berron Kijote 76. [San Juan de la Cruzen poemak] maitasun kanta profanoen oihartzun
bizia dira maiz, misteriozko alkimia baten bidez jainkozko bihurtua. MEIG III 106. v. tbn. Ub 102. Jaur 153. Gy
197. A EY II 246. Erkiag BatB 20. Ibiñ Virgil 42. Mixteriozko: Ox 45. Zerb Azk 97. Osk Kurl 175. Lf CEEN
1973, 129.
misterioño, mixterioño. � Dim. de misterio. � Bada hor mixterioño bat, oraino argitzekoa. Herr 11-8-1955, 4.
misterioso (Urt II 74), misterios. � Misterioso, admirable. � Egin dut neure loan amets handi bat eta misterios
bat. Tt Onsa 5. [Luis ta Estanislao] biak dira arako relijioaren santa santorum barrenean sarturik zeuden
Serafin biak, [...] Arka Misteriosoa estaltzen zutenak. Cb Just 4. Harri misterios hartarik athera zen su hartaz
aditu behar dugu Izpiritu sainduaren sua. Lg I 207s. Amets misterioso batzuek. Gco II 68. Izen misterios horrek
erran nahi du Hebroko lengoajan itsasoko izarra. MarIl 101. Portretean zituen begi misterios, irritsu hek berak.
Mde HaurB 69 (v. tbn. 74). Zerbait misterios eta trankil susmatzen zan alde hartako aizean. Osk Kurl 75. En
DFrec hay 2 ejs. de misterioso y 2 de misterios.
misteriosoki, misterioski. � Misteriosamente, admirablemente. � Misterioski sofriturik / harengatik herioa. Gç
39. Hitzen bernizadurarik gabe, misterioski gauzak konpasatuak bezala deklaratzen baititu [eskuarak]. ES 191
(388 misterioskiago). Zerén signifikatzenbaitu [matrimonioak] misteriosokí unióne sandu dibinogúra. LE Matr2
80. Gero jakingo duzu, esan zion misterioski. Mde Pr 182.
misteriotasun. � Cualidad de misterioso. � Hitzaren misteriotasun hori aztertu ta adierazi nahiez. Zarate ELit
91.
misteriotsu. � Misterioso. � Agur, pasione sainduaren memorio misteriotsua. Harb 15. Baldin izen xoiletan
bada hain misteriotsu, ezta oraino gutiago berboetan ere. ES 89. [Janziak] txit kostu andiko eta misteriotsuak
ziran. Lard 84. Itz misteriotsu oek, sekulan aditu gabiak, gogoan artu zituzten. Bv AsL 23. Asmo au amets
misteriotsu baten bidez ontzat emana. Arr May 169. Itxas-kolperen batek bakarrik eten oi zun tarteka,
txutxuputxuka misteriotsu eta aldagaitz (cuchicheo misterioso y monótono) au. Etxde Itxas 187. Apaiz bikario
jauna, beltzez jantzirikako sorore zahar eta misteriotsu batzurekin. Arti Tobera 263. Alde orotarik indar bortitz
eta misteriotsuak. Vill Jaink 31. Ene subkonstzientea ere menpean hartu zuen sekuentzia misteriotsu hark. PPer
Harrip 12. En DFrec hay 3 ejs.
mistifikatu. � Engañar. � Ez zitzaion sobera eder, / biaia guziak alfer, / ikhustea bethi, hark bere burua / hetaz
mistifikatua. Gy 307s. � (Part. en función de adj.). � Ni, damurik, ez nauzue euskaldun horietakoa, Barojaren
harako "mistifikatu" xamar haietakoa baizik. MIH 393n.
mistika. � Mística. � Ogeita amairu urterekin / gramatika ikasten, [...] / ta gero mistika / teologiarekin. MSIgn
RIEV 1931, 347. Banago Platon ez othe behar litaken izendatu mistika lurtiar horren aintzindari! Lf in Zait Plat
XX. Sortzalde-sartzaldeko mistikarik beroena ta ameslariena ere aren [Platonen] alorretan sortua ta ernea duzu.
Zait Plat 7. Ideologiak --edo mistikak, orain esaten dutenez-- eman oi dio komunismuari berebiziko indarra. Vill
Jaink 8. Iruetatik bitan esan diteke olerki-mota ori ikast-olerti dala eta ez mistika uts-utsa. Or in Gazt MusIx 28.
Gaztetan jakintza gaietan ibili zan, eta gero mistikakoetan. Alzola Atalak 135. Mistikaren bidexior ilunenetan
barrena garamatzatelarik. MEIG III 106 (v. tbn. MIH 293). En DFrec hay 7 ejs. de mistika. � (Como primer
miembro de comp.). � Egia argien eta garbien ikus zezan [...] biderdia erabateko ixila ta mistike-iarduera
zukean. Zait Plat 60. Iru zatitan eman zigun bere mistika-olerki guzia. Or in Gazt MusIx 28. Mistika-gaiez,
Jainko ta arimaren arteko ar-eman ixillak azaltzen ditun jakinkizun eskutuz lillurazitako lau liburuok. Onaind ib.
146 (148 mistika irakasizuna, 157 mistika-era).
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
499